Pirinç dünyada en çok tüketilen besinlerden biridir. Türk ailelerinde neredeyse her gün tüketilen pirinç, mutfakların olmazsa olmaz besinlerindendir. Dünyada birçok insanın beslenmesinin önemli yapıtaşlarından olan pirinç, Türk mutfağında da kurtarıcı bir konumdadır. Dolmalarda, sebze yemeklerinde, ana yemeğin yanında yardımcı yemek olarak pirinç kullanımı oldukça yaygındır. Kokusuna, boyutuna ve rengine göre birçok çeşidi bulunan pirincin ülkemizde en çok tüketileni baldo pirinçtir. Yetiştiriciliği de oldukça yaygın olarak yapılmaktadır. Sulak arazilerde suyun içinde yetişen pirinç ülkemizde Marmara, Karadeniz ve Ege Bölgesi’nde yetiştirilmektedir. Pirinç çeşitleriyle ilgili detaylı bilgiyi yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Baldo Pirinç
Ülkemizde en çok üretilen ve tüketilen pirinç türüdür. Kokusuzdur. Yüksek karbonhidrat ve protein içeriğine sahip bu pirinç pilavlık, dolmalık ve sebze yemekleri içine karıştırmak için tercih edilir. Diğer pirinç çeşitlerine göre daha tombul bir görünüme sahiptir.
Ülkemizde yaygın olarak üretilir. Daha çok Trakya Bölgesi’nde ve Samsun, Manisa illerinde üretilir. Sulak ve bol yağış alan yerlerde yetişir. Doyurucu, besleyici ve yağlı yapıldığı zaman kalorisi yüksek olan bir besindir. Kilo kontrolü sağlamak isteyen kişilerin tüketirken dikkatli olması gerekir. B vitaminleri ve kalsiyum, demir, fosfor gibi önemli vitamin-mineral içeriğine sahiptir.
Basmati Pirinci
Aromatik bir tada sahip olan basmati pirincinin ana vatanı Hindistan olarak bilinir. Orta Asya ülkelerinde ve Hindistan’da en çok tüketilen pirinç çeşidi olarak bilinir. Dünya mutfağında da oldukça sık tercih edilen kaliteli bir pirinçtir. Bildiğimiz baldo pirincine göre daha uzun ve ince bir yapıya sahiptir. “Pirinçlerin prensi” olarak anılır ve eski zamanlarda saray mutfaklarının vazgeçilmezi olmuş bir besindir.
Yetiştirilmesi ülkemizde yapılmamaktadır. Ilıman ve sürekli yağış alan iklim seven bir pirinç türü olduğu için yetiştirilmesi oldukça güçtür. Bu yüzden ender yetiştirilir. Yetiştirilirken suyu çok seven bu pirinç pişirilirken de bol su isteyen ve şişen bir pirinçtir. Ayrıca diğer pirinçlere oranla glisemik indeksi oldukça düşüktür ve kilo kontrolü sağlamak isteyen kişiler için tercih edilebilir bir pilavlıktır. Oldukça sağlıklı olan bu pirinç türü sporcuların tercih edebileceği güzel bir enerji kaynağıdır. Kalsiyum, demir, potasyum, nişasta, sodyum, karbonhidrat, protein ve yağ içerir.
Arborio Pirinci
Özellikle risotto yapımında kullanılan bu pirinç yuvarlak tanelidir. Anavatanı İtalya olan bu pirinç tombul bir görünüme sahiptir. Diğer pirinçlerden farklı olarak yüksek oranda nişasta içerir. Ülkemizde yaygın olarak kullanılmamaktadır. Beyaz pirince oranla daha fazla demir içerir. Yüksek lif oranına sahip olduğu için sindirim problemlerine iyi geldiği düşünülmektedir. Risotto pirinci olarak da bilinir. Marketlerde bulması zor olan bu pirinç çeşidini, internet sitelerinde ve gurme dükkanlarında bulabilirsiniz.
Jasmine Pirinç (Yasmin)
Taylan’da özgü kokulu, aromatik ve bildiğimiz pirinçten farklı bir lezzete sahip olan jasmine pirinci şekerli bir tada sahiptir. Taneleri ince uzun ve şeffaftır. Buğdaygiller ailesinin en yüksek karbonhidrat oranına sahip pirincidir. Bu yüzden doyurucu, enerji verici ve besleyicidir. Potasyum, fosfor, kalsiyum ve magnezyum içeriği yüksektir. Yapılan bazı araştırmalar kolesterolü ve yüksek tansiyonu düşürdüğünü söylemektedir. İçerisinde herhangi bir alerjen madde içermediği ve besleyici olması nedeniyle bebeklerde tamamlayıcı beslenmeye geçilen dönemde tüketilebilir olduğu bilinmektedir. Uzak Doğu ve Asya mutfağının vazgeçilmezlerinden olan bu pirinç türü oldukça lezzetlidir. Pişirildiğinde yapışkan ve yumuşak bir yapıya bürünür.
Esmer Pirinç
Kepekli veya kahverengi pirinç olarak da bilinir. Pirinç çeşitleri arasında en sağlıklı olanı denilebilir. Çünkü hiçbir işleme tabi tutulmadan pirincin dışında bulunan kabuğun soyulup kepekli kısmının korunması ile elde edilir. Bildiğimiz diğer pirinçlere göre pişirmesi daha zahmetlidir. Daha fazla su çektiği için normalden fazla su ile pişirilmesi gerekir. Diğer pirinçlere göre yumuşaması biraz zaman alacaktır. Marketlerde kolayca bulunabilen ve ülkemizde üretilen bu pirinç çeşidi diğer pirinçlere oranla daha fazla b vitamini içermektedir. Ayrıca düşük nişasta içeriğine sahip olduğu için diyet programlarında tercih edilebilir. Dış kabuğu soyulmadığı için vitamin ve mineral kaybı en aza inmiştir. Beyaz pirince göre oldukça fazla lif içeriğine sahiptir. Tadı fındığa ve cevize benzer bir tattadır. Henüz popüler olmayan esmer pirinç lezzetli ve sağlıklı olmasıyla, zamanla beyaz pirincin yerini alabilir.
Yabani Pirinç
Bildiğimiz beyaz pirinçten oldukça farklı bir pirinç türüdür. Görüntüsüyle beyaz pirincin neredeyse 3 katı uzunlukta, ince ve kahverengi bir görünüme sahiptir. Aslında tam olarak pirinç ailesinin içinde yer almaz. Suda yetişen bir bitkinin tohumlarından elde edilir. Kuzey Amerika kökenli bu pirinç beyaz pirince göre daha uzun sürede pişer. Yetiştirilmesi oldukça zahmetlidir. Ülkemizde yetiştiriciliği yapılmadığı için bulması biraz zor olabilir. Lüks marketlerde ve internet sitelerinde bulmak mümkündür. Bunların yanı sıra yabani pirinç oldukça sağlıklı bir pirinç türüdür. Düşük karbonhidrat içeriği ile sağlıklı beslenme programlarında tercih edilebilir. Doyurucu ve besleyici bir besin olan yabani pirinç kilo vermek isteyen bireyler için güzel bir alternatif olabilir. Tam tahıllı bir pirinç çeşidi olduğu için diyabetik hastalarda kullanılabilir. Antioksidan özellik gösteren bu pirinç, yüksek protein, vitamin-mineral içeriğine sahiptir.
Siyah Pirinç
Siyah pirinç son zamanlarda popüler olmaya başlayan bir pirinç türüdür. Bu zamana kadar bulması oldukça zor olan ve yetiştiriciliği çok nadir yapılan bir pirinç türüydü. Çin’de yetiştirilen ve dünyaya açılan siyah pirinç, cevize benzer oldukça lezzetli bir tada sahiptir. Yapışkan bir yapıya sahip değildir. Pişirildiğinde yumuşar ve kolayca çiğnenebilir bir kıvam alır. Orta büyüklükte tanelere sahiptir ve pişirildikten sonra mor renk alır. Beyaz pirinçle aynı değerlere sahip olan bu pirinç beyaz pirince ek olarak yüksek oranda çinko ve magnezyum içerir. B vitaminleri ve E vitamini açısından zengin olan siyah pirinç, son zamanların popüler besinleri arasında yer alıyor.
Wehani Pirinci
Kırmızı renkte ve armalı bir pirinç türüdür. Uzun gövdeli ve beyaz pirince göre sert bir yapıya sahiptir. basmati pirincine benzer bir lezzet gösterir. İçeriğinde bulunan karbonhidratlar karmaşık yapılı karbonhidrat grubuna girdiği için sağlıklı ve besleyici özelliğe sahiptir. Basit karbonhidrat içerek besinlerin aksine glisemik indeksi düşük olan wehani pirinci kas gelişimine katkı sağlar. Spor yapan kişiler için tercih edilebilir bir enerji kaynağıdır.
