Uzun süreli olarak uygulanan ve öncelikle yağ yakımını, ardından sağlıklı bir yaşamı vaat eden zone diyeti Amerikalı bir biyokimya uzmanı tarafından şişkinliği önlemek amacıyla geliştirilmiştir. O dönemlerde metabolik hastalıkların temelinde şişkinlik ve yanlış beslenme olduğuna inanılmasıyla ortaya çıkan bu diyet günümüzde de gittikçe popüler hale gelmektedir.
Zone diyeti, başta yağ yakımını en hızlı şekilde gerçekleştirmeyi, ardından da kronik hastalık riskini azaltmayı hedeflemektedir. Bu diyet sayesinde hem şişkinlik problemi azalmakta, hem yağ kaybı gerçekleşmekte, hem de sağlıklı bir beslenme planı hayat düzenine oturtulmuş olunmaktadır. Tüm bunların gerçekleşmesi için zone diyetinde yapılması gereken ise vücudun sadece kullanabileceği maddeleri vücuda almaktır. Bu şekilde yaklaşık yirmi yıldır belli oranlarda protein, karbonhidrat ve yağ tüketimi sağlanarak uygulanmaktadır. Besin gruplarının oranları ise %40 karbonhidrat, %30 protein ve %30 yağ şeklinde dağılmıştır.
Tüketilen gıdalar dolayısıyla Akdeniz diyeti ile de benzerlik gösteren zone diyetinde protein yağsız, yağ tekli doymamış ve karbonhidrat kaynaklarından düşük glisemik indeksli olanlar tüketilmektedir. Protein kaynağı olarak dana ve kuzu eti, balık ve deniz ürünleri, vejetaryen ürünler, yumurta beyazı, süt ve süt ürünleri; yağ grubu kaynağı olarak avokado, kuruyemişler, yer fıstığı ezmesi, zeytinyağı, susam yağı; karbonhidrat kaynağı olarak ise kırmızı meyveler, salatalık, biber, domates, mantar gibi sebzeler ve yulaf ezmesi gibi tam tahıllı gıdalar tercih edilebilmektedir.
Ancak kurabiye pasta ve benzeri şekerli gıdalar, şeker oranı yüksek meyveler, işlenmiş ve paketli gıdalar zone diyetinde tüketilmeye aykırı gıdalardır. Aynı zamanda su ana içecek maddesidir ve kahve ile çay tüketimi en aza indirilmelidir.
Zone diyeti uygulanmasında el ve göz yöntemi ya da besin kalıbı yöntemi olarak bilinen 2 yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan el ve göz yönteminde eller porsiyon boyunu belirlemede kullanılmaktadır. Bu yönteme göre, bir elde 5 parmak bulunduğundan günlük 5 öğün yemek gerektiği anlaşılmalıdır. Aynı zamanda eldeki 5 parmak da günde 5 saatten fazla aç kalınmaması gerektiğinin de anımsatıcısıdır. Gözler ise porsiyon boyunun belirlenmesinde kullanılır. Zone diyetine uygun bir tabak hazırlamak için tabak üç bölüme ayrılır ve üçte biri oranında protein, üçte ikisi oranına karbonhidrat ve az miktarda yağ olacak şekilde ayarlama yapılır. Gerek porsiyon ayarlama gerek de diyete adapte olabilme açısından el ve göz yöntemi zone diyetine yeni başlayanlar için ideal yöntemdir. Bir diğer yöntem olan besin kalıbı yönteminde ise kişinin vücudunun ihtiyaç duyduğu karbonhidrat, yağ ve protein oranları hesaplanarak ona özel diyet listesi oluşturulmaktadır. Bu yöntem kişinin kilosuna, boyuna, bel çevresi kalınlığına bakılarak uygulanmaktadır. Dolayısıyla her uygulayan için farklı zone kalıplarını temsil etmektedir. Bu kalıplardan kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeği öğünlerinden her biri ortalama 5 zone besin kalıbına eşitken, ara öğün sayılacak besinler ise 1 besin kalıbına denk gelmektedir. Buna ek olarak ortalama bir kadın günde 11 besin kalıbı, erkek ise 14 besin kalıbı tüketmeli; her öğün 7 gram protein, 9 gram karbonhidrat ve 1,5 gram yağ içermelidir.
Kendine has farklı uygulama yöntemleri bulunan ve diyet yapmak isteyen çoğu kişinin uğrak yeri olan zone diyetinin birçok faydası bulunmaktadır. Bunlardan birkaçı yaşlanmayı yavaşlatması, yaşam kalitesini yükseltmesi, fiziksel ve zihinsel performansı artırması, yağ yakımını olabilecek en hızlı şekilde gerçekleştirmesidir. Ancak zone diyeti, bunlar dışında aslında hem uygulama hem de sağlıklı yaşam tarzı açısından en büyük faydayı diğer diyetlerden farklı olarak katı kurallar koymamasıyla sağlamaktadır. Aynı zamanda hazır gıdalara ve basit şeker tüketimine karşı olması yönünden de sağlığı destekleyici ve düzenli bir beslenme alışkanlığı kazanmayı teşvik etmektedir.
Kişilerin kilo problemlerinden ötürü sıklıkla başvurduğu diyet programlarının binbir çeşidi günümüzde yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu programlardan en sağlıklı sonucu alabilmek açısından her bireye özel olarak, kan tahlillerine bakılarak ve uzaman bir ekip eşliğinde uygulama yapılması gerekmektedir. Aynı zamanda çeşitli hastalıkları bulunan bireylerin buna ayrıca dikkat etmesi gerekmektedir. Zone diyeti uygulanması da sağlığın korunup yükseltilmesi ve sağlıklı beslenmenin sürdürülebilir olması açısından bu şekilde gerçekleştirilmelidir.
