Dünyanın şu ana kadar keşfedilmiş en eski ekmek tarifi, Ürdün’de bulundu. Keşifi ilgin kılan nota ise şu: Ürdün’deki tarihi ocaklardaki bulgular, ekmek yapımının tarımın yükselişinden de önceye dayandığını gösterdi. Ürdün’ün kuzeydoğusundaki Siyah Çöl bölgesinde bulunan kırıntıların ulunan yanmış kırıntılar, ekmek yapının en eski örnekleri şeklinde tanımlandı. Karbon 14 yöntemiyle tespit edilen verilere göre, ekmeğin yapımı 14 bin yıl öncesine dayanıyor.
Kopenhag Üniversitesi’nde görevli Dr. Tobias Richter ve ekibi, Siyah Çöl bölgesinde araştırmalar yürütüyorlardı ve bu kırıntıları 2012 ile 2015 yıllarında buldular. Buldukları kırıntılar, ekmek yapımının avcı ve toplayıcı topluluklar tarafından da yapıldığını kanıtlıyor. Yani başka bir deyişle ekmek, bilinenin aksine yerleşik hayata geçmiş tarım toplumunun bir icadı değil. Çünkü Ürdün’de elde edilen kırıntılar, bitki yetiştiriciliğinden tam 3 bin yıl öncesine dayanıyor. Richter ve ekibi, bilinen ilk ekmeği pişiren bu topluluğun, yabani tahılları toplayan Natufian kabilesi olduğu kanısında.
Ekmek için üretilen unun bir çeşit elekten geçirildiğine de ihtimal veriliyor. Kırıntıların arasında başka bitkilerden parçalar da mevcut. Ayrıca araştırmacılar, bu “ilk” ekmeğin külde ya da sıcak bir taşın üzerinde pişirildiğini savunuyor. Çünkü Siyah Çöl bölgesinde fırın tipi bir yapıya rastlanılamadı. Arpa ve buğday gibi ezilmiş yabani tahılların yanı sıra, lahana ve baklagillerden bitki kalıntıları ve hatta küçük yumrular şeklinde bölgeye has bir papirüs bitkisi de kırıntılar arasında mevcut.
Bilim insanları, yemek kalıntılarının arkeolojik çalışmalarda genelde göz ardı edildiğine dikkat çekiyor. Ürdün’de bulunan ekmek kırıntıları, daha önce Çatalhöyük’teki çalışmalarda gün ışığına çıkarılmış olan dünyanın en eski ekmeği bulgusundan da 9100 yıl öncesine ait.
Kopenhag Üniversitesi’nden kazı araştırmacısı Amaia Arranz-Otaegui’ye göre, eski kazı alanları araştırılırsa 25 bin yıl öncesinden kalma ekmek benzeri kalıntıları keşfetmek mümkün.
Uzmanlar Natufian alanında keşfedilen ekmeğin, dolayısı ile günlük beslenmenin bir parçası olmadığı fikrindeler. Bunun sebebiyse ekmeği yapmak için kullanılan iş gücü. Keşfedilen 14 bin yıllık ekmek, Richter’e göre uzun yolculuklar ya da büyük kutlama ve eğlenceler için pişirilmiş bir ürün.
Araştırmalar sırasında çeşitli kuş ve diğer hayvan türlerinin kemiklerine de rastlanıldı. Ricther ve ekibi, büyük yemeklerde bunların tüm toplulukça paylaşıldığını düşünüyor.
Uzmanlar maalesef şu an tam bir tarife ulaşmış değiler ama bölgeye ait papirüsgiller ailesine ait bitkilerden yapılan ekmeğin bir örnek oalcağını düşünüyorlar. Bunun tadı ise bizim modern damak zevkimize göre biraz tuzlu olarak tanımlanıyor.
