Sıcak yaz aylarında kütür kütür yenmesiyle, yemyeşil, hafif mayhoş tadıyla 7’den 70’e herkesin heyecanla beklediği meyvelerden biridir yeşil erik. Gülgiller familyasından olan bu meyvenin ana vatanı Anadolu olmakla beraber dünyanın birçok yerinde çeşitlerinin sayısı iki binden fazladır. Ülkemiz ise çok kurak, çok sıcak yerleri hariç hemen her yerde iki yüzün üstünde çeşidine ev sahipliği yapmaktadır.
Yeşil eriğin faydaları nelerdir?
Yeşil erik, içeriğinde bulunan yüksek A vitamini, C vitamini, sodyum, potasyum, kalsiyum ve fosfor gibi bileşenlerden ötürü insan sağlığı için oldukça faydalıdır. Bir porsiyonunda 8 – 10 adet olacak şekilde düzenli olarak tüketilen yeşil erik sindirim sistemini güçlendirici, mide rahatsızlıklarını hafifletici, bağışıklık sistemini güçlendirici, kemiklerin dayanıklı olmasını sağlayıcı, kansızlığı giderici ve kalp sağlığını koruyucu etkiler göstermektedir. Faydaları sadece bunlarla bitmeyen bu meyvenin bulundurduğu bol lif miktarı onun vücutta metabolizmayı hızlandırmasını sağlamakta ve diyetlere de mevsiminde sıklıkla eklenmesine sebep olmaktadır. Aynı zamanda son yıllarda yapılan çalışmalarla kalp hastaları ve solunum yolu enfeksiyonları yaşayan kişilerde antioksidan bulundurması sebebiyle tüketiminin tavsiye edilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır.
Yeşil eriğin zararları nelerdir?
Her güzel şeyde olduğu gibi erik tüketiminde de her ne kadar sevilse de dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Özellikle idrar yolu enfeksiyonları, gastrit, ülser hastalığı yaşayanların içerdiği yüksek miktarda asitten dolayı hastalıklarını tetikleyebileceğinden ötürü fazla tüketmemeleri önerilmektedir. Doktor kontrolünde genel olarak bu tüketim miktarının 5 – 6 adedi geçmemesi tavsiye edilir.
Faydaları ve oluşabilecek olumsuz etkileri dışında eriğin sofralarda kullanım alanı da gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Turşulardan, tatlılara, reçellerden tuzlu ana yemeklere kadar birçok besinde yer açabileceğimiz erik aslında her damak tadına uygun hale getirilebilmektedir.
Yaz aylarında çok kısa bir süre evlerimizde misafir edebildiğimiz yeşil erik ile ilgili birbirinden lezzetli tarifleri sizler için derledik. Şimdiden afiyet olsun…
YEŞİL ERİK YAHNİSİ (GOJEH SABZ)
MALZEMELER
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 orta boy soğan
- 3 diş sarımsak
- Yarım bardak ortadan ikiye kesilmiş mantar
- 3-4 adet enginar (arzuya göre sadece enginar kalbini de kullanabilirsiniz)
- Tuz
- Karabiber
- Yarım çay kaşığı zerdeçal
- Çeyrek demet doğranmış maydanoz
- Çeyrek demet doğranmış taze nane
- Yarım demet doğranmış ıspanak
- 4 yemek kaşığı suda çözdürülmüş çeyrek çay kaşığı safran
- 14 adet yeşil erik
- 1 limon suyu
- Su
Yapılışı
İran’a özgü bu yemek zahmetli görünse de adımları takip ederek kolayca yapabilirsiniz. Gojeh Sabz adlı bu yeşil erikli yemek sofralarınıza neşe getirecek.
Orta ateşte büyük bir tavada zeytinyağını ısıtın. Soğanları ekleyin ve yaklaşık 8 dakika kadar soteleyin. Sarımsakları dövün, tavaya ekleyin ve 2 – 4 dakika pişirin.
Mantarları ekleyin ve tüm sularını salana kadar yaklaşık 5 dakika pişirin. Enginar kalplerini temizleyin ve tavaya ekleyin. Tuz, karabiber, zerdeçal ekleyin. Karıştırarak 4 dakika soteleyin. Maydanoz, nane ve ıspanak ekleyin. Birleştirmek için hızlıca karıştırın. Safranlı suyu, ekşi yeşil eriği, 1,5 çay kaşığı tuz ve 2 su bardağı su ekleyin. Bir iki kere fokurdattıktan sonra kapağı hafifçe açın ve ısıyı orta-düşük seviyeye indirin. 20 – 25 dakika boyunca yavaşça pişirin.
Baharatını sürekli kontrol edin. Eğer ekşisi azsa limon suyu takviye edin. Yeterli sıvı yoksa daha fazla su ilave edin, çok fazla sıvı varsa kapağı çıkarın ve sıvının buharlaşmasını bekleyin. Enginar kalpleri ve ekşi yeşil erik yumuşayana ve meyve sularını serbest bırakana kadar yaklaşık 10 – 15 dakika daha pişirin. Pilav veya yoğurtla servis edin.
YEŞİL ERİK TURŞUSU
MALZEMELER
- 200 gram olgunlaşmamış ekşi yeşil erik
- 1,5 çorba kaşığı tuz
- 1 adet yıldız anason
- Yarım çay kaşığı kişniş tohumu
- Kaynamış su
Yapılışı
Erikleri iyice yıkayın. Keskin bir bıçakla her eriğe çizikler atın. Bir kavanozu kaynar suyla çalkalayıp erikleri ilave edin. Ardından kavanoza tuz, yıldız anason ve kişniş tohumu ekleyin ve kaynar suyla doldurun. Kavanozun kapağını sıkıca kapayın. Kavanozdaki suyun soğumasını bekleyin ve soğuduktan sonra 1 hafta buzdolabında bekletin. Bir hafta sonunda turşunuzu servis yapın.
YEŞİL ERİKLİ KEK
MALZEMELER
- 2 adet yumurta
- 1 su bardağı şeker
- Yarım su bardağı sıvı yağ
- Yarım su bardağı portakal suyu
- 1,5 su bardağı un
- 5 adet yeşil erik
- 1 çay kaşığı tarçın
- 1 tatlı kaşığı şeker
- 1 paket vanilya
- 1 paket kabartma tozu
- ½ su bardağı iri kıyılmış ceviz
Yapılışı
Yıkayıp çekirdeklerini çıkardığınız eriklerin üzerine şekeri ve tarçını ilave edip hafifçe karıştırın. Unu ve kabartma tozunu karıştırın. Yumurta ve şekeri mikser ile 5 dakika kadar çırpın. Sıvı yağ, portakal suyu ve vanilyayı ekleyip 1-2 dakika daha çırpın. Un karışımı ve cevizi de üzerine ilave edip son defa karışımı çırpın. Ortası delik yuvarlak kek kalıbınızı yağlayın ve içine hamurun üçte birini dökün. Eriklerin yarısını harcın üzerine serpiştirin. Kalan harcın yarısını eriklerin üzerine döküp üzerini düzeltin ve kalan erikleri de harcın üzerine serpiştirin. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında kekinizi 20 – 25 dakika kadar pişirin ve servis yapın.
YEŞİL ERİK REÇELİ
MALZEMELER
- 1 kg yeşil erik
- 1 su bardağı şeker
- 2 tatlı kaşığı limon suyu
- 1 paket vanilya
- 1 su bardağı su
- 5 adet karanfil
Yapılışı
Eriklerin çekirdeklerini çıkarın. Su, toz şeker ve yeşil erikleri su dolu tencereye atıp ocak üzerinde kısık ateşte kaynayıncaya kadar pişirin. Kaynamaya başladığında vanilya ve limon suyu ekleyin ve koyulaşıncaya kadar pişirmeye devam edin. Erikler yumuşadığında ve kıvam koyulaşmış olduğunda reçeli ocaktan alın ve içine karanfilleri ekleyin. Reçeliniz soğuduktan sonra servis yapın.
YEŞİL ERİKLİ ÇAY
MALZEMELER
- ¼ su bardağı şeker
- 10 adet dilimler halinde kesilmiş yeşil erik
- 3 bardak su
- 4 adet yeşil çay poşeti
- Buz küpleri
- Süslemek için kırmızı meyveler veya nane yaprağı
Yapılışı
Küçük bir tencerede, şeker, yarım su bardağı su ve eriklerin yaklaşık yarısını birleştirip kısık ateşte pişirin. Karışımı, şeker tamamen eriyene ve erikler parçalanana kadar yaklaşık on dakika kadar karıştırın. Isıdan çıkardığınız karışımı biraz soğumaya bırakın ve sonra karışımı ince gözlü elek veya tülbent ile süzün. Şurubu kenara alın. Kalan suyu kaynatın ve çay poşetlerini dört dakika kadar içinde bekletin. Çay poşetlerini çıkardıktan sonra erik şurubu ile birleştirip karıştırın ve buzdolabında soğumaya bırakın. Soğumuş olan çayınıza buz küpleri atıp, kırmızı meyveler ekleyin ve nane ile süsleyip servis yapın.