Kefir, eski yıllarda Kafkasya bölgesinde yapılmaya başlanmış, şimdilerde ise Avrupa ve Amerika ülkelerinde ticari amaçlarla üretilen bir üründür. Sağlığa olan faydalarıyla tüketimi günden güne artan kefirin yapımı süt asidi ve alkol fermantasyonuna dayanmaktadır. Fermantasyon ürünü olmakla beraber hafif ekşimsi bir tada ve köpüklü, koyu bir kıvama sahiptir.
Adım adım kefir nasıl yapılır?
Kefirin yapımında koyun, inek, keçi, manda sütleri yağlı ya da yağsız şekilde kullanılabilmektedir. Genelde bir kilo çiğ süte ceviz büyüklüğünde kefir mayası ilave edilmesiyle yapılan kefir için öncelikle ılık süt cam kavanoza alınır. İçerisine kefir mayası ilave edilerek yaklaşık 24 saat bekletilir. Mayalanan kefir, yoğurt kıvamında yoğun bir hale gelir ve bu aşamada plastik süzgeç yardımıyla süzülür. Bu sayede hem kefir mayası hazırlanmış hem de kefir içilecek bir hale gelmiş olur. Kefir yapımında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ise metal bir ürün kullanmamaktır. Kefirle ilgili bir diğer önemli nokta da daha çok evde mayalanıp tüketilmesine özen göstermektir. Marketlerden alınan kefir, kefir kültüründen yapıldığı için ev yapımı olanlar sağlık açısından daha faydalı olacaktır. Aynı zamanda tüketimiyle birlikte artan kefirin aroma çeşitliliği de sağlık açısından olumlu değildir. Aromalı, meyveli vs olanlarının tüketimine içindeki katkı maddelerinden dolayı ağırlık verilmemelidir.
Kefirin bir çeşidi su kefiridir. Süt kefiri kadar faydalı olan su kefirinin yapımı için önce cam kavanozun içine şeker, ardından aktif kefir taneleri koyun. Şeker ve kefirin içine incir, kayısı kuru üzümden istediğinizi ve limonu ilave edin. Oda sıcaklığındaki bir litre suyu kefir tanelerinin üzerine ekleyin ve kavanozun kapağını streç filmle kaplayın. Güneş almayan karanlık bir yerde 36 – 48 saat kadar bekletin. Mayalanma süresinin sonunda plastik süzgeç ile cam bir sürahiye ya da kavanoza süzün. Kefiriniz bu aşamada yenilecek durumdadır. Süzdüğünüz kefiri temiz bir su ile süzgecin içinde yıkayın ve yeniden mayalamak üzere kullanın. Kefiri mayalarken yarı yarıya kahverengi şeker ya da beyaz şeker kullanılabilmektedir. Beyaz şeker kullanımı rengin daha beyaz olmasını, kahverengi şeker daha sarımsı bir renk oluşumunu sağlamaktadır.
Kefir nasıl muhafaza edilir?
Kefirin muhafaza edilmesi de kısa süreli olarak mayasının bir kap içindeki sütün içine konularak yaklaşık on gün kadar buzdolabında saklanmasıyla yapılabilmektedir. Kefir mayası derin dondurucuda iki ay kadar saklanabilmektedir. Bunun için kefir mayası içme suyu ile yıkanır ve temiz bir havluya alınarak buzdolabının dondurucu bölümüne yerleştirilir. Başka bir metot ise kefir mayasını en uzun saklamayı sağlayan kurutmadır. Kurutma yönteminde içme suyu ile yıkanan kefir mayası temiz bir havlu üzerine alınarak havalandırmasının iyi olduğu bir alanda rengi sararıncaya kadar kurutulur. İki ila beş gün içinde tamamen kuruyan maya, hava almayacak şekilde cam bir kavanoza ya da ağzı kapalı bir saklama poşeti içine alınarak buzdolabında saklanır. Kurutulan kefir mayası ılık süt içine alınıp oda sıcaklığında bekletilerek canlandırılabilmektedir.
Kefirin faydaları nelerdir?
Gerek marketlerden alınarak gerekse evde yapılarak kolayca elde edilebilen kefirin mayası oldukça faydalıdır. Kefir, içerisinde yüksek oranda bulundurduğu kalsiyum, magnezyumla kemik ve diş sağlığını korumayı, bulundurduğu A ve C vitaminleri sayesindeki antioksidan içeriğiyle de toksin maddeleri uzaklaştırmayı sağlamaktadır.
Faydaları saymakla bitmeyen kefirin son yıllarda yapılan çalışmalar sonucunda uykusuzluk, iştahsızlık, safra kesesi- böbrek hastalıkları, bronşit, astım ve egzama tedavisinde kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu etkilerinin yanında sindirim sitemini düzenleyici, damar sertliği ve kas kasılmalarını önleyici, enfeksiyonlara karşı direnci artırıcı, kolesterol düşürücü, tansiyon dengeleyici, karaciğer rahatsızlıklarını iyileştirici ve kanı temizleyici gibi özellikleri de vardır. Kefir aynı zamanda cildi güzelleştirici ve parlaklık sağlayıcı görevler de üstlenmektedir. Tüm bu özellikleri kefirin diyet listelerinde ve sağlıklı beslenme programlarında yer almasını sağlamıştır.
Kefir hangi yemeklerde ve nasıl tüketilir?
Vücudumuza olan olumlu etkileri kefirin kullanım alanlarının da artmasını beraberinde getirmiştir. Kefirle yemek yapılır mı diye soracak olursanız kefirin artık sadece içecek olarak değil, yayla çorbası ve cacık gibi besinlerin yapımında da kullanılması önerilmektedir. Çocukların kemik gelişimi, sağlıklı bağışıklık sistemleri için okul dönüşünde sandviç yanına yemeleri sağlıklı bir öğünü oluşturacaktır.
Aynı zamanda ara öğünlerde meyvelerin yanında tüketilen, öğle ya da akşam yemeklerinde tüketilen kefir de bu etkileri vücudumuzda hissetmeye yardımcı olacaktır.
Bir başka faydalı besin olan keten tohumunun kefir ile birlikte tüketilmesi de son yıllarda tavsiye edilen bir yöntemdir. Bu iki ürünün karıştırılıp tüketilmesi bağırsakların daha iyi çalışmasına yardımcı olmaktadır. Yine bir örnek de karabiber, zerdeçal, zeytinyağı karışımıdır. Bu karışım da sabah aç karnına içildiğinde sindirimi düzenleyici, bağırsakları güçlendirici etki göstermektedir.
Kefir tüketirken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Her besinde olduğu gibi kefirin de dengesiz ve aşırı tüketilmesi bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde bir takım sorunları beraberinde getirebilmektedir. Kefirin içinde aktif büyüyen bakteri ve mayalar yer almaktadır ve bunlar zaten bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin enfeksiyon sorunu yaşamasına sebep olabilmektedir. Dolayısıyla mide krampları ve kabızlık ortaya çıkabilir. Bu durumlarda bireylerin kefir tüketimini doktorlarına danışarak yapmaları gerekmektedir.
