Neredeyse her coğrafya, her kültür eskisine biraz gönülsüz biraz hevesle veda edilip; yenisinin umutla, heyecanla karşılanacağı yeni yıla büyük önem verir. Bu önemi de tarih boyunca sürdürülen gelenekler ışığında kutlamaya devam eder. Yaşamın temeli, dostluğun ve muhabbetin yoldaşı, kendi içinde bir sevgi dili olan yemekler olmadan da kutlama olmaz elbette.
Ülkemizde kimi ailelerin bereketi temsil eden narı evlerinin eşiğinde kırdıktan sonra saçılan nar tanelerinin miktarını, o yıl gelecek bolluk ile özdeşleştirmesi gibi dünyanın her yerinde de anlamlarla dolu, birbirinden farklı yeni yıl yemek gelenekleri var. Gelin şimdi bir dünya turuna çıkarak, ülke ülke sizler için derlediğimiz bu yeni yıl yiyeceklerine hep birlikte bir göz atalım. Kim bilir belki bu yıl birini evinizde deneyerek başka bir kültürün bereket dileklerine siz de ortak olmak istersiniz. Şimdiden afiyet olsun.
Meksika, Rosca de Reyes
Yüzük şeklinde, şekerlenmiş meyveler ile kaplı bir ekmek türü olan Rosca de Reyes’in içine boncuk benzeri küçük bir eşya konuyor. Yiyen her kim o boncuğu bulursa o yıl şansın onu bulacağına inanıyorlar.
Kore, Tteokguk
Yeni yıl için şans getirdiğine inanılan bu çorbada yok yok: pirinç keki, et ve besleyici sebzeler. Koreliler yeni yılı aynı zamanda bir doğum günü olarak gördükleri için tteokguk yediğinizde yeni yaşınıza kavuşmuşsunuz gibi düşünülüyor.
Hindistan, Pirinç ve mercimek
Hindistan yeni yılı kutlamak için pirinç ve mercimek tüketiyor. Mercimeklerin madeni para benzeri şeklinin yeni yılda gelmesi muhtemel zenginliği temsil ettiğine inanıyorlar.
Japonya, Soba eriştesi
Japonlar Yeni Yıl Arifesinde uzun bir yaşamı temsilen karabuğdaydan yapılmış uzun Soba eriştelerini yiyor. Fakat erişteleri keserek yemek yerine bir seferde, höpürdeterek yemenin makbul olduğu düşünülüyor.
İran, Faloodeh
Pirinç şehriyesi ve şerbet ile hazırlanan bir tatlı faloodeh. İranlılar bu tatlıyı yalnızca yeni yıl için değil, özel birçok günü kutlamak amacıyla de pişiriyor.
İsveç ve Norveç, Sütlaç
Sütlaçlarının içine bir de badem tanesi yerleştiren İsveç ve Norveçliler sofralarında bademi her kim bulursa, o kişinin o yıl bolluk ve bereketi de bulacağını düşünüyor.
Çin, Jiaozi
Çinliler kendi inançları bünyesinde birçok ülkeden farklı olarak Ocak ayının sonunda Çin Yeni Yılının gelişini kutluyorlar. Jiaozi denilen bu mantı benzeri yiyecek ise bir zenginlik ve uzun ömür sembolü olarak görülüyor. Kendine has dairemsi şekli ise “ingot” denilen eski Çin parasını anımsatıyor.
İrlanda, Tereyağlı ekmek
Bazı tarihçilerin iddiasına göre İrlandalılar eskiden Yeni Yıl arifesinde kapılarının önüne tereyağlı ekmek bırakır, çocuklar da kapı kapı gezerek ekmekleri toplarmış. Bu eski inanışı devam ettirmek adına İrlandalılar Yeni Yıl öncesi tereyağlı ekmek hazırlıyor.
Belarus, Mısır
Tam yemek yemek olmasa da Belarus halkının yiyecek içeren bir yeni yıl geleneği var: bekar kadınlar, aralarından o yıl ilk kimin evleneceğini görmek için mısır kullanıyorlar. Her biri önlerine mısır tanelerinden bir yığın yapıyor ve sonra ortaya bir horoz salınıyor. Horozun gittiği ilk yığının sahibinin ise o yeni yılda evleneceğine inanıyorlar.
Almanya, Berliner
Ülkemizde de birçok kafe ve fırında bulabildiğimiz ve severek yediğimiz dolgulu bir çörek türü olan berliner (Krapfen diye de biliniyor), Almanya’da yeni yıl arifesinde, özellikle gece yarısına doğru yeniyor. Genellikle üzerinde pudra şekeri ve içinde meyveli reçel dolgusu ile sunulan berlinerin içine birçok kişi misafirlerine küçük bir şaka yapma amacıyla bazen hardal dolduruyor.
İspanya, Üzümler
Saatler gece yarısını bulduğunda İspanyollar hızlıca 12 tane üzümü bir bir ağızlarına atıyor. Her üzüm tanesi yılın bir ayını simgeliyor. Ekşi üzümler kötü geçecek bir ayı tatlı üzümler ise güzel geçecek ayları simgeliyor.
İskoçya, Viski
1 Ocak gecesi kutlanan “Hogmanay”,İskoç yeni yılı, viski eşliğinde kutlanıyor. Gece yarısında bardaklar tokuşturulduktan sonra “first footing” denen gelenek başlıyor: komşular birbirlerini ziyaret ederek yiyecek ve içecek ikram ediyorlar.
Yunanistan, Vasilopita
Komşumuz bademli ve kahveli yuvarlak bir kek olan vasilopita pişiriyor yeni yıl için. Zaman zaman madeni bir para da saklanıyor bu lezzetli kekin içine. Parayı bulan kişinin o yıl iyi şansı da bulacağına inanılıyor.
Polonya, Ringa balığı turşusu
Birçok ülkede yeni yılın gelişi balık tüketilerek kutlanıyor. Polonyalılar da gece yarısı yenilen ringa balığı turşusunu, diğer tütsülenmiş ve turşu haline getirilmiş balık çeşitleri ile birlikte yeni yılda bolluk ve bereket dilekleri için tüketiyor.
İtalya, Mercimek
Kutlamalarında balık bulunduran bir diğer ülke İtalya, fakat balıkla birlikte aynı zamanda mercimek de tüketiyorlar. Mercimeklerin yuvarlak şekillerinin madeni paraya olan benzerliğinden dolayı, tüketilirse, o yıl için eve zenginlik getirdiğine inanıyorlar.
El Salvador, Yumurta
Yemeyi gerektirmeyen bir başka yeni yıl geleneği ise El Salvador’dan geliyor: gece yarısı olmadan yerel halk bir bardak suyun içine bir tane yumurta kırıyor. Saat tam 12 olduğunda ise herkes yumurtanın sarısının neye benzediğine bakarak gelecek olan yılı yorumlamaya çalışıyor.
Hollanda, Oliebollen
Yağlı toplar anlamına gelen oliebollen, içine kuş üzümü veya kuru üzüm doldurulan ve üzerine pudra şekeri serpilen kızartılmış küçük hamur toplarıdır.
Efsaneye göre, oliebollen yiyenler Perchta’nın öfkesinden sağ kurtulurmuş. Bir Pagan tanrıçası olan Perchta, isyancı aşiretleri karınlarını yararak cezalandırırmış. Oliebollen yiyenlerin ise karınları yağdan kayganlaşır böylelikle Perchta’nın kılıcı karınlarından kayar gider ve onlar da tanrıçanın öfkesinden kurtulurmuş.
