Samosa, Hint mutfağından dünyaya yayılıp ünlenmiş bir börek çeşididir. Tarihi 10. yy.’a dayanan Samosa, Orta Asyalı tüccarlar tarafından 13.-14. yüzyıllarda Hindistan coğrafyasına tanıtılmıştır. Özellikle Güney Asya ülkelerinde sevilen bir atıştırmalıktır. Dünyanın farklı yerlerinde malzeme değişikliği göstererek yapılsa da her yerde sevilerek tüketilmektedir.
Samosa, Mısır’dan Libya’ya ve Orta Asya’dan Hindistan’a farklı isimleri de olsa geniş bir hayran kitlesine sahiptir. Bu kadar popüler olmasının nedeni aslında her ülkenin kendine has kaliteli malzemeleriyle hazırlanabilmesidir. Dışı çıtır hamur olan samosa, her coğrafyada yetiştirilen ürünlere ve damak tadına göre iç malzemesinde farklılık gösterir. Aslında bizim mutfağımızın da lezzetli çiğ böreğini de samosanın bi benzeri olarak saymak yanlış olmaz.
Yine de dünya çapında en çok iki versiyonu hazırlanmakta ve tüketilmektedir. Samosa böreği genellikle bol baharatlı kızartılmış sebzeli ya da kıymalı olarak tüketilip sevilmektedir. Kıymalı olanı genellike Orta Asya’da ve Portekizce konuşulan topraklarda daha çok tercih edilmektedir. Bunun dışında sebzeli samosa da oldukça ünlüdür ve vegan veya vejetaryan beslenme tarzını benimseyenler için güzel bir alternatif oluşturmaktadır.
Aynı zamanda içerdiği yoğun baharatlardan dolayı oldukça besleyici ve aromatik olan samosa, farklı tatlar arayıp hala denememiş olanlara mutlaka tavsite ettiğimiz bir lezzet. Yoğun baharatından dolayı Latin Amerika‘da da oldukça tüketilmekte olup genellikle sosla servis edilir. Aşağıda sizin için derlediğimiz farklı samosa tariflerini bulabilirsiniz.
Samosa
Malzemeler
- 200 g un
- 250 ml sıvıyağ
- Tuz
İç malzeme için
- 100 g patates
- 50 g bezelye
- 5 g kimyon
- 5 g gram masala
- 5 g toz kırmızı biber
- 5 g kişniş tohumu
- 10 g toz kişniş
- Yarım çay bardağı limon suyu
- 5 gr kıyılmış zencefil
- 1 su bardağı su
Yapılışı
Patatesleri küp şeklinde doğrayıp bol suda haşlayın. Bezelyeyi haşlayın. Sıvıyağın 1 çay bardağı kadarını bir tavada ısıtın. Kimyon, kişniş tohumu ve bezelyeyi ekleyip 5 dakika soteleyin. Toz kırmızıbiber, toz kişniş tuzu ekleyip sotelemeye devam edin. Patatesi ilave edip karıştırın. Limon suyu, gram masala ve taze kişnişi de ekleyip karıştırarak soğumaya bırakın.
Hamur için, unu bir kaba eleyin. Tuz, yağ ve suyu ekleyip yoğurun. Hamuru 10 eşit yuvarlak parçaya ayırın. Her bir topu ortadan ikiye bölün. Açarak koni biçiminde parçalar elde edin. Parçalara iç malzemeyi bölüştürün. Hamurların uçlarını ıslatarak birleştirin. Kalan yağı bir tavada ısıtıp iç malzemeyle dolu konileri kahverengileşinceye kadar kızartın. Sıcak ya da ılık servis yapın.
Samsa (Rus usulü)
Malzemeler
Hamuru için
- 1 su bardağı su
- Yarım su bardağı süt
- 2 yemek kaşığı sirke
- 2 tatlı kaşığı silme tuz
- 4 buçuk su bardağı un (kullanılan su bardağı ölçüsü: 200 ml)
İç harcı için
- 250-300 gram kıyma
- 2 orta boy kuru soğan
- 2 yemek kaşığı sıvı yağ
- Pul biber
- Tuz
Yufkaları yağlamak için
- 150 gram tereyağı (eritilmiş)
Üzeri için
- 1 yumurta sarısı
Yapılışı
Samsa böreğinin hamurunu hazırlamak için gerekli olan, un haricindeki malzemeleri, derin bir kap içerisinde karıştırın. Elde edilen karışıma, ölçülü olarak azar azar un ilave edin, özleşene kadar yoğurun ve yumuşak kıvamlı bir hamur elde edin. Elde edilen hamurun üzerini örterek 20 dakika kadar dinlendirin. Böreğin iç harcını hazırlamak için, soğanları minik minik doğrayıp, sıvı yağın içerisine atın.Üzerine biraz tuz atıp, soğanları yumuşayıncaya kadar kavurun. Kavrulan soğanların üzerine kıyma ilave edip karıştırın. Kıyma, suyunu salıp çekene kadar kavurun. Kıyma suyunu çekince, üzerine pul biber ilave edin. Hazırlanan kıymalı iç harcı, ocaktan alın ve bir kenarda soğuması için bekletin.
Yufkaların arasına sürmek için, 150 gram tereyağını küçük bir tava içerisinde eritin. Dinlenen börek hamurunu, iki eşit parçaya bölüp beze yapın. Bezeleri, hafif unlu bir zemin üzerinde, oklava yardımı ile açılabildiği kadar ince olacak şekilde açın. Açılan yufkalardan birinin üzerine eritilmiş tereyağının yarısını sürün. Yağlanmış yufkanın üzerine ikinci yufkayı serin ve kalan yağı üzerine sürün. Yağlanan iki katlı yufkayı, sıkı rulo olacak şekilde sarın. Elde edilen ruloyu bıçak yardımı ile 3-4 parçaya ayırın ve tepsiye yerleştirilip buzdolabında yarım saat dinlendirin. Dinlenen hamuru dolaptan alın ve iki parmak genişliğinde kesin. Kesilen hamurları yan çevirip, merdane yardımı ile çay tabağından biraz büyük olacak şekilde açın. Açılan hamurların ortasına, kıymalı iç harcından koyun ve karşılıklı iki kenarını ortada birleştirin. Diğer kenarları da ortaya doğru kapatıp, kapatma yeri alta gelecek şekilde, yağlı kağıt serili fırın tepsisine dizin. Hazırlanan samsa böreğinin üzerine, fırça yardımı ile yumurta sarısı sürün. Önceden ısıtılmış, 175°C fırında, üzerileri kızarıncaya kadar pişirin (40-45 dakika).
Çiğ Börek (Türk usulü)
Malzemeler
Hamur için
- 1 yumurta
- 1 çorba kaşığı yoğurt
- 2 çorba kaşığı sirke
- 1 tatlı kaşığı tuz
- 1 su bardağı ılık su
- 500 g un
Harcı için
- 250-300 g yağsız kıyma
- 1 adet kuru soğan
- 3/4 çay bardağı su
- İnce kıyılmış maydanoz
- Tuz
- Karabiber
- Pul biber
Kızartmak için
- Ayçiçek yağı
Yapılışı
Hamur için yumurtayı, sirkeyi, yoğurdu ve tuzu yoğurma kabınıza alın. Un ve suyu azar azar ekleyerek hamurunuzu elde edin. Hamurunuzu çok iyi yoğurun. Üzerine bez örterek 30 dk kadar dinlendirin.(Hamura işaret parmağınızla bastırdığınızda, bastırdığınız nokta eski haline dönmeli) Hamur dinlenirken içi hazırlayın. Kıyma, rendelenmiş soğan, tuz, karabiber, pul biber ve kıyılmış maydanozunuzu derince bir kaba alın, elinizle yoğurun. En son kıymayı açmak için suyu ekleyin. Hamuru, 16 eşit bezeye ayırın ve unlayın. Her bezeyi kahvaltı tabağı büyüklüğünde merdane ile açın. Yarısına içi elinizle yayın. İçsiz hamur kısmı, içli kısma kapatarak yarım ay şekline getirin. Hamurun açık kenarını elinizle bastırarak yapıştırın. Kenarın hafif kalın olmasına özen gösterin. Kızartmak için sıvı yağı yayvan tavanıza alın ve böreklerinizi çevirerek kızartın. Sıcak servis yapın.
Empanadas (Arjantin usulü)
Malzemeler
Hamuru için
- 75 g tereyağı
- 1 adet yumurta
- 1 tatlı kaşığı sirke
- 1/2 su bardağı su
- 3 su bardağı un
- 1 tatlı kaşığı tuz
İç harcı için
- 1 adet küçük boy kuru soğan
- 2 yemek kaşığı ayçiçek yağı
- 200 gram az yağlı kıyma
- 1 adet orta boy kırmızı dolmalık biber
- 10 dal maydanoz
- 1/2 çay kaşığı tuz
- 1/2 çay kaşığı karabiber
Üzeri için
- 1 adet yumurta
- 1 yemek kaşığı su
Yapılışı
Su, yumurta ve sirkeyi küçük bir kasede çırpın. Elenmiş un, tuz ve küp şeklinde kesilmiş soğuk tereyağını derin bir karıştırma kabına alın. Unlu ve tereyağlı karışımın orta kısmını açıp yumurtalı sıvı malzemeyi ilave edin. Tüm malzemeyi özleşip kıvam alana kadar harmanlayın. Hafifçe unlanmış mutfak tezgahı üzerinde yoğurduğunuz hamuru, dinlenmesi için streç filmle sarıp buzdolabına kaldırın. Hazırladığınız hamuru 40-45 dakika kadar dinlendirin.
İç harcı için; kuru soğanı küçük parçalar halinde doğrayın. Ortadan ikiye kesip çekirdeklerini çıkardığınız dolmalık biberi soğanlarla uyumlu olacak büyüklükte doğrayın. Bol suda yıkadığınız maydanoz yapraklarını incecik kıyın. Ayçiçek yağını geniş tabanlı bir tavada kızdırın. Kuru soğanları ekleyip hafif bir renk alana kadar soteleyin. Az yağlı kıymayı ekleyip suyunu çekip renk alana kadar soğanlarla birlikte kavurun. Biberleri ekleyip karıştırın. Tuz ve karabiberle tatlandırın. Doğranmış maydanozları ekleyip ocaktan alın. Hazırladığınız kıymalı iç harcı soğuması için dinlendirin. Buzdolabında dinlendirdiğiniz hamuru küçük bezelere ayırın. Hafifçe unlanmış mutfak tezgahı üzerinde, yuvarlak şeklinde açın. Açılan hamurların yarısına hazırladığınız iç harçtan koyup yarım ay şeklinde kapatın. Tüm hamur bezeleri için aynı işlemi uygulayın. Hazırladığınız hamurları aralıklı olarak yağlı kağıt serili fırın tepsisine yerleştirin. Küçük bir kapta çırptığınız yumurta ve suyu üzerlerine sürün. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında, 25-30 dakika üzerleri kızarana kadar pişirin.
