Domates yemenin en güzel mevsimi kuşkusuz ki yazdır. Dalından yeni koparılmış taptaze domateslere ulaşmak yaz aylarında çok kolay. Sağlık açısından faydaları saymakla bitmeyen bu meyvenin tarihiyle ilgili daha önce hazırladığımız içeriğe buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Neredeyse her yemekte her kahvaltıda kullandığımız domates en popüler meyvelerden biridir. Vitamin-mineral deposu olan domates yüksek miktarlarda A ve C vitamini içerir. Ortalama boyda bir domates 20-25 kaloridir ve yağ içermez. Sağlıklı beslenmek isteyen, diyet yapan herkesin menüsüne dahil etmesi gereken bir besindir. Bol miktarda antioksidan içerir. Kansere karşı koruyucu etkileri olduğu yapılan bilimsel araştırmalarda ortaya konmuştur. Özellikle domatesin diyabet hastalığı üzerine yapılan araştırmalarda iyileştirici etkileri olduğu bilinmektedir. Kan şekerini düzenlediği ortaya konmuştur. Ayrıca cilt ve saç sağlığını olumlu etkilediği ve kalp sağlığını koruduğu bilinmektedir.
Sağlık açısından oldukça faydalı olan bu meyveyi hepimiz taze ve organik tüketmek isteriz. Kış aylarında da domatesi pazarlarda görebiliriz. Fakat bu domateslerin ne kadar organik oldukları ve ne kadar taze oldukları tartışmalı bir konudur. Bu yüzden yaz aylarındaki taze domateslerle kış aylarına hazırlık yaparız. Hele bunu kalabalık bir grupla yaparsak iyice tadına varırız. Bunun için yazdan salça ve domates sosu hazırlarız.
Salça hem yemeklerde hem de kahvaltılarda tüketilen, basit olarak domatesin rendelenip pişirilmesi ile elde edilen sostur. Neredeyse her yemekte kullanılır. Her yörede farklı şekilde kışa hazırlık yapılır. Ev yapımı katkısız, taze domates salçası yapmak için yaz ayları idealdir. Salça yapım şekilleri yöreden yöreye değişiklik gösterebilir. Salça yaparken kaynatma veya kurutma yöntemi kullanılabilir. Sizlerde farklı yöntemler kullanarak kendi organik salçalarını kolayca yapabilirsiniz. Anadolu’da sıkça kullanılan güneşte kurutma yöntemi ya da Ege Bölgesi’nde kullanılan kaynatma yöntemlerini kullanabilirsiniz.
Ayrıca salça yaparken birkaç püf noktaya dikkat ederek salçalarınızın ömrünü uzatabilirsiniz. Salçalarınızı hazırladıktan sonra kavanozlara zeytinyağı eklemeyi unutmayın. Böylelikle salçalarınızın küflenmesini önlemiş olursunuz. Salçayı karıştırırken tahta kaşık kullanın ve pişme işlemi sırasında salçanın başından ayrılmayın. Kısık ateşte yavaş yavaş pişmesini sağlayın. Pazardan domates alırken salçalık domates aldığınızı belirtin. Sulu domatesleri tercih etmeyin. Ve mutlaka kaya tuzu kullanın. Böylelikle salçanızın kıvamını daha yoğun olmasını sağlarsınız. Şimdi domates salçası yapımına geçelim. Ve iki yöntemi de anlatalım.
DOMATES SALÇASI
MALZEMELER
- 10 kg domates
- 100-150 g kaya tuzu
- Zeytinyağı
Yapılışı
Domatesleri güzelce yıkayın. Temiz olduklarına emin olduktan sonra yeşil sap kısımlarını ayırın. Domatesleri doğrayın. Daha sonra domatesleri derin bir tencereye koyup az miktarda kaya tuzu serpin ve yaklaşık 6 saat bekletin. Beklettiğiniz tencerenin dibinde domates suyu olduğunu göreceksiniz. Bu suyu dökün. Domatesleri bir elek yardımıyla ovun. Kabuklarını ve tanelerini ayırmış olacaksınız. Birkaç defa bu işlemi tekrarlayın ve domatesleri püre haline getirin. Elimizdeki domates püresini salçaya dönüştürmek için yukarıda bahsettiğimiz iki yöntemi de kullanabiliriz.
Kurutma yöntemini kullanmak istiyorsanız; öncelikle salçanıza istediğiniz ölçüde kaya tuzunu ekleyin. Daha sonra geniş, temiz ve yayvan tepsiler alın. Domates püresini bu tepsilere dökün ve güneş alan bir yerde bekletin. Bu yöntemle hazırladığımız püreden güneş yardımıyla su çekmiş olursunuz. Günde 2-3 defa salçayı karıştırın. Tahta kaşık kullanmayı unutmayın. Tepsilerinizi tozdan ve kirden etkilenmeyecek bir yerde muhafaza edin. Bu işlem salçanız kıvam alana kadar birkaç gün sürebilir. Salçanız kıvam aldıktan sonra temiz cam kavanozlara doldurun ve ağzını sıkıca kapatın. Salçalarınızı güneş almayan bir yerde ters çevrilmiş olarak muhafaza edin.
Diğer bir yöntem olarak kaynatma yöntemini kullanabilirsiniz. Bu yöntem daha çok tercih edilen ve daha kolay bir yöntemdir. Püre haline getirdiğiniz domatesleri derin bir tencereye alarak istenilen miktarda kaya tuzu ekleyin. Kısık ateşte uzun süre boyunca pişirin. Salçanız kıvam alana kadar, tahta bir kaşık yardımıyla karıştırmaya devam edin. Salçanız kıvam alınca ocaktan alın ve temiz cam kavanozlara doldurun. Ters çevirerek güneş almayan serin bir yerde muhafaza edin.
Kendi salçanızı bu yöntemleri kullanarak evde hazırlayabilirsiniz. Taze domateslerden kışlık salça ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Ayrıca domatesin yararlarından kışın da mahrum kalmamak için domates sosu hazırlayabilirsiniz.
Evde domates sosu nasıl yapılır?
Domates sosu için, yaz boyunca içtiğiniz soda şişelerini saklayın. Tüm soda şişelerini kaynatarak dezenfekte edin. Daha sonra domatesleri yıkayıp temizledikten sonra ikiye kesin. Büyük bir rende yardımıyla domatesleri rendeleyin. Oluşan domates sosunu temizlediğimiz soda şişelerine doldurun. Zücaciyelerde satılan gazoz kapaklarından ve şişe kapatma makinesinden satın alın. Tüm şişleri gazoz kapaklarıyla kapatın. Ve tekrar kaynatın.
Domates sosu nasıl saklanır?
Bu şişeleri kışın yemek yaparken soda açar gibi açarak yemeklere, menemenlere karıştırabilirsiniz. Soda şişesi yerine cam kavanoz da kullanabilirsiniz. Fakat küçük cam kavanozlar tercih edin. Çiğ domatesi sakladığımız için kavanozu açtıktan sonra o gün içinde tüketmeniz gerekir. Bu yüzden soda şişesi yöntemi oldukça pratik olacaktır.