Gıda boyası, “yapay renklendirici” olarak da bilinen, farklı görünümler yaratmak üzere yiyecek ve içeceklerin doğal rengini değiştiren bir tür kimyasal maddedir. Belki fark edemiyor olabiliriz ama günlük yaşamımızda tükettiğimiz birçok besin gıda boyaları ile dolu. Bazen marketlerden aldığımız portakalların sırf canlı gözüksün diye gıda boyasına maruz kaldığı haberlerini okuyoruz. Özellikle pastacılık malzemelerinde, amaç sunum ve dekor olduğu için, oldukça fazla kullanılır. Yapay renkler, çeşitli kimyasallar içerir ve genellikle petrol ürünlerinden elde edilir. Yaygın olarak, sıvı, toz, jel ve macun gibi formları da dâhil olmak üzere çok çeşitlidirler.
Elbette, doğal gıda boyaları da mevcuttur. Bu tür gıda boyaları sertifikasyondan muaftır. Doğal kaynaklardan üretilmiştir, örneğin:
- Annatto – Güney Amerika çalılarından yapılmış kırmızımsı turuncu boya
- Kırmızıbiber
- Safran
- Domatesli likopen
- Beta karoten
- Kreatin böceklerden elde edilen Carmine.
BİRTAKIM GERÇEKLER
Gıda boyaları başta kanser ve alerjik hastalıklar olmak üzere birçok sağlık problemlerinin sebebidir. ABD’de şu anda kullanımda olan, FDA onaylı, petrol türevli, 7 adet gıda boyası bulunmaktadır: Mavi 1, Mavi 2, Yeşil 3, Kırmızı 40, Kırmızı 3, Sarı 5 ve Sarı 6. En yaygın olarak kullanılan üç renk – Kırmızı 40, Sarı 5 ve Sarı 6’dır. Yapılan çalışmalar, kömür katranından elde edilen Mavi 2’nin erkek farelerde beyin kanserine neden olduğunu, Kırımızı 3’ün ise tiroit hastalıklarına yol açtığını, Sarı 5’in aşırı duyarlılığa sebep olduğu aynı zamanda kanser hücrelerini çoğalttığını, Sarı 6’nın ise böbreküstü bezi hastalıklarına sebep olduğunu göstermiştir.
Neredeyse tüm işlenmiş gıdalarda bulunurlar. Yapay boyalarla olan maddeler sadece bildiğimiz tahıllar, şekerler ve meyve suları değildir. Simit, gofret, domates suyu, kraker, salata sosu, peynir, yoğurt ve turşu da gıda boyasının içine girdiği ürünlerdir.
Gıda boyaları çocuklarda hiperaktiviteye sebep olmaktadır. Aslında tam olarak bir nedeni olarak kanıtlanamasa da, çalışmalar, çocuklardaki hiperaktivite bozukluklarında önemli ölçüde bir artışa sebep olduğunu göstermiştir.
Gıda boyaları Norveç, Finlandiya ve Avıstralya’da yasaklandı. AB ise gıda boyası kullanılmış ürünlerin paketlerinde uyarı etiketini zorunlu tutuyor. Kraft, Coca-Cola ve Walmart, gıda boyalarını yurt dışına dağıttıkları ürünlerden kaldırmışlar, ancak Amerika’da değil. Örneğin, Amerika’da satılan Nutri-Grain çubukları Kırmızı 40, Sarı 6 ve Mavi 1 içerirken, İngiltere’de satılanlar pancar kırmızısı, annato ve kırmızıbiber içerir.
Güvenli, doğal alternatifler mevcut. Renkli yiyecekler kuşkusuz, özellikle çocuklar için, yemesi en eğlenceli olanları. Ancak sebep olduğu birçok sağlık sorununa çözüm olarak, alternatif renkler arayabiliriz. Örneğin zerdeçal, kansere karşı korunmaya yardımcı olan ve sarı rengini veren bir baharattır. Örneklerle devam edecek olursak:
- Kırmızı / pembe: Pancar suyu veya nar suyu
- Sarı: Toz zerdeçal
- Portakal: Havuç suyu
- Mavi: Yabanmersini suyu
- Yeşil: Ispanak suyu
Bazı doğal gıda boyaları, kullanılan kaynağın değerlerine bağlı olarak gıdaların besin değerini arttırır. A, C, D, E, tiamin, niasin, riboflavin, piridoksin, folik asit, kalsiyum karbonat, çinko oksit ve demir gibi vitaminler genellikle un, ekmek, bisküvi, kahvaltılık gevrek, makarna, margarin, süt, iyot gibi gıdalara eklenir. Vücut böylelikle birtakım vitaminleri bünyesine almış olur. Diğer yandan yiyeceklerin sunumlarını pozitif etkiler.
DOĞAL BİR GIDA BOYASI : SPİRULİNA
Spirulina, mavi-yeşil mikroalg olan, dünyadaki en eski yaşam formlarından biridir. Oksijen üretiminde rol oynayan Spirulina, dünyanın ilk süper besinidir. Spirulina, % 55 ve% 70 arasında protein, 9 temel ve 10 temel olmayan amino asidin yanı sıra yüksek seviyelerde gamma-linolenik asit (GLA), beta-karoten, linoleik aside sahiptir. Araşidonik asit, B12 vitamini, demir, kalsiyum, fosfor, nükleik asitler RNA ve DNA, klorofil ve sadece mavi-yeşil alglerde bulunan bir pigment protein kompleksi olan phycocyanin diğer içerikleridir.
Spirulina, dayanıklılığı arttırmaya ve yorgunluğu azaltmaya yardımcı olurken, kişinin enerjisine neredeyse anında destek sağlar. Bağışıklık sistemini iyileştirir ve kalp, karaciğer ve böbreklerin iyi çalışmasına yardımcı olur. Spirulina ayrıca, kanın oksijenlenmesi ve hastalıklara veya diğer sağlık sorunlarına yol açabilecek toksinlerin ve diğer yabancı maddelerden vücudun temizlenmesine yardımcı olan doğal bir detoksdur. Besine yeşil rengini verir.
Siz de özellikle çocuklarınıza yapay gıda boyaları kullanılan ürünlerden yedirmemeye dikkat edin. Bir ürün alırken mutlaka içinde neler olduğunu araştırın. Doğal renk veren ürünlere yönelin.
