Safran, ortası 3 tepecikli, mor renkli bir çiçektir. Anavatanı Güneybatı Asya’dır. Tepeciklerin toplanmasıyla safran baharatını elde ederiz. Tek bir kilogram safran baharatı için yaklaşık 75.000 adet safran çiçeği kullanılmaktadır. Hasatı zahmetlidir ve emek ister. Bu yüzden dünyanın en pahalı baharatlarından biridir. Stigması – yani ortasındaki tepecik ve yapraklarından ilaç da elde edilmektedir.
Safran astım, öksürük, boğaz ağrısını hafifletir, balgam söktürücü olarak kullanılır. Ayrıca uyku problemleri, kusma, şişkinlik, depresyon, anksiyete, Alzheimer hastalığı, doğum yapma, mide ekşimesi, cilt kuruluğu gibi problemlere oldukça iyi gelmektedir. Safranlı sıcak su, kadınların adet krampları ve adet öncesi sendromuna (PMS) deva bir içecektir. Erkekler erken orgazm ve kısırlığı önlemek için kullanırlar.
İmalatta, parfüm ve kumaş için doğal bir boya olarak kullanılan safran; mutfakta yine sarı, doğal bir renklendirici ve aroma maddesi olarak kullanılır. Öyleyse, bu kadar kıymetli bir bitkinin mutfağımızda hangi yemeklere ve içeceklere girdiğini gösteren, sizler için derlediğimiz 5 tarifte görelim. Afiyet olsun.
HER DERDE DEVA: SAFRAN ÇAYI
MALZEMELER
- 10-12 iplik safran
- 4 su bardağı su
- 2 çay kaşığı kıyılmış zencefil
- 3 yemek kaşığı bal
- Bir çubuk tarçın
Yapılışı:
Bir tencereye 4 bardak suyu dökün, zencefil ve tarçın ekleyerek kaynatın. Safranı ekleyip 5 dakika daha kaynatın. Tatlanması için balı ekleyin. Ocağın altını kapatıp yaklaşık 10 dakika demlenmesini bekleyin. Süzün ve servis yapın. Afiyet olsun.
SAFRANLI PİLAV
MALZEMELER
- 2 tutam safran
- 1 yemek kaşığı sızma zeytinyağı
- 1 küçük sarı soğan
- 2 su bardağı beyaz basmati pirinci
- 3+3/4 su bardağı tavuk suyu
- 1 çay kaşığı tuz
Yapılışı:
Safranın bir tutamını havana koyun ve iyice öğütün. İkinci tutamı da ilave edin fakat öğütmeyin, kendi halinde kalsın. Havanın içine 1/4 bardak sıcak su dökün. Safranın rengini ve aromasını bırakması için 5 dakika bekletin. Bu arada, basmati pirinci bir süzgeç içinde durulayın. Pilav tenceresini ocağa alın ve içine zeytinyağını ilave edip kızdırın. Soğanı kıyın, karamelleşene kadar yaklaşık 10 dakika soteleyin. Pirinci ilave edip bir dakika kadar iyice karıştırın. Safranlı suyu pirincin üzerine eşit şekilde dökün. Havandaki safranı iyice sıyırın. Tavuk suyunu ve tuzu da ekleyerek kaynatmaya başlayın. Tencere kapağını örtün ve ocağın altını kısarak pişirin. İyice demlendikten sonra servis yapın. Afiyet olsun.
BİR İRAN KLASİĞİ: TAJİN
MALZEMELER
- 1+ 1/2 su bardağı beyaz basmati pirinci
- 3 su bardağı su
- 1 su bardağı tam yağlı yoğurt
- 3 yumurta sarısı
- 2 çay kaşığı tuz
- 2 yemek kaşığı safran
- Nar, nane veya yoğurt (Servis için)
Yapılışı:
3 bardak suyun içine pirinci ve suyu koyun. En az 3-4 saat, tercihen bir gece boyunca öylece dinlendirin. Ardından süzün ve pirinci birkaç kez soğuk suyla yıkayın. Pirinç suyu gidene kadar durulayın. Fırını 180 dereceye ısıtın. Safranı 1/3 su bardağı sıcak suyun içine koyun ve dinlendirin. Bir tencerede üç bardak su kaynatın ve pirini içine ekleyin. Yaklaşık 15-20 dakika kısmen pişirin. Suyunu süzün, soğuk suyla yeniden birkaç kez yıkayın. Yoğurt ve yumurta sarısını bir kasede birlikte karıştırın ve pirince ekleyin. Safranlı suyu da ilave edip dikkatlice karıştırın. 9×13 pişirme kabını tereyağı veya pişirme spreyi ile yağlayın. İçine pilavı doldurun. Pilav koyu, altın kahverengiye dönene dek fırında pişirin. Bu yaklaşık 35-40 dakika sürmektedir. Fırından çıkardıktan sonra birkaç dakika bekletin ve ardından tajini ters çevirmek için düz bir tabak kullanın. Kalıptan kek gibi çıkmalı. Dışının çıtır çıtır olduğunu göreceksiniz. Nar, nane veya yoğurtla servis yapın. Afiyet olsun.
İSVEÇ ÇÖREĞİ
MALZEMELER
- 1,5 yemek kaşığı safran
- 180 gram eritilmiş tereyağı
- 2+½ bardak ılık süt
- 1 bardak şeker
- 1 paket yaş maya
- 1/2 çay kaşığı tuz
- 4,5 bardak un
- 2 yumurta sarısı
- Kuru üzüm
Yapılışı:
Tereyağı ve sütü bir karıştırma kabının içine dökün. Bir havanın içinde safranı bir tutam şekerle beraber öğütüp karıştırma kabına ilave edin. Küçük bir kasede, kaptaki ılık sütlü karışımdan biraz alarak, yaş mayayı çözdürün, ve tüm kaseyi sütlü karışımın içine boşaltın. Kalan şekeri ve tuzu da ilave edin. Kademeli olarak unu ekleyerek hamur oluşturun. 5 dakika yoğurun. Bir top haline getirin, üzerine biraz un serpin ve bir bezle örtün. Sıcak bir noktada 30 ila 45 dakika dinlendirip bu sırada kabarmasını bekleyin. Ardından hamuru unlu bir çalışma yüzeyine aktarın. Eğer çok yapışkansa ilave unla yoğurun. Hamuru istediğiniz şekilde şekillendirin. Hepsini fırın tepsisine dizin ve 30 ila 45 dakika daha kabarmasını bekleyin. Ardından fırını 200 dereceye açın. Bu sırada hamurların üzerine yumurta sarısını sürün, kuru üzümleri hamurun içine hafifçe bastırın. 15 ila 20 dakika boyunca, altın rengine dönene kadar iyice pişirin. Afiyet olsun.
FIRINDA ŞEFTALİ TATLISI
MALZEMELER
- 1 büyük şeftali
- 1/2 çay kaşığı safran
- 1 tatlı kaşığı şeker
- 1 çay kaşığı süt
- 2 kaşık vanilyalı dondurma
Yapılışı:
Fırını 180 derecede açın. Şeftaliyi yıkayın ve ikiye bölün. Çekirdeğini çıkarın. İki yarımı da fırın tepsisine iç kısımları yukarı bakacak şekilde dizin. O iç kısmı çatalla 3-4 kere delin. 1 çay kaşığı ılık süt ile 1/4 çay kaşığı safranı karıştırın. Şeftalilerin üzerine sürün. Şeftali sütü içine çekmeli. Fırına verip 15 dakika pişirin. Bu arada, 1 çay kaşığı şekeri kalan safranla havanda öğütün. 15 dakika sonra şeftalileri fırından çıkardıktan sonra şekerli karışımı şeftalilerin üzerine kabaca serpin. Ardından tekrar 15 dakika pişirin. Çıkardıktan sonra birkaç dakika dinlendirin. Servis tabağına şeftaliyi alın, suyundan üzerine gezdirin ve 1 kaşık dondurma koyun. Şeftaliler soğumadan servis yapın. Afiyet olsun.
