Elmalı tart Amerikan dizi ve filmlerinde sıkça karşımıza çıkan Amerikan yemek kültürünün çarpıcı ve iştah açıcı örneklerinden biri. Yüzyıllardır popülaritesinden hiçbir şey kaybetmeyen bu lezzet, nefis tart hamurunun içine saklanmış dilim dilim lezzetli elmalar, tarçın, ceviz, pudra şekeri ile çeşnilenir ve çoğunlukla “à la Mode” tarzında – üzerinde bir top dondurma ya da krema ile- servis edilir. Bu geleneksel hamur işinin tarihi Ortaçağ’a kadar uzanır. 14.yüzyılda şekerin zor bulunan ve pahalı bir madde olmasından dolayı bu dönemdeki tartlar şeker içermez.
16.yüzyıla gelindiğinde ancak şeker ulaşılabilir olmuştur ve İngiliz yemek kitaplarında yeşil elmalardan yapılan tart tarifleri yer alır. 1500’lü yıllardan beri yapılmakta olan Alman stili elmalı tartın içinde çeşitli baharatlar; kakule, tarçın, Hindistan cevizi, karanfil, zencefil bulunur. Fransız stili elmalı tart ise diğerlerinden birkaç farklılık gösterir. Üstü hamur şeritleriyle kapatılmamış ve üzerindeki meyveler karamelize edilmiştir. Bu farklılık ise Hotel Tatin’nin sahiplerinden biri olan Stéphanie Tatin’in geleneksel elmalı tart yaparken elmaları şeker ve yağ içinde fırında uzun süre unutması sonucu kaza ile ortaya çıkmıştır ve hotel misafirleri tarafından çok sevilerek Fransa genelinde yaygınlaştığı için bu Fransız elmalı tartı “Tarte Tatin” ismini almıştır. Tarte Tatin böylece Hotel Tatin’in imzası haline gelmiştir.
Elmalı tart daha sonraları Amerika’ya İngiliz kolonilerince getirilmiştir. 1620’lerde İngilizler Kuzey Amerika’ya vardıklarında kıtada sadece çiçek elması denen kırmızı küçük ve ekşi bir elma türünün yetiştiğini görürler. Yanlarında kendi favori meyveleri ve geleneksel lezzetleri ile gelen İngilizler, kolonyal dönemde “kış muzu” adı verilen, elma gibi sulu ve lezzetli çeşitleri de getirirler. Böylece Amerika kıtasındaki elma türleri çeşitlilik kazanır ve geleneksel bir tarif olan elmalı tart yaygınlaşır. O dönemde tartlar genelde etten yapılıyor ve elmalar içecek yapımında kullanılır, ancak elmalı tart tarifi 18.yüzyıldan beri oldukça popüler bir tatlı tarifi olmuştur. İngiliz kolonilerinin Amerika kıtasına yerleşmelerinden çok önce elmalı tart popüler olsa da, Birleşik Devletler’de birinin tipik Amerikalı olduğunu vurgulamak amacıyla “elmalı pay” sıfat olarak kullanılır. Ayrıca 19 ve 20.yüzyıllarda elmalı pay Amerikan refahının ve milli gururunun sembolü olarak kullanılmıştır.
Geleneksel Elmalı Pay Tarifi
- 2 su bardağı un
- 1/2 çay kaşığı tuz
- 2/3 su bardağı tereyağı
- 6 yemek kaşığı soğuk su, ve gerekirse 5 yemek kaşığı daha soğuk su
İç malzemeler:
- 6 adet soyulmuş dilimlenmiş Jonagold elma
- 1 yemek kaşığı limon suyu
- 1/2 su bardağı şeker
- 1/4 su bardağı un
- 1/4 su bardağı esmer şeker
- 1/2 çay kaşığı tarçın
- 1/4 çay kaşığı nutmeg ( Küçük Hindistan cevizi)
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 1 yumurta
- tuz
Yapılışı:
Fırın 200 oC ye getirilir.
Tart hamuru için un ve tuz karıştırılır, tereyağı çatal yardımıyla ezilerek eklenir, tüm karışım soğuk su ile yoğrulur. İki hamur topu elde edilir ve stretch filme sarılarak buz dolabında bekletilir.
Başka bir kapta elma dilimleri; şeker, limon suyu, tarçın, nutmeg, un ile iyice karıştırılır ve bir kenara alınır.
Hafifçe unlanmış yüzeyde hamur toplarından biri 30 cm genişliğinde bir daire şeklinde açılarak 22 cm genişliğindeki yağlanmış tart kalıbına alınır.
Tart hamurunun üzerine elma dilimleri yerleştirilir ve tereyağı küçük küpler şeklinde elma dilimleri arasına serpiştirilir. Diğer hamur topu tartın üzerini kapatmak için kullanılır ve pişme sırasında ortaya çıkan buharın çıkabilmesi için hamurun üzerinde kesikler açılır. Bir kasenin içine kırılan yumurtaya küçük bir tutam tuz eklenerek karıştırılır, fırça yardımıyla tartın üzerine sürülür. Tartın üzerinin fırında yanmaması için folyo ile kaplanır. Önceden ısıtılmış fırında 25 dakika pişirilir. Daha sonra folyo çıkarılarak hamurun sararması ve içinin gevrekleşmesi için 25 dakika daha pişirilir.
Dondurma eşliğinde ve ya sade olarak sıcak servis edilmelidir.
Afiyet olsun…
