Nane çayının kültür ve tarihi çok eski zamanlardan gelmektedir. Dünyanın en çok yeşil çay ithal eden ülkesi olan Fas nane çayı kültürünü de Batı Arap dünyasına oradan da dünyanın çeşitli yerlerine yaymayı başarmıştır. Fas nane çayı, nane yaprakları ile hazırlanan bir yeşil çaydır. Yeşil çayın Fas’a gelişinin 18. yüzyıla dayandığı düşünülmektedir. 19. yüzyıl ortalarında ise çay ticaret amacıyla Avrupa ve Mağrip başta olmak üzere tüm dünyaya yayılmaya başlamıştır. Fas’ın en büyük çay tedarikçisi ise Çin’dir. Sadece yemekler yanında değil, gün boyu sürekli olarak tüketilen nane çayı aynı zamanda misafirperverliğin de bir göstergesidir.
Nane çayının çok önemsendiği Fas’ta kadınlar yemek hazırlarken erkekler çayı demlemektedir. Çay hazırlamak bir erkek işidir ve bu iş evin reisine düşmektedir. Konuklara ikram edilen çayı geri çevirmek ise bir kabalık olarak algılanmaktadır. Fas’ta demliklere “bred”, çay bardaklarına ise “kisan” denilmektedir. Çay servisinin yapıldığı tepsi de “sinia” olarak adlandırılmaktadır. Fas’ın vazgeçilmez içeceği olan nane çayı insanları bir araya toplayan kültürel bir gelenek halini almıştır. Akrabalar, misafirler, komşular, sinia tepsileri etrafında toplanır ve sohbetlerini çaylarını içerken yapmaktadırlar.
NANE ÇAYI NASIL HAZIRLANIR
Nane çayının kültüründen bahsettik. Şimdi de gelin nane çayının nasıl hazırlandığı ve sağlık alanındaki faydalarına birlikte göz atalım…
Bir litre su, 4 yemek kaşığı kuru ya da yaş nane ve limon dilimlerinden oluşan malzemeleri ile nane çayı yapımı oldukça basittir. Hazırlanışındaki ilk adım suyun kaynatılmasıdır. Kaynayan su cam bir kabın içerisine alınır ve suyun üzerine nane yaprakları ilave edilir. Nane içerisinde bulunan uçucu yağların kaybı olmaması için kapağın hemen kapatılması gerekmektedir. Yaklaşık 5 – 6 dakika kadar ağzı kapalı olarak dinlendirilen çay süzülür ve fincanlara bölüştürülür. Ardından limon dilimi ile sıcacık sunumu yapılır.
NANE ÇAYININ FAYDALARI
Yağı, suyu, çeşitli ilaçların terkibinde kullanılışı ve kurutulmuş yaprakları ile sağlık açısından sayısız faydası bulunan nanenin çay olarak kullanımı da oldukça faydalıdır. Günümüzde modern tıptaki faydaları kanıtlanmış ve üzerine halen çeşitli araştırmaları devam eden nanenin çay dışındaki kullanım alanı da çok geniştir. Gerek sakızlara, gerek çeşitli içeceklere, gerek yemeklerde aroma verici olarak birçok şekilde kullanımı mevcuttur.
Nane yıl boyunca bulunabilen bir bitkidir ancak en iyisi sıcak havalarda yetişmektedir. Nane çayı, başta sindirim sistemi sorunları olmak üzere birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Bunlara örnek olarak burun tıkanıklığını gidererek sinüsleri açma, boğaz kuruluğuna iyi gelme, mide bulantısını giderme, kas ağrılarını hafifletme, alerjik öksürüğe iyi gelme, kronik ağrıyı azaltma, kan dolaşımını düzenleme gibi etkileri örnek verilebilir. Ayrıca hafif ve etkileyici kokusu sayesinde nane çayının stres giderici ve sakinleştirici etkisi olduğu, uykusuzluk problemine karşı iyi geldiği ortaya çıkmıştır. Zengin C vitamini içeriği ve antioksidan özelliği de nane çayını özellikle kış aylarının vazgeçilmez içeceklerinden biri haline getirmektedir.
Lezzeti, hoş kokusu, zengin kültürü ve birçok faydasının yanında tüketim sınırları aşıldığında ve gerekli önlemler alınmadığında nane çayının bir takım yan etkileri ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan en bilindik olanı reflü hastalığı bulunan kişilerde hastalığı tetikleyici özellik gösterebilmesidir. Aynı zamanda kronik olarak mide rahatsızlığı bulunan kişilerin reçeteli ilaç kullananların ve hamilelerin tüketimine dikkat etmesi uzmanlar tarafından önerilmektedir. Hamilelerde bebeğin düşme riskini artırması, ilaç kullananlarda içeriğindeki maddelerle etkileşime girebileceği ve mide hastalıklarında da bazı atakları destekleyici olmasından dolayı doktor kontrolünde alınmaları gerekmektedir. Aksi durumda sağlığa zararlı hale gelebilmektedir.
