Nepal, dünya genelinde eşsiz baharatları ile nam yapmış bir ülke. Bu yazıda Nepal’in eşsiz coğrafyasına ve doğasına pek girmeyeceksek de bunların hepsinin bu müthiş biberin lezzetine katkısının olduğunu, özellikle doğasının ve havasının bu lezzete çok şeyler kattığını söylemeden geçmeyelim.
Nepal, tropik iklimin yaşandığı bir ülke. Himalayalar’ın etkisi de hem bitki örtüsü çeşitliliğinde hem de doğal güzelliklerde kendini belli ediyor. Böylelikle ortaya kendien özgü, endemik ve tropikal bir çok bitki türünün ve bereketli ürünlerin yetiştiği bir tabiat çıkmış. Bu kapsamda bu bölgede yetişen ve ünü Himalayaları aşıp, dünyaya yayılan yüzlerce baharat kendisine yaşam alanı bulmuş.
Baharat Cenneti Nepal
Oldukça farklı özelliklere sahip ve dünyanın başka yerinde yetişmeyen bu baharat ve bitki türleri başta Nepal olmak üzere bu coğrafyada yüzyıllardır sofraları süslemekte, buralarda yaşayanların yemeklerine lezzet katıyor. Ayrıca, tıp dünyasında da yavaş yavaş tanınmaya başlayan bu baharat ve bitkiler, lezzetin yanı sıra şifa arayanlara da büyük faydalar sunuyor.
Bu kadar fazla ve eşsiz baharatın yetiştiği Nepal‘de yemekler de kullanılan baharat çeşitleri sayesinde oldukça lezzetli, besleyici ve şifalı.
Baharatlar Her Türlü Derde “Şifa”
Nepal’de bu baharat ve bitkilerin tıbbi ve şifa amaçlı kullanılması da son derece yaygın. Farklı mineral ve maddelere sahip pek çok çeşit bitki bu bölgede yaşayan insanlar tarafından yüzyıllardır şifa amaçlı üretilmekte ve kullanılmakta. Nepal’de ve Tibet’te sadece bitki ve baharat karışımlarından elde edilen ilaçların ve ayurvedik yöntemlerin uygulandığı tedavi merkezleri bile bulunuyor.
Nepal’de yetişen baharat bitkilerinin bölgeye ve yüksekliğe bağlı olarak pek çok farklı türleri var. Bu bölgede zencefil, zerdeçal, sarımsak, kişniş, kimyon ve hardalınanı sıra çok bilinmeyen, ünü yavaş yavaş yayılan özel bir baharat var. Bu baharat tamamen bu bölgeye özgü ve adı da timmur biberi.
Nepal Lezzeti: Timmur Biberi
Timmur biberi, Himalayalar’ın sıcak vadilerinde, yaklaşık bin ile 2 bin metre yükseklikte yetişen bir baharattır. “Rutaceae” familyasına ait bu bodur ağaç türünün meyvesi karabiber tanesine benzer ve tamamen bu bölgeye özgüdür. Çin’deki Sichuan biberinin bir türevi olan bu biber, Nepal, Tibet ve Bhutan mutfaklarının olmazsa olmazıdır.
Kurutulmuş timur meyvesinden yapılan kış çorbası ve acı sos oldukça sık kullanılır. Sadece yemeklerde değil, şifa havuzunda da kendine yer bulan bu biber, diş ağrısı, soğuk algınlığı, öksürük, mide ağrısı ve ateş gibi çeşitli hastalıklar için de sıklıkla kullanılır. Ayrıca bu bitkinin genç filizleri diş fırçası olarak, güçlü dalları ise baston yapımında kullanılır. Timur ağacı, sihirli özellikleri olduğuna inanan yerel halk tarafından kutsal kabul edilmektedir.
Nepal’deki Mahabharat bölgesinde vahşi doğada büyüyen bu biber, armatum botanik türlerine aittir. Bu endemik meyveler, Nepal’de geleneksel olarak Hint turşusu (domates, acı biber ve taze Timur) kullanılmaktadır. Ayrıca “greyfurt biberi” olarak da adlandırılan Timmur biberi taze asitli notları serbest bırakıyor.
Sichuan biberinin Nepalli bir çeşidi olan ve normal bir karabiberle aynı keskinlikte olan bu biber, meyve aroması konsantre etmek için güneşte kurutulmadan önce yerel halk tarafından toplanır. Dallardan ve tohumlardan arındırıldığında, Timmur biberi köylülerin kulübelerinde saklanır ve burada kullanıma hazır hale getirilir.
Timmur biberinin ünü özellikle son dönemde Nepal sınırlarını aşarak, tüm dünyaya yayılmaya başladı. Timmur Biberi, gastromani uzmanları tarafından 2018 yılının en iyi gıda trendlerinden biri olarak seçildi.
Tüm dünyaya ünü yayılmaya başlayan bu biberin Türkiye’deki namı ise henüz istenilen seviyede değil. Ülkemizden bu bibere ulaşmak isteyenler ancak yurtdışından sipariş verebiliyor. Ancak umutsuz olmaya gerek yok. Bu yazımızdan sonra Timmur biberi bizim sofralarımızda da kendisine yer bulmaya başlayacaktır diye umuyoruz.
