Sos, Fransızca bir sözcük olup, aslen İngilizcede tuzlu anlamına gelen “salted” kelimesinin Latincesi olan “salsus” sözcüğünden türemiştir. Ana yemeğe lezzet ve görsellik katan yardımcı yemeğe bildiğiniz gibi “sos” diyoruz. Aşçılıkta ise bir yemeğin hazırlanmasında kullanılan veya yemeğin servisi sırasında üstüne dökülen sıvı veya yarı katı haldeki akışkana “sos” adını veriyoruz. Genelde soslar sıvı bileşenlerden oluşuyor ancak makarna türü yemeklerde kullanılan sosların daha çok katı bileşenler içerdiğini de biliyoruz.
Hazırlanma biçimine göre soslar soya sosu, beşamel sosu veya salata sosu gibi isimler almaktadırlar.
Salata sosları için oran oldukça önemlidir. İdeal oran her 1 ölçü ekşi için, 3 ölçü yağ kullanılmasıdır. Yapraklı ve yeşil salataların sosu sofraya getirilmeden hemen önce salataya eklenmelidir. Çünkü özellikle sirkeli salata sosları, körpe yaprakları pişirip karartabilir. İçinde ançüez, zeytin ezmesi, limon turşusu gibi tuzlu malzemeler olan tariflerde ise her zaman için sosun tuzu kontrol edilmelidir.
Dünyaca ünlü herkes tarafından bilenen salata sosları olduğu gibi değişik malzemelerle de artık değişik soslar tüketilmektedir. Ve salatalar malzemeleriyle olduğu kadar soslarıyla da zenginleşmektedir. Çünkü artık salatalar ana öğün yanında yenen yardımcı bir yiyecekten çok ana öğünlerimizin de baş tacı olmaktadır. Hem doyurucu hem sağlıklı olmamıza yardımcı olan salatalar birbirinden çeşitli soslarla da damaklarımızı şenlendirmektedirler.
Salatalarınızı ve yemeklerinizi zenginleştirebileceğiniz birbirinden lezzetli sos tariflerini sizler için derledik. Afiyet olsun.
SEZAR SOS
MALZEMELER
- 4 ançüez
- 1 büyük diş sarımsak
- 2 adet yumurta sarısı
- Yarım limon suyu
- 1 tatlı kaşığı hardal
- 200 ml. zeytinyağı
- 50 g ince rendelenmiş parmesan peyniri
- 1 tatlı kaşığı Worchestershire sos
- Tuz
Yapılışı
Ançüez ile sarımsağı bir havanda güzelce döverek macun kıvamına getirin. Sonra bu macunu yumurta sarılarıyla birlikte çırpın ve limon suyu ile hardalı ekleyin. Mayonez yapar gibi, zeytinyağını yumurtalı karışımın içine yavaş yavaş akıtarak çırpmaya devam edin. Son olarak parmesan peyniri ve Worchestershire sosu da ilave ederek karıştırın. Tuzunu ayarladıktan sonra servis yapın.
CEVİZ VE ROKFORLU SOS
MALZEMELER
- 100 g rokfor peyniri
- Yarım çay bardağı krema
- 4-5 yaprak fesleğen
- 2 kaşık balzamik sirke
- Yarım limon suyu
- 1 kaşık zeytinyağı
- 50 g irice doğranmış, yağsız, kavrulmuş ceviz
- 1 kahve fincanı nar
Yapılışı
Ceviz ve nar dışındaki bütün malzemeleri blenderde iyice karıştırın. Sosunuz krema kıvamına gelince salatanızla harmanlayın. Üzerine kavrulmuş ceviz ve nar taneleri serperek servis edebilirsiniz.
SARIMSAKLI BİBERİYELİ ZEYTİNYAĞI
MALZEMELER
- 500 ml zeytinyağı
- 4-5 dal biberiye
- 5-6 diş kabuğu soyulmuş sarımsak
- 1 adet portakal kabuğu rendesi
Yapılışı
Zeytinyağını cam bir şişeye boşaltın. İçine biberiye dalları, sarımsak dişleri ve portakal rendesini ekleyin. Bütün malzemeleri, yağın içinde kalıp havayla temas etmeyecek biçimde yerleştirin. Şişenin ağzını kapatın, karanlık bir yerde 24 saat beklettikten sonra aromalı zeytinyağınız hazır.
BEŞ BAHARATLI AKDENİZ SOSU
MALZEMELER
- 1 su bardağı mayonez
- 2 yemek kaşığı sirke
- 1 yemek kaşığı taze sıkılmış limon suyu
- 3 adet rendelenmiş bıldırcın yumurtası
- 1/2 bağ ince doğranmış kişniş
- 1/2 bağ ince doğranmış dereotu
- 1/3 bağ ince doğranmış Frenk maydanozu
- 1 yemek kaşığı rendelenmiş Japon turpu
- Yeteri kadar beyaz biber
- Yeteri kadar tuz
Yapılışı
Tüm malzemeleri mayonez tenceresine koyarak çırpma teli yardımıyla iyice karıştırın ve baharatlarla tatlandırarak sos hale getirin.
