Kahvaltılarda, akşam yemeğinin üzerine, ikindi vakitlerinde, altın günlerinde, ısınmak için, harareti gidermek için… Birçok amaçla elimizden düşürmediğimiz çay, bugünkü konumuz. Çok seviyoruz, sıklıkla tüketiyoruz.
Bildiğimiz ve sevdiğimiz yönlerinin yanı sıra sıcak çay bardağını iki avucumuzun arasında tutmanın bile bizlere güven ve huzur hissi verdiği kanıtlanmış hatta. Belki de çayın bu kadar sevilmesinin ve tüketilmesinin sebeplerinden biri de farkında olmadan aldığımız o huzur ve güven hissi. Yüzyıllardır hayatımızda olan çay hakkında bir fikrimiz var elbet, ama emin olun çay ondan çok daha fazlasına sahip… Bildiklerimizin ötesinde bilmediğimiz çok şey var çayla ilgili.
- Çay, bir efsaneye göre aslında milattan önceki yıllarda İkinci Çin İmparatoru tarafından bulunmuş. Bulunma hikayesi ise İmparator Shen-Nung’un uçuşmakta olan çay yapraklarının kaynar suya düşmesini görmesine dayanıyor.
- Bir ilginç bilgi ise İngiltere taraflarından geliyor. Çay İngiltere’ye yasal yollarla girmeden önce kaçak olarak temin edilmekteydi. Bu çay ise yalnızca erkeklerin girebildiği bazı kahvelerde satılmaktaydı. Bunun yanında günümüzde İngiltere’de çok popüler olan çay, aslında 18. yüzyıl sonlarında o bölgede sevilmeye başlamıştı.
- Çay, suyun ardından dünya üzerinde en çok tüketilen ikinci içecektir.
- Çayın bu kadar yaygınlaşmasında etkili olan çay ticareti, Batı ile Doğu ülkeleri arasındaki işbirliğini hızlandırarak yakınlığı da arttırmıştır. Bununla birlikte Doğu ülkelerindeki çay tüketiminin geçmişi 5.000 yıla dayanırken, Batıda bu rakam 400 yılda kalmaktadır.
- Piyasaya çay poşetleri ilk kez sunulduğunda insanlar bunu gereksiz bir icat olarak görmüşlerdir.
- Çok fazla çeşidini bilmiyor olsak da aslında dünyada üzerinde bulunan farklı çay türleri 1.500’ün üzerindedir.
- Çayın yetiştirilme alanına gelindiğinde ise daha çok dağ yamaçlarındaki tropik bölgeler olduğu öne sürülmektedir.
- 200 bardak çay çıkarabilmek için 1 kg çay yaprağı yeterli olabilmektedir.
- Çay bitkisinin yaprakları hasat edilmediğinde ağaca dönüşebilmektedir. Ağacın uzunluğu ise 16 metreye kadar çıkabilmektedir.
- Bazı verilere göre siyah çayın dünya üzerinde toplam tüketilen çayların %75’ini oluşturduğu bilinmektedir.
- Çin’de çay servisi yapılan konuklar teşekkür etmek anlamında servis sonrasında parmaklarını birkaç kez masaya vurmaktadır. Aynı zamanda bizde ve çoğu yerde siyah çay olarak adlandırılan çaya Çin’de ‘’kırmızı çay’’ adı verilmiştir. Ve çayın en çok üretildiği yer Çin’dir. Hindistan ise Çin’i takip etmektedir.
- Dünyanın en pahalı çayını merak ettiğinizi düşünüp, bundan da bahsetmeden geçmeyelim dedik. Bu çayın 1 gramı yaklaşık 1.400 Dolara dayanmaktadır. Dünya üzerindeki en pahalı çay servisi ise Hong Kong’dadır. Bölgenin Ritz Carlton Oteli’nde bu çayın fiyatı kişi başına yaklaşık olarak 9.000 dolardır.
- Bizler çayı ne kadar sıcak sevsek de ABD’de çay yüksek oranda soğuk olarak tüketilmektedir.
- Çay içerisinde yer alan ‘’tanin’’ isimli maddenin, kanın pıhtılaşması üzerinde etkisi olduğu da bir gerçektir.
- Yine çayda bulunan tanik asit vücuttaki siğilleri de iyileştiriyor yönünde bilgiler bulunmaktadır.
Bu ilginç bilgilerin ardından gelelim çayın fayda ve zararlarına…
Yapılan bazı çalışmalar çayın ağız ve diş sağlığına katkısı olduğunu, kemikleri güçlendirdiğini ortaya çıkarmıştır. Aynı zamanda siyah çay, polifenol içeriğinden ötürü antioksidan kaynağı olarak da kabul edilmektedir. Bu antioksidan içeriği sayesinde çayın bazı kanser türlerini önleyebileceği düşünülmektedir. Zengin içeriği sayesinde çay, tüm bunların yanında bağışıklığı güçlendirme, sindirim sistemini destekleme, stresi önleme gibi etkiler göstermektedir.
Diyabet günümüzde gittikçe yaygınlaşan bir hastalıktır. İnsanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalar ise günde belli miktarda çay içenlerin içmeyenlere göre Tip2 diyabete rastlama olasılığının daha düşük olduğunu ortaya koymuştur.
Vücudumuza aldığımız her besinin ya da maddenin bizler için faydalı olabilmesi tüketim miktarına ve şekline bağlıdır. Her ne kadar bizler için faydası çok fazla olsa da bilinçsizce ve aşırı tüketimi çayın da bazı zararlı etkilerini görmemize sebep olabilmektedir. Bunlardan bazıları arasında ise uykusuzluk, ödem ve şişlik, dişlerde sararma, mide bulantısı, baş ağrısı, çarpıntı, demir eksikliği, kansızlık gibi durumlar yer almaktadır.
