Türkiye‘de doğmuş büyümüş insanlar olarak kahvaltı belki de dünyada övünmekte en haklı olduğumuz şey olabilir. Ülkenin doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine geniş bir yiyecek yelpazesine sahip bir ülkeden gelen biri olarak kahvaltıda ciğer de yedik, kavurma da, keçi peyniri de yedik, ot da, zeytin de yedik yumurta da. Dolayısıyla herkes gönül rahatlığıyla “Kahvaltıda her şeyi yerim” diyebilir ya da çok büyük bir güvenle “her şeyi yedim” de diyebilir. Bunu demeden önce sizi biriyle tanıştıracağız. Blood pudding yani kan pudingi!
Kan pudingi, Britanya’da bilinen adıyla kara puding (black pudding) İngiliz kahvaltılarının önemli unsurlarından biri. Peki, nedir bu kara puding?
Temelde kan sucuğunun Britanya’daki adı diyebiliriz. Genelde domuzun kanıyla yapılan bir sosis türüdür. İçinde domuz kanı, domuz yağı, çeşitli baharatlar bulunur. İngilizler içine yulaf ezmesi de koyarlar ki kan pudingiyle kan sucuğu arasında bir fark varsa eğer o da bizce budur. Türkiye hariç dünyanın çeşitli yerlerinde tüketilen bu “puding” ülkeden ülkeye keçi, koyun, ördek kanıyla da yapılmakta. İçeriğinin bir bağırsağa doldurulmasının ardından çeşitli şekillerde tüketilmektedir.
Bir rivayete göre Antik Yunan’da Aphtonite isimli bir aşçı tarafından bulunmuştur. İlk olarak da 4. yüzyılın sonuna doğru Romalı aşçı Aspicius tarafından yazılmış olan “De re coquinaria” isimli yemek kitabında tarifi yer almıştır. Fakat edebi olarak ilk referansın Homeros’un Odysseia’sında olduğunu söyleyebiliriz. Homeros’un Odysseia’sında defalarca geçen bir ateşin başında kan dolu sucuklarını yiyen adamlardan anlayabiliriz ki Homeros kan sucuğunu biraz seviyormuş.
Umberto Eco’nun dünyaca ünlü eseri Gülün Adı’nda da bahsi geçer kan pudinglerinin. Kitabında ölen rahiplerden biri kan pudingi yapmak için bekletilen domuz kanı dolu fıçıların içinde baş aşağı bulunur.
Kimine göre dünyanın en lezzetli yiyeceklerinden biri olarak gelen kan pudingini tarihte ilk defa sevmediğini yüksek sesle söyleyen Sir Isaac Newton olmuştur. Newton, İngiliz mutfağında kahvaltıda böyle dehşet verici bir şey yemenin doğru olmayacağını ilk defa bu kadar şiddetle dile getiren kişi olmuştur.
Tarımsal ve yerleşik topluma geçişin en büyük ve en temel göstergelerinden biri olan yetiştirilen hayvanın her yerinden yararlanma fikrinden ortaya çıktığı düşünülen kan pudinginin günümüzde de hala tercih ediliyor olmasının sebebi ise yoğun bir protein kaynağı olmasının yanı sıra, demir ve çinko yönünden de oldukça zengin olması olabilir. Zira bu iki maden yetişkinlerin bünyesinden çok çabuk eksilirken o kadar çabuk yerine konmuyor.
Britanyalıların kahvaltıda tükettiği kan pudingi Portekiz, İspanya ve birçok Latin Amerika ülkesinde mangalda pişirilip ekmek arası servis edilir. İtalyanların sanguinaccio, Maltalıların mazzita adını verdikleri kan pudingine Fransızlar boudin noir derken, her sene “Confrérie des chevaliers du goûte boudin de Mortagne au Perche” (Mortagne au Perche Kan Sucuğu Şövalyeleri Kardeşliği) tarafından en iyi boudin noir yarışması düzenlenir. Estonya’da bir Noel klasiği olarak yenir, Güney Kore’de ise bir sebze çorbasının içinde servis edilir.
Olur da bir gün karşılaşırsanız nasıl yenir, nerelerde yenir sorularına biraz olsun cevap bulmanıza yardımcı olmak isteriz.
Eğer ki ızgara halinde geliyorsa, çatalla yemek yerine ekmek arası yahut uzunca bir kürdan – şiş yardımıyla yemenizi tavsiye ederiz. İngiltere’deyseniz zaten mutlaka kahvaltınızın yanında dilimlenmiş bir şekilde gelecektir. Henüz doğrudan yeme fikrine hazır değilseniz ancak bir şekilde denemek istiyorsanız patates püresinin içine haşlanmış kan sosisini ezip karıştırabilirsiniz. Ya da patatesli mücverin içine karıştırıp deneysel bir şey arayabilirsiniz. Kan sucuğunun altına hafif bir peynirle uzunca ekmekler yapıp onları dilim dilim poğaça gibi servis edebilirsiniz. Ana yemek olarak ise kuzu rosto yaparken iki adet kan sucuğunu da beraber fırınlayabilirsiniz ve rostonuzda yeni bir tat elde edebilirsiniz. Eğer uslanmaz bir gelenekçiyseniz, bir yiyecek özünde nasıl yeniyorsa öyle denemek lazım diyenlerdenseniz, kahvaltınızda haşlanmış taze sebzelerinizin yanında biraz hardalla beraber tüketebilirsiniz.
Ciğerden peynire kadar olan kahvaltı yelpazenizi kan pudingiyle biraz daha genişletebilirsiniz. Ancak bizden söylemesi, güçlü karakteri nedeniyle kan sucuğunun seveni ya gerçekten çok seviyor ya da onun yüzüne bile bakmıyor.
Denemek isteyenlere şimdiden afiyet olsun.
