Çağla geldi, bahar geldi! Evet, sanırım onun için “ilkbaharın en güzel habercisi” diyebiliriz. Koca yılın sadece birkaç günü ellerimiz çağla keseleriyle dolar, ondan sonrası da zaten hep güneşli, bahar havaları… Belki de en çok bu yüzden seviliyordur.
Çağla, gül, erik, kiraz ve şeftalinin olduğu aileden gelir. Badem ve kayısı çekirdeklerinin ilk hali olduğu için mayhoş bir tadı vardır. Tüylü ve çıtır çıtır olan bu meyve en erken yenilebilen meyvedir. Yılın sadece 20 günü kadar tüketilebilmektedir. Ülkemizde Ege ve Akdeniz’de yetişmektedir. Kaliforniya/ABD ise ticari olarak büyük bir çağla ihracatını yapan şehirlerden biridir.
Çağla, kemiklerin güçlenmesini sağlayan, yüksek miktarda E vitamini, riboflavin, fosfor ve bakır, artı, mükemmel bir magnezyum kaynağıdır. 30 gram çağlada, üç gramdan daha fazla lif bulunmaktadır ve yalnızca 160 kaloridir. Bu yüzden, kalsiyum bakımından da oldukça zengin olan çağla, kilo vermek isteyen herkes için ideal bir ara öğün olma özelliğini taşır. Çağla, ayrıca iyi bir protein kaynağıdır, temel amino asit lizini içermemelerine rağmen, lizin içeriği yüksek baklagillerle karşılaştırıldığında toplam protein yine de oldukça yüksektir. Yüzde 60’ı tekli doymamış yağdan oluştuğu için ayrıca kaliteli yağ deposudur.
Son yıllara baktığımızda, özellikle yeni diyet tariflerinin gelişmesiyle, çağla da sadece meyve olarak yenmenin ötesine geçmiş, mutfaklarına gelmiştir. İşte sizler için derlediğimiz, çağlanın adeta bir yıldız olduğu birkaç tarif:
SALAMURALANMIŞ ÇAĞLA
MALZEMELER
- 2 kg çağla
- 1/3 bardak su
- 1/3 bardak beyaz sirke
- 1 çay kaşığı bal
- 1 çay kaşığı kaya tuzu
- 1 veya 2 dal taze dereotu (veya rezene yaprağı)
- 1/2 çay kaşığı dereotu (kurutulmuş)
- 1-2 tane karabiber
- İsteğe bağlı: 1 küçük acı biber
Yapılışı:
Çağlaların sivri uçlarını kesip atın. Her birini çizgi kısmından keserek ikiye bölün. İçlerindeki bademler kendiliğinden dökülebilir, sorun değil, hepsini kullanacaksınız. Bir tencerede suyu, sirkeyi, balı ve tuzu kaynatın. Balın ve tuzun tamamen erimesi için tencereyi birkaç kez karıştırın. Bu arada, temiz bir cam kavanozun içine, çağlaları doldurun. Ardından dereotu dalını, kuru dereotunu, tane karabiberleri ve varsa, acıbiberi kabaca doğrayıp çağlaların arasına sıkıştırın. Ocakta kaynattığınız suyun üzerinde eğer köpük oluştuysa onu kaşığınızla sıyırıp temiz hale getirin. Kayanatıp ocağı kapattıktan sonra sıcak halde kavanozu sosla doldurun. Suyun, kavanozun her yerine geldiğinden emin olun. Salamura çağlayı turşu olarak kullanmak istiyorsanız, buzdolabında en az 2 ay muahafaza edebilirsiniz. Oda sıcaklığında daha uzun süre saklamak istiyorsanız, kavanoz kapağını sıkıca kapattığınızdan emin olup kaynar suda 15 dakika boyunca bekletin. Afiyet olsun.
ZEYTİNYAĞLI ÇAĞLA
MALZEMELER
- 1 kg çağla
- 1⁄2 bardak zeytinyağı
- 1⁄2 çay kaşığı şeker
- Kıyılmış 3 diş sarımsak
- 1⁄2 küçük sarı soğan, kıyılmış
- 1 portakal suyu
- Kaya tuzu
- 2 yemek kaşığı kabaca doğranmış dereotu
Yapılışı:
Geniş bir tencerede çağlaları, zeytinyağı, şeker, sarımsak, soğan, portakal suyu ve tuzla birleştirerek orta ateşte pişirin. Isıyı orta-düşük seviyeye düşürün ve çağlalar yumuşayıncaya kadar yaklaşık 30 dakika pişirin. Piştikten sonra tencereyi ocaktan alıp tamamen soğumaya bırakın ve sonra 1 çorba kaşığı dereotu ekleyerek karıştırın. Tüm tencereyi servis tabağına aktarın ve kalan dereotunu da üzerine serperek servis yapın. Afiyet olsun.
BAHARATLI ÇAĞLA
MALZEMELER
- 40 gram sade yağ
- 1 çay kaşığı kahverengi hardal tohumu
- 1 tatlı kaşığı rezene
- 20 gram bebek kapari
- 1 uzun kırmızı biber
- ½ fincan köri yaprakları
- 400 gram çağla
- 2 çay kaşığı kırmızı toz biber
- 2 tatlı kaşığı limon suyu
- Bir miktar deniz tuzu
- ¾ çay kaşığı karabiber
Yapılışı:
Büyük bir kızartma tavasını orta ateşte ısıtın. Isındıktan sonra sade yağı ekleyin. Sade yağ erimeye başladığında hem hardal tohumu ve rezeneyi hem de kapariyi ekleyerek bir güzel karıştırın. Bu sırada kırmızı biberi bıçağınızı hafif eğimleyip ince ince doğrayın. Kapari çıtırdamaya başladığında, doğranmış biber ve köri yapraklarını eklemeden önce bir dakika daha pişirmeye devam edin. Ardından bu ikisini ekleyip yapraklar çıtırdayana kadar pişirin. Çağlaları ilave edip, toz acı biber tozu, bir miktar tuz ve karabiberi ekleyin ve itice karıştırın. 2-3 dakika kadr pişirin. Damak tadına göre baharat dengesini tekrar ayarlayabilirsiniz. Çağlaları servis tabağına aldığınızda üzerine limon suyu sıkın ve servis yapın. Hemen tüketin. Afiyet olsun.
ÇAĞLA SALATASI
MALZEMELER
- 1 su bardağı dilimlenmiş çağla (çok çabuk oksitlendikleri için üzerine limon sıkın)
- 1 fincan semizotu
- 1/3 bardak rendelenmiş kurutulmuş domates
- 1/2 bardak haşlanmış fasulye
- 1/4 su bardağı taze limon suyu
- 1,5 yemek kaşığı zeytinyağı
Yapılışı:
Zeytinyağı ve limon hariç tüm malzemeleri geniş bir salata kasesine koyun. Üzerine limon suyu ve zeytinyağını ilave ederek karıştırın. Afiyet olsun.
