Haşhaş bitkisi (Papaver somniferum) farklı tarz kullanımıyla yüksek bağımlılık yaratan bir afyon kaynağı, fakat bu özelliğine rağmen dünyanın çok sevilen pasta malzemesi… Belki biraz keskin olması ve çıtır bir tat vermesi dışında tadı nasıl tarif edilir, bilemeyiz.
Haşhaş bitkisine dair ilk belgeler 3.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Buna göre Yunanlılar ve Romalılar döneminde tarımsal ürün olarak kullanılan haşhaş, hasat mevsiminden sonra yeniden mahsül verdiği için, Mısırlılar için “yeniden doğuşu” temsil ediyor.
Gelincikgiller ailesinden olan haşhaş çiçekleri kurumaya başladıktan sonra, böbrek şeklindeki tohumları kapsülünde büyümeye başlar. Bitkinin opiat yani afyon bileşeninin, tohumlar geliştikten sonra tüketim için güvenli hale gelmesiyle ortadan kalktığı söylenir. Tohumların hasat için hazır olup olmadığına dair en kolay belirtilerden biri, kapsüllerin hafifçe sallandıklarında verdikleri tıkırtı sesidir.
Haşhaş tohumu üç farklı renkte olabilir: beyaz, mavi ve siyah. Mavi tohumlara genellikle Avrupa haşhaş tohumları denir, çünkü bunlar dünyanın bu bölümünde bol miktarda bulunurken, beyaz haşhaş tohumlarına Hint, Orta Doğu veya Asya denir. Bu türler, renkleri dışında, tat bakımından farklı değildir.
Haşhaş tohumu sadece mutfakta kullandığımız bir bitki olmanın dışında, sağlığımız için de yararlıdır:
- İçerdiği omega-6 yağ ve linoleik asitleriden dolayı kalp bozukluklarının önlenmesine yardımcı olur.
- Kemik sağlığını ve gelişimini destekler.
- Yüksek miktarda lif içerdiğinden kabızlık ve sindirim sorunlarını düzenler.
- Haşhaş, kalsiyum, demir ve magnezyum gibi beyin fonksiyonlarını geliştiren mineraller içerir.
- Yüksek miktarda bakır ve demir içerdiğinden, alyuvar üretimine yardımcı olur.
- Uykusuzluk ile baş etmeye yardımcı olur.
HAŞHAŞLI KIRMIZI PANCAR KEKİ
MALZEMELER
- 225 gram çok amaçlı un
- ½ çay kaşışı karbonat
- 1çay kaşığı kabartma tozu
- ½ çay kaşığı tarçın
- 180ml ayçiçek yağı
- 225 gram esmer şeker
- 3 adet yumurta
- 150 gram çiğ kırmızı pancar, soyulmuş
- Yarım limon suyu
- 75 gram kuru üzüm
- 75 gram haşhaş, ayçiçeği ve keten tohumu karışımı
Glasaj için:
- 8 yemek kaşığı pudra şekeri
- 1 bardak limon veya portakal suyu
- Haşhaş
Yapılışı:
Fırını önceden 180 derecede ısıtın. Dikdörtgen bir kek kalıbını yağlayın. Un, karbonat, kabartma tozu ve tarçını bir kaba eleyin. Ayrı bir karıştırma kabında yağı ve şekeri iyice çırpın. Yumurtaların sarılarını ve beyazlarını ayırın, sarıları tek tek kaba dökerek tekrar 3-4 dakika boyunca çırpın. Pancarı kabaca rendeleyerek onları da karışıma ekleyin. Ardından limon suyunu, kuru üzümleri ve karışım tohumları ekleyerek karıştırın. Unlu karışımı da buna ekleyerek önce yavaş, sonra hızlıca mikserleyin. Yumurta aklarını sertleşinceye kadar çırpın. Büyük bir metal kaşık kullanarak yavaşça kek karışımına ekleyip çok katlamadan karıştırın. Karışımı kek kalıbına dökün ve 50-55 dakika pişirin, ilk otuzuncu dakika, kalıbın üzerini folyo ile kaplayın. Pastanın içi nemli olmalı ancak yapışkan olmamalıdır. Soğuması için kalıptan çıkarmadan önce yirmi dakika bekleyin. Glasaj için pudra şekerini bir kaseye alın. Üzerine azar azar limon/portokal suyunu ekleyip karıştırın. Dilediğiniz kadar haşhaş ekleyin. Glasajı kekin üzerinde gezdirin ve servis yapın. Afiyet olsun.
DOMATESLİ BİSKÜVİ
MALZEMELER
- 375 gram un
- 1 çay kaşığı tuz
- 125 gram tuzsuz tereyağı
- 2 adet yumurta
- 2 yemek kaşığı haşhaş
- 50 gram rendelenmiş parmesan
- 1 çorba kaşığı domates salçası
- 1 çorba kaşığı susam
Yapılışı:
Un, tuz, tereyağı, bir yumurta ve 50 ml suyu bir kabın içine koyun ve pürüzsüz bir hamur elde edinceye kadar beş dakika boyunca iyice karıştırın. Hamuru yarıya bölün. Tezgahı hafifçe unlayın. Hamurun yarısını haşhaşla, diğerini parmesan ve domates salçasıyla birlikte yoğurun. Oklava ile ikisini de 3 mm kalınlığında açın. Ardından bir fırın tepsisine yerleştirin, üzeirni folyo ile kaplayıp 30 dakika soğutun. Fırını 200 dereceye ayarlayın. İki hamuru unlayın. Yuvarlak bir kesiciyle, en ilkel halde bir bardakla, yuvarlaklar halinde kesin. Diğer yumurtanın sarısı ile kurabiyeleri fırçalayın ve üzerlerine susam serpin. Bisküvileri çırpılmış yumurta ile fırçalayın ve parmesan ve domates salçalarını susam serpin. Altın-kahverengi olana kadar yaklaık 20 dakika pişirin. Fırından çıkarın ve soğuması için bir tel rafa aktarın. Afiyet olsun.
HAŞHAŞLI HAVUÇ SALATASI
MALZEMELER
- 6 orta boy havuç
- 1 adet limon
- 4 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 tatlı kaşığı pudra şekeri
- 1 çay kaşığı haşhaş
- Tuz
- Karabiber
Yapılışı:
Havuçları rendeleyin, limonun suyunu sıkın. Ardından tüm malzemeleri bir kaba koyup karıştırın.
BOBALKİ: SLOVAK TATLISI
MALZEMELER
- 2 su bardağı su
- 3 yemek kaşığı şeker
- 2 çay kaşığı tuz
- 5 yemek kaşığı tereyağı
- 2 paket aktif kuru maya
- 6 su bardağı çok amaçlı un
- 1/2 fincan haşhaş
- 1/2 bardak bal
Yapılışı:
Orta boy bir tencerede, 2 bardak su, 3 yemek kaşığı şeker, tuz ve tereyağını karıştırıp kaynatın. Ardından soğumaya bırakın. Bu arada mayayı 1 çorba kaşığı şeker ve 1/2 bardak ılık suda eritin.
Unu büyük bir kaseye yerleştirin. Ilık su-şeker-yağ karışımı ve maya-şeker-su karışımını ekleyin. Pürüzsüz hale gelene kadar iyice karıştırın ve en az 10 dakika yoğurun. Yoğurma işlemi bittikten sonra üzerini bir bezle kapatıp en az 2 saat bekletin. Tezgahı unlayıp hamuru yuvarlayın ve avucunuzun içine gelecek küçüklükte yuvarlaklara bölün. Fırını 180 dereceye açın. Tepsiye pişirme kağıdı serip hamurları dizin. 15 ila 20 dakika veya hafifçe kızarana kadar pişirin. Çıkardıktan sonra tamamen soğutun. Sıra, tatlının kilit noktası haşhaşlı ballı şurubu yapmakta. Haşhaşları bir havana koyun ve çok az süt veya su ile öğütün. Bunu bir kaseye aktarın ve bir bardak ılık-sıcak su ekleyin. Ardından yavaşça balı ekleyip karıştırın ve sosu hamurların üzerine dökerek karıştırın. Hemen servis yapın. Afiyet olsun.
POLONYA BUĞDAY PUDİNGİ: KUTİA WİGİLİJNA
MALZEMELER
- 1 su bardağı buğday
- 1/2 çay kaşığı tuz
- 1 su bardağı haşhaş
- 1/2 su bardağı pudra şekeri
- 4 yemek kaşığı bal
- 1 çay kaşığı vanilya
- 1 limon rendesi
- 2/3 su bardağı kuru üzüm
- 1/2 su bardağı ceviz (isteğe bağlı)
- 1/2 su bardağı kabaca doğranmış badem (isteğe bağlı)
- 5 adet doğranmış incir (isteğe bağlı)
- 5 adet doğranmış hurma (isteğe bağlı)
- 1/2 su bardağı krema
Yapılışı:
Buğdayı 1 bardağı su ile karıştırıp bir gece bekletin. Pğişirmeden hemen önce buğdayı süzün, yıkayın ve sonra tekrar süzün. Tencereye buğdayı koyup üzerine 6 su bardağı soğuk su ve tuz ekleyin, kaynatın. Kaynayınca ocağın altını kısıp iyice yumuşayana kadar pişirin.Başka bir tencereye haşhaşı koyup üzerine ¾ su bardağı su ekleyip karıştırın. 20 dakika bekletin. Süzgeçten geçirip, soğuk su altında durulayın ve tekrar süzün. Ardından tencereye tekrar koyup üzeirne 1 bardak su ekleyin ve yarım saat kaynatın. Büyük bir kapta, soğutulmuş, pişmiş buğday, haşhaş, pudra şekeri, bal, vanilya, limon kabuğu rendesi, kuru üzüm ve diğer tüm çerezleri ekleyin. İyice karıştırın ve bu sırada kremayı da ilave ederek karıştırmaya devam edin. Servise kadar buzdolabında soğutun. Afiyet olsun.
