Pandemi döneminde hayatımıza giren yeni bir kavramla karşınızdayız; ‘’Hayalet Mutfaklar’’.
Pandemi koşullarına uzun bir süreyi geride bırakırken ‘’yeni normaller’’ karşımıza yeni kavramları da çıkarıyor. Çalışma hayatından yeme, içme, eğlence ve seyahate kadar günlük alışkanlıklarımızı değiştirmeye zorladıkça, sektörler de duruma çözümler üreterek ayakta durmaya çalışıyorlar. Bunlar arasında ilk sırada ise restoranlar yer alıyor. Pandemi sürecinde kapılarını kapatarak yalnızca paket servise yönelen restoranların, maliyetlerini dengelemek amacı ile buldukları bir formül söz konusu. Bu formül ise yalnızca paket servisleri hazırlamaya yönelik oluşturulan mutfak alanları. Yani bir nevi paylaşımlı ofis mantığında bizlerin de yakından tanıdığı modelin mutfak versiyonu. Hayalet mutfak, bulut mutfak olarak da adlandırılabilen bu modelin aynı zamanda gölge mutfak, uydu mutfak gibi farklı alt türleri de yer almakta.
Gelin hayalet mutfakları birlikte daha yakından tanıyalım…
Hayalet Mutfağın Özellikleri
Hayalet mutfak birçok restoranın yalnızca teslimat amacıyla oluşturulan yemeklerini hazırlamak amacıyla kurulmuş profesyonel mutfaklardan biridir. Bu restoranların sahiplerine herhangi bir sermaye harcamaksızın bir paketleme şubesi açma imkanı tanıyan bu modelde kira, personel, masa gibi masraflar yer almamakla birlikte toplam giderler de bölündüğü için maliyetler oldukça düşük.
Hayalet mutfağın Türkiye’deki örnekleri arasında ise Tali Şalhon, Eltan Nahyimas adlı iki genç girişimcinin oluşturduğu paket mutfaktan bahsedebiliriz. İstanbul Ataşehir’de daha önceleri depo olarak kullanılan bir alanın değerlendirilmesiyle oluşturulan paket mutfakta pizza, salata ve lahmacun gibi farklı yemek türleri de dahil olmak üzere onlarca markanın mutfağı yer almakta.
Hayalet Mutfakların Geleceği
Bu sistemin restoranların yerine geçemeyeceğini belirten Turizm Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği Başkanı bir alternatif olarak oldukça verimli bir seçenek olduğunu da belirtmekte. Ana mesleğimiz restoran işi olmakla birlikle, paket servisi yan kol olarak da görmekteyiz diyen başkan, hayalet mutfakları uzun vadede neye evirebilirizin yollarını düşünmekte olduğunu da belirtmekte.
Örneklerinin daha çok ABD’de rastlandığı hayalet mutfaklar Uber’in sadece yemek için başlatmış olduğu Eats, Delivery Hero veya Glovo gibi uygulamalarla ortak hareket etmekteler. Bunun yanında bazı restoranlar giderleri de paylaşmak amacıyla bulaşık makineleri gibi kalemleri paylaşmaktadırlar.
Salgın dönemiyle kendini göstermeye başlamış olan hayalet mutfakların paket gıda dağıtım endüstrisinde pazarın gelecek yıl 35 milyar dolara kadar ulaşacağı tahmin edilmekte.
Bu yeni restoran düzeninde dijital veriler de ön plana çıkmakta. Müşterilerin damak tatları, yeme alışkanlıkları ve eğilimlerini doğru okuyan, anlayan restoran sahipleri ile şefler adeta bir yazılımı günceller gibi restoranlarını da güncelliyorlar. Daha da öne çıkıp kendilerini ispat etmeleri için ise sosyal medyayı doğru kullanarak müşterilerine özen göstermeleri gerektiği vurgulanmakta.
