Temel Reis’in en sevdiği yiyecek, çocukken burun kıvırdığımız ama büyüdükçe gitgide müptelası olduğumuz bir bitki ıspanak. Özellikle kış aylarında sıcak, soğuk, börek içinde ve hatta kekin içinde bile yiyoruz artık ıspanağı.
Her yeşil yapraklı bitki kadar vitamin deposu olan bu sebzeyle ilgili bir yanlış anlaşılmayı gidererek başlayalım yazımıza. Ispanak, hiç de öyle sanıldığı gibi demir deposu değilmiş. Her sebzenin içereceği oranlarda, onlardan biraz daha fazla demir içeren bir bitki olan ıspanağın demir deposu olduğuna dair büyük inanışa 1870 yıllarının ortalarında Erich Von Wolf’un yaptığı araştırma sebep oluyor. Alman biliminsanı, ıspanağın içindeki demir oranını ortaya koyabilmek için bir araştırma yapıyor ve sonuçlarını el yazısıyla kaydediyor. 100 gramının içinde 3,5 miligram demir bulan Wolf yanlışlıkla virgülü 5’ten sonraya koyuyor ve 35 miligram demir bulduğunu not ediyor.
İşte her şey buradan sonra başlıyor. Şöyle söyleyelim, eğer ki bu değerler doğru olsaydı, 100 gram ıspanak yemek, ufak bir kâğıt ataşı yutmakla eş değer olacaktı. Temel Reis’in de yaratıcılarının ıspanağı kullanmasının sebebi de ortaya çıkmış oluyor böylelikle, demir gibi kaslara sahip olabilmek için ıspanak yemekten başka bir çaresi yoktu Temel Reis’in. Bu yanlıştan 1937 yılında yapılan bir başka araştırmayla dönülüyor ama ıspanağın efsanesi ve Temel Reis hala zamanda yolculuklarına devam ediyor.
Ispanak, Eric Von Wolf’un yanlış not aldığı kadar olmasa da gerçekten bir demir, kalsiyum ve fosfor deposu. Aslında bu açıdan Temel Reis doğru bir temele oturtulmuş durumda. Kuvvetli kemikler için veganların tercihlerinden biridir ıspanak. Vitamin yönünden de A, B, K vitaminlerince oldukça zengindir.
Kış aylarında farklı farklı tüketebilmeniz için bazı tarifler derledik.
Hellimli Ispanak Salatası
Ispanak, aslında biraz limon ve zeytinyağıyla kendisinden beklenenin kat kat üstünde bir tat verecekken bu çabuk ve kolay salata tarifini sizle paylaşalım istedik.
Malzemeler
- 250 g hellim peyniri
- 250 g ıspanak
- 2 tane orta boy portakal
- 1 tutam taze nane yaprağı
Yapılışı
Ispanaklarınızı güzelce temizleyip köklerinden ayırın. Bol suyla yıkadıktan sonra bir kenarda süzülmesi için bekletin. O sırada ince ince dilimlediğiniz hellimlerinizin iki tarafını da bir tavada kızartın. 2 tane portakaldan birini sıkın ve ince ince kıydığınız ya da ezdiğiniz nanelerinizle karıştırın. Diğer portakalı da küçük dilimlere ayırın. Ispanağın içine koyun. .Hellimleri dizin. Sonra ıspanağın üstüne az zeytinyağıyla beraber bu sosu gezdirin. İsteğinize göre biraz tuz ve karabiber kullanabilirsiniz.
Mantarlı & Ispanaklı Lazanya
Bu çabuk vejetaryen lazanya lezzetiyle herkesi şaşırtmanıza yardımcı olacak.
Malzemeler
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1diş ezilmiş sarımsak
- 250 g mantar, dilimlenmiş
- 1 yemek kaşığı ince ince doğranmış kekik veya biberiye
- 200 g ıspanak
- 300 g sürme peynir (az tuzlu)
- 4 yemek kaşığı rendelenmiş parmesan (veya tercihe göre başka bir peynir)
- 6 tane taze lazanya hamuru
Yapılışı
Fırınınızı 180-200 derecede ısıtın. Genişçe bir tavada zeytinyağınızı ısıttıktan sonra sarımsağı 1 dakika kadar kavurun. Daha sonra kekik veya biberiyeyle birlikte mantarları atın ve yumuşayana kadar kavurun. Daha sonra ıspanakları da içine katın ve ıspanaklar geçene kadar karıştırın. Bu işlem tamamlandıktan sonra ateşten alın ve peynirlerle beraber karıştırıp harç haline getirin.
2 tane lazanya hamurunu tepsinin dibine yerleştirin ve üstüne harcınızın çeyreğini koyun. Aynı işlemi ıspanağınız bitene kadar yapın. En üst katına ıspanağınızı koyduktan sonra kalan parmesandan biraz rendeleyin ve fırına verin, 35 dakika kadar pişirin.
Ispanak Çorbası
“Kış atlattıran” ismini takabileceğimiz çorbalardan biri ıspanak çorbası.
Malzemeler
- 25 g tereyağı
- 6-7 tane ince ince doğranmış yeşil soğan
- 1 adet dilimlenmiş pırasa (100-120 gram civarında)
- 2 adet dilimlenmiş kereviz sapı (80-85 gram civarında)
- 1 adet soyulmuş ve küp küp doğranmış küçük patates
- Karabiber
- 1 litre kadar et suyu
- 250 gram ıspanak
- 150 gram yarım sağlı krema
Yapılışı
Derin bir tavanın içinde tereyağınızı erittikten sonra yeşil soğan, kereviz, pırasa ve patatesi de ekleyin. Kapağını kapatın ve 10 dakika kadar orta ateşte, dibinin yanmamasına özen göstererek terlemeye bırakın. Daha sonra tencerenizdeki et suyunuzun içine koyun ve 10-15 dakika, patatesler yumuşayıncaya kadar pişirin. Daha sonra ıspanakları ekleyin ve ıspanak yaprakları geçene kadar pişirin. Blenderdan geçirin. İçine kremanızı da koyun ve karıştırın. Yeniden ısıtıp servis edin.
Ispanaklı Kek
Çocuklarınıza ıspanak yedirmenin en tatlı yolu.
Malzemeler
- 3 adet yumurta
- 1 su bardağı toz şeker
- 1 su bardağı süt
- 1/2 su bardağı zeytinyağı
- 2,5 su bardağı un
- 1 paket kabartma tozu
- 1 paket vanilya
- 200 gram ıspanak
- 1 adet damla sakızı
Üzeri için
- 2 paket toz kremşanti
- 1,5 su bardağı soğuk süt
Yapılışı
Fırınınızı 170-180 derecede önceden ısıtın. Yumurtaları, toz şeker ile çırparak krema haline getirdikten sonra zeytinyağını ilave edip çırpmaya devam edin. Ispanak, damla sakızı ve sütü mutfak robotundan veya blenderdan geçirin. Kek harcıyla karıştırın. Ununuzu eleyin ve kabartma tozuyla vanilyayı da bütün karışımın içine ekleyin ve çırpın. Tabanını çok hafif yağladığınız kek kalıbınıza dökün ve fırında 40 dakika kadar pişirin.
Kremşantiyi soğuk sütle çırparak buzdolabında bekletin. Pişen keki dikkatli bir şekilde kalıbından çıkardıktan sonra kremayı üstüne sürün ve buzdolabında biraz dinlendirin. Daha sonra dilimleyip servis yapın.
