İpek Yolu’nun etkin olduğu dönemlerde narenciyeler Hindistan’dan gelmekteydi. Ümit Burnu’nun keşfi ve sömürge etkisiyle portakal Portekiz civarında yetiştirilmeye başlandı. Türk topraklarına ilk kez Portekiz’den geldiği için Portekiz meyvesi anlamında Portakal (Portugal) denmiş, zaman içinde de sadeleşerek portakala dönüşmüştür. Portakalın pomelo ile mandalinanın doğal melezi olduğu sanılmaktadır. Türkiye’de Akdeniz iklimi görülen yerlerde yetiştirilmektedir. Kış ayının ve hastalıkların vazgeçilmezi portakalın pek çok faydası vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Portakal oldukça zengin C vitamini içeriği ile bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Kolesterolü düşürür: Portakallar hesperitin ve pektinihtiva eder. Bu maddeler mevcut kötü kolesterolü düşürür.
- Portakal diyabeti önler: Portakallar, düşük kalori içerdiği için günlük olarak tüketilebilir.
- Portakal kan basıncını düşürür: Portakallar magnezyum içermektedir ve bu mineralin en büyük özelliği kan basıncını düşürmeleridir.
- Portakal cildi nemlendirir: Portakalda bulunan doğal yağlar cildi nemlendirmek için kullanılabilir. Özellikle kuru ciltlerde meydana gelen cilt kuruluğu ve soluk deri rengi sorunları aşmada kullanılabilir.
PORTAKAL TİPLERİ
Valencia: Tatlı bir portakal olan bu çeşit adını ıslah edildiği yer olan İspanya şehri Valencia’dan gelmektedir. Manavların gözdesi olan bu tür en çok tüketilen türlerden biridir.
Hamlin: Sulu portakal olarak bilinen bu portakal tipi biraz daha tropikal iklimi sever. Portakal sularında kullanılır.
Washington: Kabuğu kolay soyulan, su miktarı nispeten az olan bu çeşit aranılan ideal lezzettedir. Çok meşhurdur ve en kolay yetişen türlerden biridir.
Yafa: İsrail asıllı bir bu meyve orta büyüklükte oval olan bu tip bol sulu ve kolay soyulabilir kabuğu vardır.
PORTAKALLI KEK
MALZEMELER
- 4 adet yumurta
- 1 su bardağı şeker
- 1 su bardağı sıvı yağı
- 1 su bardağı portakal suyu
- 2 paket vanilya
- 1 paket kabartma tozu (10 g)
- 2 su bardağı un
- Yarım limonun suyu
- 1 çay kaşığından az rendelenmiş portakal kabuğu
Yapılışı
Bir kaba yumurtaları ve şekeri koyup köpük olana kadar çırpın. Üzerine sıvı yağı, portakal suyunu, vanilyaları, limon suyunu ve portakal kabuğu rendesini ilave edip çırpın. Sonra kabartma tozunu ve unu ilave edip karıştırın. Yağladığımız kek kalıbına hamuru döküp eşit şekilde yayın. Önceden ısıtılmış 170° C fırında pişirin.
PORTAKALLI ÖRDEK
MALZEMELER
- 1-1,5 kiloluk bir yaban ördeği
- 2 portakal
- 1 limon
- 1 defneyaprağı
- 50 gram tereyağı
- Çeyrek bardak üzüm sirkesi
- Yarım bardak zeytinyağı
- Tuz ve karabiber
Yapılışı
Ördeği iyice temizleyip içini dışını tuzlayın. Portakalın kabuğunu rendeleyip meyvesini küçük parçalara ayırın ve bir kısmını bir çimdik karabiberle beraber ördeğin karnına yerleştirin. Deliği sıkıca kapatıp ördeği göğsünün üstünde duracak şekilde bir kaba yerleştirin. Aynı kaba biraz sıcak su ve biraz sirke ekleyin. Üzerine tereyağı sürün ve fırına verin. Yarım saat sonra ördeği çıkartıp üstüne limon suyu ve portakalın geri kalan kısmını koyduktan sonra tekrar fırında kızartmaya devam edin. 1,5 saate ördeğiniz hazır olacaktır.
PORTAKALLI ÇAY
MALZEMELER
- 1 portakalın kabukları
- 3 -4 karanfil
- Nane
- 1 limon suyu
Yapılışı
1 tane portakalın kabuğu rendelenir, ardından suyu sıkılır. Demliğin içine 1 su bardağı kaynamış su ve rendelenmiş portakal kabukları eklenir. 15 dakika demlenir. Demleme süresi tamamlandıktan sonra süzülür ve su tekrar ocağa alınır. Kaynayınca üzerine 1 tatlı kaşığı siyah ve yeşil çay eklenir. 5 dakika demlendikten sonra karışım fincana alınır ve üzerine 1 çorba kaşığı sıkılmış portakal suyu eklenir.
PORTAKALLI SOMON
MALZEMELER
- 4 adet somon fileto (derisi alınmış, mümkünse kılçıkları ayıklanmış)
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- 2 diş sarımsak (dövülmüş)
- Bir yemek kaşığı taze biberiye (ince doğranmış)
- 1 adet portakal (dilimlenmiş)
- 1 tatlı kaşığı ince rendelenmiş portakal kabuğu
- 1 su bardağı portakal suyu
- 1 yemek kaşığı limon suyu
- 1 tatlı kaşığı bal
- 1 tatlı kaşığı mısır unu
- Tuz
- Karabiber
Yapılışı
Somon filetoları yıkadıktan sonra iyice kurulayın. Filetoların her bir yüzüne tuz ve karabiber serperek elinizle iyice yedirin. Geniş ve mümkünse derin bir teflon tava içerisine 1 yemek kaşığı zeytinyağında balıkları pişirmeye başlayın. Balıklar yağını salmaya başlayacaktır. Her bir yüzünü yaklaşık 3 dakika kadar pişirin. Eğer filetolar kalınsa bu süreye 1-2 dakika kadar daha ilave edebilirsiniz. Ama çok pişirip de balığı kurutmayın. Pişirme sonrası balıkları bir tabağa alın ve yağı tavada bırakın. Tavadaki yağa 2 diş dövülmüş sarımsak ve bir yemek kaşığı ince doğranmış taze biberiye atın ve yaklaşık 30 saniye kadar soteleyin. 1 adet dilimlenmiş portakal, portakal kabuğu, portakal suyu, limon suyu, bal, 1 tatlı kaşığı mısır unu, tuz ve karabiberi tavaya ilave edip devamlı karıştırın.
Kaynamaya başladıktan sonra 1 dakika daha kısık ateşte karıştırmaya devam edin.
Pişirdiğiniz somonları tavaya ilave edip sosu kaşık yardımıyla her tarafına yedirerek 1-2 dakika pişirin.
En son taze biberiye ile süsleyerek servis yapabilirsiniz.
PORTAKALLI TART
MALZEMELER
Hamuru için
- 175 g tereyağı
- 100 g tozşeker
- 250 g un
- 25 g toz badem
- 1 yumurta
Dolgusu için
- 5 yumurta
- 200 g toz şeker
- 4 portakalın kabuğu ve suyu
- 1 limonun suyu
- 142 ml krema
- 140 g çikolata
Süslemek için
- 2 portakal
- 200 g tozşeker
- 1,5 çay bardağı su
Yapılışı
Tereyağı, toz şeker, un ve toz bademi mutfak robotunda karıştırın. Yumurtayı hafif çırparak ekleyin. Hamuru yuvarlak yapıp strech (streç) filme sarın ve buzdolabında 15 dakika soğutun. 23 santimlik tart kalıbını yağlayın. Hamuru merdane ile hafif açarak kalıba yerleştirin. Buzdolabına kaldırarak 20 dakika daha soğutun. Üzerine yağlı kâğıt ve ağırlık yapması için nohut koyarak 200 dereceye ayarlanmış fırında 20 dakika pişirin. Üzerindeki ağırlığı ve kâğıdı alarak 10 dakika daha pişirdikten sonra fırından çıkartıp soğumaya bırakın. Fırının ısısını 150 dereceye düşürün. Çikolatayı küçük parçalara bölüp bir kâseye alın. Kâseyi içi sıcak su dolu bir tencerenin içine yerleştirerek çikolatayı eritin. Çikolatayı fırçayla tart tabanının içine eşit olarak sürün. 5 dakika bekleyip çikolata bitene kadar aynı işlemi tekrarlayın. Buzdolabında 10 dakika bekletin. Dolgusu için, yumurtaları, limon suyu ve tozşekeri çırpın. Portakal suyu, portakal kabuğu rendesi ve kremayı ekleyin. Karışımı tartın içine doldurun ve 35 dakika pişirin. Oda ısısına gelince buzdolabında bekletin. Portakalın kabuğunu soyup ince kabuğu alın ve dilimlere ayırın. Kabuğunu jülyen doğrayın. Su ve tozşekeri kaynatıp portakal kabuklarını ekleyin. 5-6 dakika pişirip şerbetten çıkartın. Soğuyunca tartın üzerine yerleştirin. Servis yapıncaya kadar buzdolabında bekletin.