Mole sos, Meksika mutfağının en sevilen soslarından biridir. Çoğunlukla et yemekleri yanında tüketilen Mole Sos, tek başına yemeklerin yanında da tercih edilmektedir. İçeriğinde bitter çikolata veya kakao kullanılmasıyla diğer soslardan ayrılan Mole’yi çok seven olduğu gibi alışılmışın dışındaki lezzetinden ve içeriğinden dolayı biraz daha tedirgin yaklaşanı da çoktur. Kakaoyla beraber çeşitli biberler ve baharatlar da içeriğinden tatlı gibi düşünülse de acılığı baharatlardan gelmektedir. Biberlerin kattığı aroma kakao tadını daha çok baskılamaktadır.
Gelin bu yoğun aromalı, gizemli ve benzersiz lezzeti daha yakından tanıyalım…
“Köstebek sos” olarak da adlandırılan Mole sos zengin bir içeriğe sahiptir. Yaygın türleri arasında kırmızı, sarı, koyu kırmızı ve yeşil çeşitleri yer almaktadır. Farklı türlerinde kabak çekirdeği de bulunur.
Mole sosun tarihine bakıldığında farklılıklar görülmektedir. Tam olarak netleşmemiş olsa da on altıncı yüzyılda Santa Rosa Puebla’nın manastırında rahibe Başpiskopos’a hizmet etmek amacıyla mutfaktaki malzemelerle bir sos hazırlandı. Şekersiz çikolata, kavrulmuş biber, ceviz, bayat ekmek kırıntıları, tavuk suyu ve daha birçok malzeme ile hazırlanan bu sos sonuçta sevilen bir lezzeti ortaya çıkardı. Tesadüfen mutfaktaki malzemelerle oluşturulan bu lezzet o yıllardan günümüze kadar uzanmış oldu. Yaklaşık 20 malzeme ile hazırlanan bu sosun tarihine dayalı en yaygın rivayet de bu olarak kabul edildi.
Mole sos, özellikle Güney Meksika’da kutlamalarda sıklıkla kullanılmaktadır. Kakao veya bitter çikolata, kavrulmuş kuruyemişler ve daha birçok malzeme ile hazırlanan mole seramik kaplarda servis edilir. Düğünlerde, yılbaşında, doğum günlerinde, özel akşam yemeklerinde ve partilerde bu bölgede mutlaka yer almaktadır. Sosun tüketimi ise genellikle tortilla, peynir, et, yumurta veya tavukla yapılmaktadır. Et veya tavuk, makarna ve sosun karışımı en sık tüketilen servis çeşitlerinden biridir.
Fıstık, badem, ceviz, kabak çekirdeği gibi yağlı tohumlar, çeşitli kurutulmuş meyveler, kavrulmuş biber, bitter çikolataya veya kakao bu sosun ana malzemelerini oluşturmaktadır.
Bizler de bu yazımızda Meksika mutfağının en sevilen lezzetlerinden olan Mole Sosun ev yapımı halini ve Mole Sos ile yapabileceğiniz lezzetli yemekleri derledik. Afiyet olsun.
Mole Sos
Malzemeler:
- 2 su bardağı tavuk suyu
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 3 yemek kaşığı yenibahar
- 3 adet kurutulmuş şili biber
- 3 dilim küçük küçük doğranmış kızarmış ekmek
- 5-6 adet yarıya kesilmiş chery domates
- 2 yemek kaşığı domates salçası
- 1 diş kıyılmış sarımsak
- ½ çay bardağı kıyılmış fındık
- 1 adet doğranmış soğan
- ½ çay bardağı kuru üzüm
- 2 yemek kaşığı kimyon
- 1 yemek kaşığı kekik
- 3 adet çubuk tarçın
- 4 bütün karanfil
- 5 kare kabaca doğranmış bitter çikolata
- 1 çay kaşığı tuz
- 1/ çay bardağı toz şeker
Yapılışı: Orta boy bir tavada biberi kavurup üzerine tavuk suyu ilave edin. 5-6 dakika kaynattıktan sonra blender’dan geçirin. Karışımı tekrar tavaya alıp kızarmış ekmeği içerisine ekleyin. Başka bir tavada domatesleri 3-4 dakika kadar pişirin ve ardından ekmekli karışıma ilave edin. Domatesleri aldığınız tavada zeytinyağını ısıtıp soğan, salça, sarımsak, fıstık, tuz, kuru üzüm, kimyon, kekik, tarçın, karanfil ve yenibaharı ilave edip pişirmeye başlayın. Soğanlar altın rengine geldiğinde malzemeleri iyice karıştırın. Karışıma çikolata ve şekeri ekleyip tekrar karıştırın. İyice piştikten sonra ve çikolatalar eridiğinde karışımı büyük bir tencereye alın ve üzerine biberli sosu ilave edin. Birleştirmiş olduğunuz tüm malzemeleri 10-15 dakika karıştırarak pişirin ve ardından servis yapın.
Mole Soslu Tavuk
Malzemeler:
Tavuk için:
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 100 gr tavuk göğsü
- 2 su bardağı tavuk suyu
- 2 su bardağı portakal suyu
Sos için:
- 3 yemek kaşığı zeytinyağı
- 2 adet doğranmış soğan
- 6 diş kıyılmış sarımsak
- 3 çay kaşığı kimyon
- 4 çay kaşığı kişniş
- 3 adet yıldız anason
- 5 bütün karanfil
- 1 adet çubuk tarçın
- 2 yemek kaşığı kekik
- 4 adet kurutulmuş şili biber
- 3 adet defne yaprağı
- 2 yemek kaşığı domates salçası
- ½ çay bardağı kuru üzüm
- ½ çay bardağı badem
- 2 yemek kaşığı kabak çekirdeği içi
- ½ çay bardağı doğranmış badem
- 4 kare bitter çikolata
- Bir tutam karabiber
Süslemek için:
- ½ adet doğranmış avokado
- 1 tatlı kaşığı kabak çekirdeği içi
- 3-4 dal maydanoz yaprağı
- ½ adet dilimlenmiş lime
Yapılışı: Büyük bir tavada zeytinyağını ısıtıp tavuğu ilave edin ve soteleyin. 4-5 dakika sonra tavuğu bir tabağa aktarın. Ardından tavaya tavuk suyunu ve portakal suyunu ilave edip ısıtın. Tavuk göğsünü şeritler halinde kesip tencerenin içine alın. 20-25 dakika kadar pişirin. Bu esnada sosu hazırlamaya başlayın. Bunun için büyük bir tencerede zeytinyağını ısıtın. Ardından soğanları ekleyip karıştırarak kızarana dek pişirin. 10-12 dakika sonra tencereye kabak çekirdeği, badem, sarımsak, kimyon, kişniş, karanfil ve anasonları ekleyin. 2-3 dakika kadar malzemeleri soteleyin. Şili biberleri de tencereye ekleyip biberler yumuşayıncaya dek pişirin.
Pişen tavuklarınızı soğanlı tencereye aktarın. Tencere içine defne yaprağı, kuru üzüm ve kekik ekleyip karıştırdıktan sonra 25-30 dakika daha pişirin. Bu esnada küçük bir tavada salçayı 1-2 dakika kadar ısıtıp içerisine çikolatayı ekleyin. 1-2 dakika daha pişirdikten sonra soğuması için bekletin. Domatesli çikolatalı karışımı çırpıcıda iyice karıştırıp tuz ve karabiber ilave edin. Son bir kez karıştırdıktan sonra büyük tenceredeki yemeğin içine aktarın. Yemeğinizi hafifçe karıştırıp tabağa alın. Tabak içerisine avokado, lime dilimi ve maydanoz yapraklarını da ilave edin. Yemeğinizi kabak çekirdeği içi ile süsleyip servis yapın.
Mole Soslu Meksika Pilavı
Malzemeler:
- 3 adet doğranmış tatlı patates
- 1 adet doğranmış soğan
- 2 diş kıyılmış sarımsak
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 çay kaşığı kimyon
- 2 adet doğranmış yeşil biber
- 1 adet doğranmış domates
- Bir tutam tuz
- Bir tutam karabiber
Pilav için:
- 2 su bardağı kahverengi pirinç
- 1 adet doğranmış soğan
- 1 adet doğranmış domates
- 1 çay kaşığı sarımsak tozu
- 2 su bardağı sebze suyu
- 2 yemek kaşığı tereyağı
Enchilada katmanı için:
- 2 dilim mısır ekmeği
- 2 yemek kaşığı Hindistan cevizi yağı
- 1 çay bardağı kızarmış siyah fasulye
- 1 çay kaşığı kişniş
- 1 adet tortilla
Kaju kreması için:
- 1 su bardağı 2 saat suda bekletilmiş çiğ kaju fıstığı
- 1 çay bardağı su
- 1 adet limonun suyu
- Bir tutam tuz
Mole sos için:
- 2 yemek kaşığı Hindistan cevizi yağı
- 1 küçük boy doğranmış soğan
- 1 adet rendelenmiş domates
- 3 diş kıyılmış sarımsak
- 2 yemek kaşığı esmer şeker
- 1 çay kaşığı tarçın
- 2 tam karanfil
- 3 yemek kaşığı kakao
- 2 yemek kaşığı fıstık ezmesi
- 2 su bardağı sebze suyu
Avokadolu sos için:
- 1 adet çatalla ezilmiş avokado
- 1 çay kaşığı kişniş
- 2 yemek kaşığı su
- ½ adet limonun suyu
- Bir tutam tuz
- Bir tutam karabiber
Süslemek için:
- 3-4 dal maydanoz yaprağı
Yapılışı: Fırını önceden 180 dereceye ısıtın. Pilav için tereyağını orta boy bir tavada eritin. Ardından içerisine kalan malzemeleri ekleyip karıştırarak 20 dakika kadar pişirin. Pilav olduktan sonra kapağını kapatıp kenara alın. Orta boy bir tavada zeytinyağını ısıtıp içine patatesleri ilave edin. 3-4 dakika kadar pişirdikten sonra soğan ve sarımsağı ilave edip karıştırarak 5-6 dakika daha pişirin. Ardından kimyon, tuz, karabiber, yeşil biber ve domatesi ekleyip karıştırın. Karışımı borcama alıp fırında 10 dakika kadar pişirin.
Karışım pişerken Mole sosu hazırlayın. Bunun için orta boy bir tencerede Hindistan cevizi yağını ısıtıp soğanları ekleyin ve 10-15 dakika kadar kızarıncaya dek pişirin. Pişmeye başlayınca sarımsak, şeker ve tarçını ekleyip karıştırın. Ardından mole sos için kalan tüm malzemeleri ilave edip karıştırarak 5-6 dakika daha pişirin. Pişen sosunuzu blender’dan geçirip püre kıvamına getirin ve kenara alın. Bu esnada kaju kremanızı hazırlayın. Kaju, limon suyu ve tuzu birleştirip blender’dan geçirin. Üzerine suyu ilave edip iyice karıştırın. Kremanız olduktan sonra kenara alın ve Enchilada yapımına başlayın. Hindistan cevizi yağı ile fırın tepsisini yağlayın. Ardından içerisine tortillayı yerleştirin. Tortilla üzerine 2-3 yemek kaşığı kızarmış fasulyeyi ilave edin. Fırından çıkardığınız sebzeli karışımdan 3 yemek kaşığı kadarını ve kaju kremasını da ekleyin. En üste mole sostan 3 yemek kaşığı kadar döküp fırında 10 dakika kadar pişirin. Bu esnada avokadolu sosu hazırlamaya başlayın. Avokadolu sos için avokado içerisine limon suyu, kişniş, tuz, karabiber ve suyu katıp iyice karıştırın. Yemeğinizin servisi için servis tabağına pilav, enchilada, mole sos, kaju kreması ve avokadolu sosu yerleştirin. Maydanoz yaprağı ile süsleyip servis yapın.
