Bölgeden bölgeye değişen sosyal ve politik bir düzenin olduğu ve değişkenliklerin bir araya gelerek zengin bir kültürün doğmasına ön ayak olduğu bir ülke Almanya. Mutfak kültüründe de durum farklı değil. Geleneksel Alman mutfağını tanımlamak için ülkenin önce sosyal tarihine göz gezdirmek gerekir. Ardından mutfak kültüründeki bu zenginlik anlaşılacaktır.
Alman mutfağının en belirgin özelliklerinden biri yerel ürünleri kullanmasıdır. Bu da bölgeler arasındaki tarif farklılıklarını açıklayabilir. Farklı coğrafi özelliklere sahip bölgelerde yetişen ürünler farklılaştıkça mutfak kültürleri arasında da değişiklikler gözlemlenir. Bununla beraber benzer coğrafi özelliklere sahip bölgelerin mutfaklarında da benzerlikler kaçınılmazdır. Örneğin güneyde bulunan Bavyera ve Svabiya bölgeleri, yeme-içme alışkanlıkları konusunda çok benzeşir. Bunun dışında ülkenin genelinde baskın olarak Thuringia, Saksonya ve Saxony-Anhal bölgelerinin mutfakları etkisini gösterir.
Alman mutfağı, diğer Avrupa ülkelerinden de oldukça etkilenmiştir. Örneğin tüm dünya mutfaklarında etkisini hissettiren spagetti, pizza gibi İtalya kökenli yemekler Almanya’da da sıkça tüketilmektedir. Ayrıca çok fazla göç alan ülkede farklı ulusların yemek kültürleri de kendine yer bulabilmiştir.
Alman mutfağında tüketilen temel gıdaların başında et gelir. Başta domuz eti olmak üzere dana ve kümes hayvanlarının eti oldukça fazla kullanmaktadırlar. Kümes hayvanları içerisinde en yaygın tüketileni tavuktur. Özellikle tavşan ve geyik olmak üzere av etleri de sık sık tercih edilen malzemeler arasındadır.
Almanya’nın en önemli et ürünü şüphesiz sosistir. Ülke genelinde yaklaşık 1500 farklı sosis çeşidi bulunmaktadır. En popüleri ise ismini Türingiya eyaletinden almış Türingiya sosisidir. Türingiya sosisi, domuz etinden yapılmış, kalın bir sosis türüdür. Buğulanmış, ayıklanmış, kurutulmuş, tütsülenmiş ve daha pek çok farklı türde servis edilir. Öte yandan her bölgenin ve hatta şehrin kendine has yöntemlerle hazırladığı sosisler vardır. Berlin’de köri sosla hazırlanan Currywurst, Nürnberg’de diğer sosislere göre daha küçük boyutlara sahip Nürnberg sosisi, Frankfurt’ta Frankfurt sosisi popülerdir.
Bu sosislerin hardal ile tüketimi oldukça yaygındır. Hardalın birçok çeşidi mevcuttur, en sık kullanılanı ise Mittelscharf olarak bilinen bir hardal türüdür. Bu hardal türü için İngiliz ve Fransız hardallarının bir sentezi denilebilir. Alman mutfağında hardal dışında farklı soslar ve baharatlar da oldukça sık kullanılır. Defne, maydanoz, kekik, karabiber en çok kullanılan baharatlar arasındadır.
Sebze yemekleri bu ülkede pek rövanşta değildir. Sebzeler çoğunlukla garnitür, yahni ve çorba olarak tüketilir. En fazla tüketilen sebzeler arasında patates, lahana, havuç, ıspanak ve fasulye bulunur. Bu sebzeler genellikle etlerin ve balıkların yanında servis edilir. İçlerinde en önemlisi ise şüphesiz patatestir. Almanlar için patates adeta vazgeçilmez bir malzemedir ve Alman mutfağında patatesten yapılan çok sayıda tarif bulunur. En çok da püresi, kızartması ve salatası yapılır. Kullanım alanı geniş olan bir diğer sebze ise soğandır. Soğan birçok tarifin içinde kullanıldığı gibi başlı başına da bir garnitür olarak servis edilebilir.
Et tüketiminin yoğun olduğu ülkede en yaygın olarak tüketilen balık alabalıktır.
Şarap ve bira ülkede yaygın olarak tüketilen içeceklerdendir. Ülkedeki en kaliteli şaraplar Riesling ve Dornfelder şaraplarıdır. Şarap tüketimi oldukça yoğun olmasına rağmen, Almanya’nın milli içkisi bira olarak bilinmektedir. Biralar, koyu renkli, açık renkli, buğday biraları ve filtre edilmemiş biralar olarak ayrılır. Bunların yanı sıra kahve ve çay tüketimi de oldukça yoğundur. Kahve olarak genelde filtre kahve tercih edilir.
Alman Mutfağının yemekleri ve içeceklerinin yanı sıra tatlıları da oldukça popülerdir. Pasta ve turta çeşitleri en çok tüketilen tatlılar listesinde başı çeker. Bunların dışında içi marmelatlı hamur topları olan Alman çöreği en çok sevilen tatlılardandır. Öte yandan pancake, cheesecake gibi dünya mutfağından farklı lezzetler de Alman halkı tarafından sıkça tüketilir.