Ninelerimizin, dedelerimizin, büyüklerimizin balkonlarında nane, kekik, maydanoz, biberiye vb. otları yetiştirdiklerine sık sık şahit oluruz. Taze, organik, katkısız olarak bu sağlıklı bitki ve otları evde kendiniz kolaylıkla yetiştirebilirsiniz. Büyüklerimizin evinde, balkonlarında gördüğünüz küçük sevimli biberleri, domatesleri, fesleğenleri ve otları sizler de balkonlarınızda yetiştirebilirsiniz.
Betonarme yapıların arasına sıkışıp kaldığımız, büyük şehirlerin bizleri içine aldığı bu zamanda kendi alanımızı yeşillendirmek, küçük de olsa toprakla uğraşmak, bir şeyler üretip yetiştirip organik olarak tüketmek ve bunu ev ortamında yapmak biraz da olsa bu yoğun ve yorucu hayattan uzaklaştıracak ve dinlendirecektir. Artık günümüzde birçok insan bahçesinde veya kendine ait alanında küçük de olsa bir şeyler yetiştirmekle uğraşıyor. Nane, fesleğen, maydanoz, kekik gibi otlar ilk akla gelenleri. Oldukça faydalı olan bu otlara taze olarak ulaşmak ve katkısız olduklarından emin olarak tüketmek de işin güzel tarafı.
Bu otları balkonlarda saksılarda kolaylıkla yetiştirebilirsiniz. Üstelik tohumlarına her yerden ulaşabilirsiniz. Yetiştirmesi genelde zahmetsiz ve kolaydır. Biz de sizler için evlerinizde balkonlarda yetiştirebileceğiniz birkaç bitki hakkında bilgi hazırladık. Siz de evinizin bir köşesini bu sağlıklı otlara ayırmayı deneyebilirsiniz.
MAYDANOZ
Evde yetiştirmeye oldukça uygun bir bitki olan maydanoz mutfakların olmazsa olmaz otudur. Yemeklere lezzet katmasıyla, kendine has koku ve aromasıyla maydanoz evde bitki yetiştirmeye başlayacaklar için güzel bir seçenek olabilir. Ayrıca faydaları saymakla bitmeyen, vitamin-mineral deposu maydanozu taze ve katkısız olarak evde yetiştirmeyi mutlaka denemelisiniz. Yüksek oranda A ve C vitamini içeren maydanozu sabahları kahvaltılarda limonla birlikte tüketebilirsiniz.
Evde maydanoz yetiştirmek oldukça kolaydır. Ilıman iklimleri sevdiği için ülkemizde yetiştirilmesi yaygındır. Balkonların ışık alan yerlerini seven bu bitkiyi köşeli saksılarda ışık alan yerlerde yetiştirebilirsiniz. Derin saksılarda yetiştirmek daha verimli olacaktır. Gövdesi otsu olan bu bitki neredeyse her toprak türünde yetiştirilebilir. Tohumlarını aktarlarda, çiçekçilerde, büyük marketlerde ve yapı marketlerinin bahçe bölümlerinde bulabilirsiniz.
Öncelikle derin ve köşeli bir saksı edinin. Yine bahçe marketlerde bulabileceğiniz hazır toprakla yarısından fazlasını doldurun. Maydanoz tohumlarını saksının her yerine eşit dağılacak şekilde serpin. Ve fazla derinde kalmamalarına özen göstererek ince bir sıra toprakla örtün. Maydanozların çimlenmesi yaklaşık 1 ayı bulabilir. Çimlenmesi biraz zaman alan bir bitki olsa da sabredin. Maydanozları ektikten sonra spreyli bir sulama şişesi edinin ve toprağı ıslatın. Direkt olarak su dökmek tohumlarınızın yerini değiştirip derine inmelerine sebep olabilir. Bu yüzden spreyli şişe kullanmak daha verimli olacaktır. Maydanozlarınız çimlenene kadar her gün toprağı spreyli şişe ile sulayın.
Maydanozlarınız çıkmaya başladıktan sonra toprağın kuruluğuna göre, yaz aylarında her gün, sulayın. Maydanoz suyu çok seven bir bitkidir. Toprağını devamlı nemli tutmak daha gür ve güzel yapraklı maydanozlar elde etmenizi sağlayacaktır. Maydanozlarınız çıkmaya başladıktan yaklaşık 1 ay sonra toplanma kıvamına gelecektir. Çok derinden olmamak kaydıyla maydanozlarınızı keserek toplayın ve bu işlemi 10 günde bir gerçekleştirin. Eğer maydanozları köke yakın olarak kesip toplarsanız yeniden yetiştirmesi güçleşebilir. Bu noktaya dikkat etmelisiniz.
NANE
Hem kokusuyla hem de aromasıyla yemeklerin ve sofraların vazgeçilmezlerinden biri de nanedir. Yine balkonlarda kolaylıkla yetiştirebileceğiniz sağlıklı bir bitkidir. Yüksek oranda A ve C vitamini içeren nanenin birçok sindirim sorununa ve solunum yolu hastalıklarına iyi geldiği bilinmektedir. Sofralardan eksik etmememiz gereken bu bitkiyi evde yetiştirmek taze olarak ulaşabilmek için en güzel yol. Dalından yeni koparılmış taze naneleri kahvaltılarınızda, yemeklerinizde kullanabilirsiniz. Veya kurutarak baharat olarak kullanabilirsiniz.
Orta boyutlarda saksılar tercih edebilirsiniz. Naneyi tohumdan yetiştirmek biraz zor olabilir ve her zaman tutmayabilir. Nane dalını dikip çoğaltmak daha başarılı sonuç verecektir. Nane kumlu, besin açısından zengin toprağı sever. Nane dalıyla çimlendirme yapacaksanız nane dalının yarısı dışarda kalacak şekilde toprağa gömün ve her gün sulayın. Nane nemli ortamı ve bol güneş ışığını seven bir bitkidir. Özellikle balkonunuzun sabah güneşi alan bir köşesini çok sevecektir. Ayrıca nane soğuk havaları sevme bahar ve yaz aylarında yetiştirmek ve sonbahara doğru toplamak en verimli naneyi almanızı sağlayacaktır. Nanenizi çimlendirdikten sonra her gün mutlaka sulayın. Ve 3 boğum kadar büyüdükten sonra budayabilirsiniz. Birkaç tane dalla nanenizi saksıyı kaplayacak şekilde çoğaltabilirsiniz. Nane yayılmayı seven bir bitkidir bu yüzden saksı içinde yetiştirmesi oldukça kolaydır. Hem görüntü olarak hem de lezzet olarak oldukça tatmin edici olacaktır.
FESLEĞEN
Mis gibi kokusuyla şirin görüntüsüyle balkonların vazgeçilmez saksı bitkisi fesleğeni sizler de mutlaka yetiştirmeyi denemelisiniz. Kendine has aroması ve keskin kokusuyla konulduğu yemeğin tadını oldukça değiştirecek ve lezzetlendirecektir. Ayrıca evde kendi pesto sosunuzu yapabilirsiniz. Hem iç hem de dış mekânda yetiştirebileceğiniz bakımı ve büyümesi en kolay bitkilerden biridir.
Fesleğen güneş ışığını çok seven bir bitkidir günde en az 3-4 saat güneş ışığı görmesi daha verimli olacaktır. Ayrıca fesleğenin toprağı humusla karışmış toprak olmalıdır. Fesleğen yetiştirirken mantar oluşumuna dikkat etmek gerekir. Fesleğen dikerken gövdeler arasında boşluk bırakmaya özen gösterin. Hava alması daha gür ve tok bir fesleğen elde etmenizi sağlar. Fesleğen yetiştirirken dikkat etmeniz gereken en önemli noktalardan biri sulamadır. Fesleğen fazla suyu seven bir bitki değildir. Haftada bir kez tüm toprağı ıslatacak şekilde sulamak ve suyun saksıdan aktığına emin olmak gerekir. Fesleğen yapraklarını üst tarafından düzenli olarak kesmek fesleğeninizin daha hızlı büyümesini sağlayacaktır.
KEKİK
Kekik keskin bir aromaya sahiptir. İçine konulduğu yemeğin lezzetini değiştirecektir. Kendine has bir kokusu vardır. Et yemeklerinde sıkça kullanılır ve oldukça lezzetli sonuçlar verir. Yemeklerinizde kullanmayı seviyorsanız evde yetiştirmek hem eğlenceli hem de pratik olacaktır. Saksıda kekik yetiştirmek için öncelikle saksının delikli olmasına dikkat edin. Saksının en alt kısmına çakıl taşı serptikten sora toprağı ekleyip kekik tohumlarını koyabilirsiniz. Kekik yetiştirmek için yine çoğaltma yöntemini kullanmak daha hızlı ve verimli sonuç almanızı sağlayacaktır. Birkaç kekik dalını kökleri toprakta kalacak şekilde dikip çoğaltabilirsiniz. Güneşi oldukça seven bir bitkidir. Balkonların güneşli kısımlarını tercih edebilirsiniz. Fakat dayanıklı bir bitki olduğu için soğuk havalarda bile çürümeyecektir. Tohum olarak ektikten sonra fazla su vermemeye özen gösterin. Fazla sulama tohumların çürümesine sebep olabilir. Boyları yaklaşık 15 – 20 cm’ye ulaşınca kekiklerinizi toplayabilirsiniz.
DEREOTU
Salatalarda, dolmalarda kendine has aromasıyla lezzet katan dereotu mutfaklarda sıkça kullanılan bir bitkidir. Hem sağlıklı hem de lezzetli bu bitkiyi evde saksılarda yetiştirebilirsiniz. Yetiştirmesi de oldukça zahmetsiz olan bu bitkiyi evlerinizde kolaylıkla yetiştirebilirsiniz. Özel bir bakım gerektirmeyen dereotunu her gün fısfıs şişe ile sulamanız yeterli olacaktır.
Dereotunu çimlendirmek için öncelikle bilmeniz gereken bir püf nokta vardır. Dereotu tohumlarını nemli bir peçete arasında 4 – 5 saat beklettikten sonra saksıya ekmelisiniz. Saksıyı bahçe toprağıyla doldurun. Gelişigüzel saksıya serptiğiniz tohumların üzerini bir parmak kalınlığında toprakla örttükten sonra fısfıs yardımı ile sulayın. Daha sonra streç film yardımıyla saksıyı örtün ve günlük olarak havalandırın. Dereotu çimlendikten sonra streç filmi çıkartın ve günlük olarak fısfıs ile sulayın. Dereotları yaklaşık 10 – 15 cm büyüyünce budama işlemi yapabilirsiniz.
