Tarhana, Anadolu’da yaygın olarak kullanılan milli çorbalarımızdan biridir. Temel olarak sade yoğurt, un ve sebzelerden oluşan karışımı barındıran bir çorba olmakla birlikte yaş ve kuru kullanımı yöreden yöreye değişmektedir. Tarhana herkes tarafından bilinmeyen nadir, yerel kullanımları dışında en çok çorba yapmak için kullanılır. Tarhana çorbası, ufalanmış tarhanayı kaynar su, süt, tereyağı ve baharatlarla karıştırıp az ateşte pişirerek hazırlanır. Tarhana tozu, kırmızıbiber, domates, soğan gibi sebzeleri, sade yoğurt ve un ile birkaç gün boyunca mayalanmaya bırakılır. Oluşan macunumsu yapının iyice kurumasıyla da iyice parçalanıp ufalanarak tarhananın tozu elde edilmiş olur. Birçok markette ve pazarlarda tarhana tozu bulunuyor. Fakat kırsal bölgelerde her ev, kendi tarhanasını kendi yapar. Kurutma eyleminin sağlıklı gerçekleşmesi için genelde yaz ayları tercih edilir.
Dilerseniz, ilk önce kuru tarhanadan başlayalım. Ardından yaş tarhananın yapımına geçelim.
TOZ (KURU) TARHANA TARİFİ
MALZEMELER
- ½ kilogram kırmızıbiber (tatlı)
- 1 kilogram soğan
- ½ kilogram domates
- 4 bardak su
- ½ kilogram nohut (pişmiş veya konserve)
- ½ kilogram yoğurt (sade)
- 2 kilogram un
- 1 paket maya (aktif, kuru)
- 1 çorba kaşığı tuz
- 1 tatlı kaşığı acı kırmızıbiber (pul)
- 1 tatlı kaşığı karabiber
Yapılışı
Sebzeleri temizleyin ve hepsi iyice yumuşayana kadar kaynatın. Tencereden çıkardıktan sonra iyice süzüp mutfak robotuna alın. Üzerine nohutları ekleyip iyice çekerek püre haline getirin. Oluşan püre sulu olduysa ince bir telden süzün.
Hala sıcak olan sebze püresini büyük bir karıştırma kabına koyun. Yoğurdu ekleyin ve iyice karıştırın. Aktif kuru maya ve baharatları da ekleyerek karıştırın.
Şimdi, çok yavaşça unu eklemeye başlayın ve elinizle iyice yedirin.
Karıştırma kabının üstünü bir bez ya da havlu ile kapatarak 5 gün boyunca bekletin. Fermantasyonun gerçekleşmesi için arada bir karıştırın. 5. günde, havluyu çıkarın ve tarhanayı iyice karıştırın. Tadını kontrol edin. Ekşi ve parlak turuncu renkte olmalı.
Fırın tepsilerine pişirme kâğıdı serin ve tarhanayı küçük parçalara bölerek yayın. İyice kurumalarını bekleyin.
Bir mutfak robotu ve ince elekle, parçalama işlemini birkaç kez tekrarlayın.
Sonuçta elde ettiğiniz tarhana tamamen kuru ve toz gibi olmalıdır. Bu şartları sağladıktan sonra havasını aldığınız cam kavanozlarda 1 yıl boyunca saklayabilirsiniz.
Çorbasını yapmak için, birkaç çorba kaşığı tarhanayı, sıcak süt ya da suda kalınlaşana kadar birkaç tereyağı, tuz ve dilediğiniz baharatlarla pişirin. Afiyet olsun.
YAŞ TARHANA TARİFİ
MALZEMELER
- 1 kilogram soğan
- 800 gram kırmızı ve yeşilbiber
- 3 kilogram un
- 1 kilogram domates
- 2 kilogram yoğurt
- 3 çorba kaşığı tuz
- 1 paket ekşi maya
- Yarım demek taze nane
Yapılışı
Domateslerin kabuklarını soyun. Birkaç parçaya bölüp bir mutfak robotuna koyun. Ardından soğanları soyarak mutfak robotunun içine ince ince doğrayın ve karıştırarak püre haline getirin. Bir tencerenin içine yoğurdu koyun ve üzerine hazırladığınız püreyi ilave edin. Taze naneyi dallarından ayırıp ince ince doğrayarak onu da tencereye ekleyin ve iyice karıştırın. Tencereyi bir havluya sarın ve 1 gece bekletin. Yoğurdunuz ekşiyecek. Böylece maya ve unu ekleyerek karıştırın ve öylece 2 – 3 saatte birkaç kez karıştırın. Tencerenin kapağını kapatıp oda sıcaklığında bekletin. İkinci gün tuzu da ekleyip yine karıştırın. 4 gün kavanozlara doldurup saklayın. Afiyet olsun.
Çorbasını yapMak için, hazırladığınız yaş tarhana kavanozunu 1 hafta sonra açın. 5 yemek kaşığı yaş tarhanayı, tencerede, 2 su bardağı su ile açın. 1,5 yemek kaşığı salça ve 1 yemek kaşığı sıvıyağı ekleyerek 3 su bardağı su daha ekleyin. Tuzunu da atıp kıvama gelene kadar pişirin. Dilerseniz diğer yandan, başka bir tencerede belirlediğiniz miktarda kıymayı baharatlarla birlikte kavurun. Çorba kaynadıktan sonra altını kısıp 2 – 3 dakika daha pişirin. Yaklaşık 10 dakika sonra kâselere doldurun. Üzerine hazırladığını kıymadan 1 yemek kaşığı kadar dökün. Sıcak servis yapın. Afiyet olsun.
