Biraz anason, biraz üzüm ya da erik ve alkolün beraber damıtılması. Yemekten önce, yemekle, yemekten sonra. Sofrası, mezesi, buzu. Bu toprakların insanlarını görüş, dil, din, ırk, renk ayrımı yapmaksızın birleştirdiği yegâne şeyden bahsediyoruz: Rakı. Rakı sadece Türkiye’ye, Anadolu’ya ait bir içki değil elbet. Onun da gelişimi, ataları, uzak kuzenleri var. Neredeyse Akdeniz’in bütün kıyılarında bir DNA’sı mevcut. Biz de bu yazımızda rakının soyağacını paylaşalım, dedik.
Fransa: Pastis
Güney Fransa’nın ve o bölgedeki Fransızların en favori içkisi. % 45 alkol oranı, anason ve üzüm dengesiyle rakının Fransız kuzeni de rakı gibi suyla karıştırılarak içilir ancak suyla karıştırıldığında daha sarımtırak bir rengi olur. Genellikle yemeklerden önce aperatif olarak servis edilen pastisin klasik sunumu 1 pastise 5-7 oranında su ve 2 adet buz eklenerek olur. Buz en son eklenir. Ancak eğer Paris’teyseniz ve Parizyen usul istediyseniz önce 1 pastis konup 2 adet buz eklenir. Sonra soğuk suyu yanında servis ederek siz kendi ağız tadınıza göre oranını ayarlarsınız.
İtalya: Sambuca
Akdeniz’in bir diğer anasonlu içkisi. Daha ziyade likör diyebileceğimiz sambuca’nın çeşitli sunumları mevcuttur. Bunlardan en meşhuru sambuca’yı alevli tüketmek. Bir bardağa dökülen sambuca’yı önce yakıp başka bir bardak yardımıyla yoğuşturulup pipetle tüketilir kabaca. Ancak klasik olanı ise bir shot sambuca’nın içine atılan kahve çekirdekleriyle tüketilmesidir. Ve her çekirdeği dişinizle kırarken bir dilek tutmanız gerekir.
Eski Yugoslavya: Rakija
Yugoslavya’ya dâhil olan ülkelerde en çok tüketilen bugün esas merkezinin Sırbistan olduğu bir tür erik rakısıdır. Shot olarak aperatif ya da yemeklerden sonra tüketilen sert bir içkidir. Hırvatistan’da da aynı isimle mevcuttur ancak bugün özellikle Belgrad’da herhangi bir kafede, barda bulmak çok kolaydır. Yüzden fazla çeşidi mevcuttur ve özellikle evde yapılanlarının alkol oranları bilinmediği için eğer ki Sırp bir arkadaşınıza misafir olduysanız dikkatli olmanızda fayda var.
Slav: Düziko (Dusico)
Rakının anasonsuz hali. Tat olarak votkayı andıran düziko bir dönem Osmanlı’da da çok tüketilen alkollerden biriydi. Ancak şimdi daha çok Slavların tükettiği bir rakı çeşidi. Anasonsuz üzüm ya da erikten yapılan, shot olarak tüketilen bir tür rakı.
Arap: Arak
Arapçada terlemek anlamına gelen arak, aslında rakının yapılma şekli olan damıtılmak olarak da okunabilir bu anlamda. Dolayısıyla Kuzey Afrika’dan Arap Yarımadası’na kadar, İran’a Suriye’ye kadar aynı adda ancak yoğunlukları ve sunum şekilleri değişen birçok arak çeşidi var. Klasik olanı üzüm, anason elbette. Ancak Lübnan’da pirinç ve şeker kamışından elde edilir ve o da rakı gibi, bir bardak su eşliğinde sunulur. Her türlü mezeyle tüketilir. Bu anlamda uzoyla beraber rakının en yakın kuzenidir.
Japonya : Sake
Rakının çok çok uzak düştüğü ama bir şekilde durumundan haberdar olduğu Japon kuzeni var: Sake. Bir tür pirinç rakısı olan sake yemeklerden önce aperatif olarak sunuluyor. Tokkuri adı verilen porselen sürahilerde sakazuki adı verilen porselen ufak taslarda sunulur sake. Sake’nin serin olarak servis edilmesi önerilir. Japonların kültürel her şeyde olduğu gibi burada da sunum kodları oldukça bellidir. Ancak bir turist olarak Japonya’da bulunduğunuzda ve rakıya en yakın şeyi aradığınızda sakeyi bulmanız çok kolay olacaktır.
Bulgaristan: Mastika
“Benim kayınço Bulgar’dan altı şişe rakı getirmiş. Şahane! Çok da ucuz ha!”daki rakı. %47 alkol oranı, rakıdan daha şekerli yapısıyla nice benim diyen ehlikeyfi bile “tırnaktan tutar”. O da rakı gibi meze eşliğinde su karıştırılarak içilir. Sek de tüketilir. Ancak her haliyle içimi rakıdan daha yumuşak olduğundan çabuk çarpmasıyla ünlüdür. Bulgar göçmeni, muhacir vatandaşların Trakya’da en büyük gurur vesilelerindendir mastikanın bu kadar yumuşak görünüp sonradan çarpması. Hatta bu yapısı, Bulgar kadınlarına da benzetilir.
Yunanistan: Ouzo
Yorgo’nun meyhanesinde, Kostas’ın teknesinde, Selanik’te, Cunda’da illaki bir şekilde rakıyla beraber aynı sofranın, aynı yolun yolculuğunu çok yapmıştır uzo. Birçok çeşidi olmakla beraber klasik şekli sek uzonun içine atılan iki buzdur. Ondan sonrası şarkı, ondan sonrası rembetikodur. Aynı mezeleri yiyip, karşı kıyılardan birbirlerinin maviliklerine kadeh kaldırmaktır vre!
