KETOJENİK DİYET NEDİR
Ketojenik diyet, düşük karbonhidrat, normal aralıklarda protein ve yüksek yağ değerlerini kapsayan bir diyet programıdır. Normal şartlarda vücutta enerji için birincil olarak glikoz kullanılmaktadır ve yağlara ihtiyaç duyulmadığından depolanırlar. Bu diyette ise vücut enerji kullanmak üzere karaciğerde keton üretimini artırmaktadır ve ketojenik karbonhidrat miktarı minimum düzeylerde tutulduğundan yağ yakımının yüksek oranlarda yapılması sağlanmaktadır. Dolayısıyla vücudun hem yağları daha çabuk yıkması hem de diyetteki protein ve yağların tok tutucu özelliklerinden dolayı ketojenik diyet hızlı kilo kayıplarına da öncü olmaktadır. Aynı zamanda termik etki olarak adlandırılan proteinlerin vücutta sindirilirken vücuda ekstra enerji harcatıyor olmaları da yine kilo kayıplarını sağlamaktadır.
Ketojenik diyet yapılmasının tek amacı karbonhidratı minimum düzeyde tutup kilo kayıplarını artırmak değildir. Birçok hastalığın iyileşmesinde olumlu sonuçlar alına bu diyet tedavisiyle özellikle kanser hastalarında önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Diyete tam uyumluluk gösteren kanser hastalarında kanserli hücrelerin büyümesi ve çoğalması yavaşlamış, aynı zamanda kemoterapi ve radyasyon tedavilerinde etkili olduğu ortaya konulmuştur. Ketojenik diyet, 1900’lü yıllarda özellikle çocuk hastalarda epilepsi ataklarının tedavisinde kullanılmaktaydı. Başarılı sonuçların elde edildiği bu yöntem günümüzde de epilepsisi olan çocuklarda en yaygın kullanılan tedavilerden biri haline gelmiştir.
Oldukça yoğun ve stresli geçen günlük hayata dair bir çözüm de yine ketojenik diyetten gelmektedir. Zihinsel performansı artırmak adına ketojenik diyet uygulanan birçok bireyde olumlu sonuçlar elde edilen gözlemler yapılmıştır. Yine akne ve cilt sorunları için ketojenik diyetin faydalı sonuçları ortaya konulmuştur.
Tüm bunlara ek olarak en önemli özelliği kanda yüksek şekerin engellenmesi olan ketojenik diyetin uzmanlar tarafından kan şekerini dengelediği ve düşük kalorili diyetlere nazaran diyabetin yönetimi ve önlenmesinde çok daha iyi olduğu savunulmaktadır.
Faydaları çok çeşitli ve fazla olan ketojenik diyetin uygulanma süresi de uygulama yöntemi gibi önem arz etmektedir. Kimi insülin kullanan bireylerde hipoglisemi ya da ani şeker düşmelerine sebep olacağından, yüksek protein içeriğinden dolayı böbrek hastaları için sakıncalı olabileceğinden dolayı bu diyetin uzman kontrolünde yapılması gerekmektedir. Ketojenik diyet sonlandırıldıktan sonra da vücudun yeni düzeni sağlıklı karşılayabilmesi için normal beslenme tarzına geçişin yine bir uzman tarafından kontrollü şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
KETOJENİK DİYETTE NE YENİR
Ketojenik diyetin uygulanması ve olası sonuçlarından sonra bir diğer aşama bu diyette nelerin yenmesini öğrenmekten geçer. Gelelim ketojenik diyette neleri nasıl yiyebileceğimize…
Ketojenik diyetin kilit taşı olan grup yağlardır. Bu diyete katılan birkaç farklı yağ türü çeşitli kombinasyonlarla tüketilmeli ve bazı yağlardan ise kaçınılmalıdır. Örneğin tereyağı ve Hindistan cevizi yağının içinde bulunduğu doymuş yağ grubu; zeytinyağı, avokado yağı ve fındık yağının bulunduğu tekli doymamış yağ grubu ketojenik diyette tüketilebilmektedir. Ancak içine çeşitli kimyasalların katıldığı trans yağlardan birçok hastalığa da öncü olduğundan dolayı kaçınılması gereken gruptur.
Bir diğer grup olan proteinler ketojenik diyet uygulamasına başlandığında en önemli faktördür. Protein alımına dikkat edilmesi hem tokluğu sağladığından kilo vermeyi kolaylaştıracak hem de vücuttaki yağ yakımını hızlandıracaktır. Proteinli gıdalardan kırmızı et, sakatatlar, tavuk, bıldırcın, ördek, hindi, kümes hayvanları, balık çeşitleri tercih edilebilir. Zengin bir protein kaynağı olan yumurta ise ketojenik diyetin olmazsa olmazlarındandır.
Karbonhidrat miktarının kısıtlı olduğu ketojenik diyette tüketilen karbonhidratın kalitesi ve kompleks olması önemli bir noktadır. Tercihlerin düşük karbonhidrat ve yeşil yapraklı sebzelerden yapılmasına özen gösterilmelidir. Yüksek şeker içeriğine sahip meyvelerin ise sınırlı ve az miktarda tüketilmesi gerekmektedir. Bunun için çilek, yaban mersini, ahududu, kiraz, kızılcık gibi düşük şeker içeren meyveleri tercih etmek uygun olacaktır.
Hazır olarak alınan soslara nazaran bitkiler ve baharatlar ketojenik diyette en iyi dostlarınız olmalıdır. Bunlardan kekik, fesleğen, maydanoz, biberiye, kişniş, kırmızıbiber, kimyon ve tarçınla yemeklerinizi hem süsleyip hem de renklendirerek diyetinizi eğlenceli hale getirebilirsiniz.
Ketojenik diyette evde bulunan malzemelerle diyete eşlik edecek birbirinden lezzetli ve sağlıklı tarifler ortaya koymak mümkündür. Bunlardan biri de hemen her öğünümüzde bize eşlik eden ekmeğin ketojenik halidir. Ketojenik ekmek için gerekli olan malzemeler 4 adet yumurta, 2 yemek kaşığı yoğurt, 1 paket kabartma tozu, bir çay kaşığı tuz, 2 yemek kaşığı Hindistan cevizi yağı ve aldığı kadar Hindistan cevizi unudur. Yapımı için öncelikle tuz ve yumurta iyice çırpılır ve üzerine Hindistan cevizi yağı, unu ve yoğurt ilave edilir. Yine çırpıldıktan sonra kabartma tozu ilave edilir. Son bir karıştırma işleminin ardından kalıba dökülerek 180 dereceye önceden ısıtılmış fırında kızarana dek pişirilir. Ekmekler fırından çıkarıldıktan sonra sıcak olarak servis edilir.
Metabolizmamıza olan katkılarıyla ketojenik diyet günümüzün popüler bir diyetidir. Değerinin ve öneminin iyice anlaşılması adına bilgileri, besinleri ve bonus tarifi bizden, uygulaması ise sizden efendim…
