Türk ve Yunan halkı, yılların getirdiği komşuluk ilişkileri neticesinde birbirinden mutfak, sanat ve kültür anlamında fazlasıyla etkilenmiştir. Özellikle Osmanlı Devleti’nin çokkültürlü yapısı sebebiyle Türkler ve Yunanlar birlikte yaşadıkları için birçok yemeği paylaşmış ve ortaya zengin bir mutfak çıkmıştır. Bugün hâlâ hepimizin evinde bu yemekler pişmekte, “bu Yunan cacığı, bu Türk baklavası” tartışmaları sürmektedir. Bu kadar iç içe geçmiş iki toplumun ortak lezzetlere sahip olması ve bazen kavgaların çıkmasını da artık yadırgamıyoruz.
Yunan adalarına karşı sofra kurabileceğimiz yakınlıktayken, ortak yemeklerden bahsetmemek elde değil. Komşumuz Yunanistan ile yemeklerimizin birçok ortak özelliği bulunuyor. Rakı – balık kültürümüz bile neredeyse aynı. Bizdeki rakı onlarda ouzo olarak biliniyor. Rakıya göre daha yumuşak içimli ve alkol oranı düşük, tatlımsı bir anasonlu içki. Yanında servis edilen mezelerimiz de neredeyse aynıdır. Durum içeceklerde böyleyken yemeklerde de pek farkı değil tabii ki. Gelin Yunanlarla neleri paylaştığımıza bir bakalım.
Cacık – Caciki
Birçok yemeğin yanında severek tükettiğimiz cacık, Yunan kültüründe de yer alır. Bizim yaptığımız cacıktan daha katıdır. Türk kültüründe basit olarak cacık yoğurdun sulandırılması ve içine salatalık doğranması, tuz, zeytinyağı ve naneyle süslenmesiyle olur. Yunan kültüründeki cacık süzme yoğurttan yapılır ve daha yoğundur. Daha çok sarımsak, sirke ve limon suyu karıştırarak tatlandırırlar. Bizim kaşıkla tükettiğimiz cacık onlarda ekmeğe sürülerek ya da çatalla yeniyor.
Baklava – Baklavas
Baklava Türk – Yunan kültürü arasında en çok tartışma yaratan tatlıdır. Paylaşılamayan baklava iki kültürün de oldukça fazla tükettiği bir tatlıdır. Özellikle Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bayramlarda, özel günlerde neredeyse her evde yapılan baklava Türk milleti için vazgeçilmez bir tatlıdır. Bizim yaptığımız baklava daha yoğun Antep fıstığı veya ceviz içerirken Yunanlar genellikle içerisine karanfil koyarak yaparlar. Karanfil tadı keskin bir baharat olduğundan dolayı baklavanın tadını oldukça değiştirir. Bizim kültürümüzde baklavanın daha fazla çeşidi vardır. Yunanlar genelde cevizli ev baklavası dediğimiz baklavayı yaparlar.
Musakka – Moussaka
Musakka, Arap, Türk ve Yunan kültüründe yer alan bir yemektir. Bizde daha çok yemek olarak tüketilse de Yunanlar meze olarak tüketir. İsim olarak benzese de içerik olarak oldukça farklı olduğu söylenebilir. Bizim musakkamız patlıcan ve kıymalı olarak yapılan ve ana yemek olarak tüketilen bir yemektir. Yunanlıların musakkası patates ve beşamel sosla hazırlanır. Görüntü olarak da oldukça farklıdır.
Dolma – Dolmades
Dolma aslında tarihi oldukça eski olan hatta kökeni Orta Asya Türklerine kadar uzanan bir lezzettir. Türk kültüründe dolma, sıkça tüketilir ve sevilir. Özel günlerde, bayramlarda ince ince sarılmış yaprak sarmaları sofralarda görürüz. Bizde etli ya da zeytinyağlı olarak hazırlanan dolma, kuş üzümü ve çam fıstığı ile lezzetlendirilir. Yunanların dolması ise daha baharatlıdır. Tarçın, fesleğen ve maydanoz ile hazırlanan dolmaları daha yoğun zeytinyağı içerir. Bizim yaprak sarmamıza nazaran daha küçük ve incedir.
Kalamar – Kalamarakia
Deniz mahsulü olan kalamar ülkemizde en çok Ege kıyılarında tatil beldelerinde tüketilir. Daha çok tavada kızartılarak yapılır. Yunanlarla pek bir farkı olmasa da onlar sarımsaklı ve tereyağlı olarak tüketirler.
Ispanaklı Börek – Spanakopita
Yunanca, spanaki ıspanak anlamına geliyor. Ispanaklı börek anneannelerimizin pişirdiği ve hepimizin bildiği çocukluğumuzun lezzetidir. Bizde atıştırmalık olarak, yine özel günlerde bayramlarda pişirilen ıspanaklı börek Yunanlarda daha çok meze olarak tüketiliyor. Bazen içine farklı sebzeler karıştırsalar da genel olarak pek bir farklılık göstermiyor.
Kuru Fasulye – Fasolada
Bizim kuru fasulyemizden oldukça farklıdır. Türkiye’de salçalı ve daha sadedir. Küçük fasulyeden yapılır. Yunanların kuru fasulyesi büyük fasulyeden yapılır ve bizim aksimize fırında pişirirler. Böylelikle fasulyelerin dışı sert kalırken içi yumuşak olur. İki kültürde de sıkça tüketilir.
Kurabiye – Kourabiedes
Bizim yaptığımız un kurabiyesine ek olarak damlasakızı veya vanilya aroması katarak yapılan kurabiyeleri yoğun olarak pudra şekeriyle kaplarlar. Kavala kurabiyesi, bizim bademli kurabiyemizle aynıdır ve genellikle hilal şeklindedir.
Souvlaki- Şiş Kebap
Yapılış şekli ve görsel olarak şiş kebapla aynıdır. Yunanların fastfood yemeklerinden biridir. Fakat domuz eti ve bizim kuzu şiş etinden daha küçük parça etler kullanılır. Türk yemeklerine oranla daha yağlıdır.
