Türkiye toprakları üzerinde en eski yerleşim yerlerinden biri olan Erzurum, bulunduğu Doğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük şehirlerinden biridir. Şimdiye kadar yapılan araştırmalarda şehrin tarihinin Yontma Taş Devri’ne dek gittiği ortaya çıkmıştır. Hal böyle olunca da şehir, pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. İpek Yolu üzerindeki duraklardan biri olması da Erzurum’un bölge içerisindeki önemini bir kat daha artırmaktadır. Tüm bu özellikleri sayesinde şehir, farklı kültürlerden beslenebilmiş; bu kültürleri sentezleyerek kendine özgü bir atmosfer yaratabilmiştir.
Dağlık bir bölgede olması sebebiyle Erzurum’da hayvancılık önemli bir yer tutar. Bu sebeple şehir, süt ve süt ürünleri konusunda da oldukça iddialıdır. Tariflerde de kullanılan bu ürünler arasında en kıymetlisi tereyağıdır. Erzurum, lezzetli tereyağlarıyla bilinir. Bunda Karadeniz’e olan yakınlığının da payı büyüktür. Öte yandan şehirde ormanlık alanlar ve ovalar da geniş yer kaplamaktadır. Sarıçam ve meşe en sık rastlanan ağaçlardır.
Gerek tarihi gerek coğrafi özellikleri sebebiyle, Erzurum oldukça zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Baklagiller ve tahıllar bu mutfağın en belirgin özelliklerinden biridir. Çavdar ve arpa en çok tüketilen tahıllardır. Meyveler arasında ise elma, erik, kiraz ve kızılcık ön plana çıkar.
Erzurum mutfağı söz konusu olduğunda akla ilk olarak cağ kebabı gelir. Erzurum’un Oltu ilçesiyle adını duyurmuş bu kebap, kuzu etinden yapılır. Terbiyelenmiş kuzu etinin yatık bir şekilde şişlere geçirilmesiyle hazırlanır. Oldukça yağlı, bir o kadar da lezzetlidir. Karadeniz Bölgesi’ne olan yakınlığı sebebiyle kuymak ve hıngel de Erzurum mutfaklarında sık sık pişirilen yemekler arasındadır. Hıngel, daha çok Gürcü mutfağına özgü bir lezzet olmakla birlikte, hamur arasına et veya patates konularak yapılan bir yemektir. Oldukça besleyici, bir o kadar da doyurucudur.
Erzurum mutfağının bir başka olmazsa olmazı ise İspir fasulyesidir. Erzurum’un bir ilçesi olan İspir, tüm Türkiye’de fasulyesinin lezzetiyle tanınır.
Erzurum mutfağı peynir bakımından da oldukça zengindir. Nam-ı diğer meme peynirinden lor ve civil peynirine yöreye özgü pek çok peynir çeşidiyle karşılaşmak mümkündür. Meme Peyniri, koyunun sütünün sağılmasından hemen sonra kaynatılmadan mayalanır, özelliği de buradan gelir.
