İsrail mutfağı, hem yerel yemeklerinden hem de dünyanın her yerinden gelen Yahudi göçmenlerin yemeklerinden oluşmaktadır. 1948 yılında İsrail devletinin kuruluşundan, 1970’lerin son yıllarına kadarlık süreçte İsrail füzyon mutfağı oluşturulmuştur.
İsrail mutfağı, Yahudi mutfağı (özellikle Mizrahi, Sefarad ve Aşkenaz mutfakları)’nın pişirme stillerini benimsemiştir ve bunları da hala aktarmaya devam etmektedir. Bunlar arasında: Irak Yahudi, Etiyopya Yahudi, Hindistan Yahudi, Fars Yahudi ile Yemen Yahudi’leridir.
İsrail mutfağı, kültürüne geleneksel olarak; Arap, Ortadoğu ve Akdeniz mutfaklarında tüketilen gıdaları dahil eder. Öyle ki felafel, humus, şakşuka, kuskus ve zatar gibi gıdalar İsrail mutfağı ile özgüleşmiştir.
Yıllar geçtikçe; portakal, avokado, süt ürünleri ve balık gibi tarımsal ürünlere dayanan yeni yemekler ve uluslararası trendlere dayanan diğer yemekler İsrail damağına sunulmaya başlanmış ve yurt dışında eğitilmiş aşçılar, uluslararası mutfaklarından öğeleri uygulamışlardır.
İsrail mutfağını etkileyen tatlar arasında; bazı meyve, sebze ve süt ürünleri ile birlikte balık türleri ve Akdeniz bölgesine özgün gıdalardır. Bununla birlikte:
- Bayram zamanlarında hazırlanan geleneksel yemekler
- Özel yemeklerin hazırlanmasını ve mevcutluğunu etkileyen koşer kanunları
- Hallah, Gefilte fisch ve Sufganiye gibi Şabat ile çeşitli Musevi bayramlarına özgün yemek gelenekleridir.
Koşer kanunları ya da bilinen diğer bir adıyla Kaşer; Yahudiliğe göre, yenilmesi ve kullanılmasında dinen bir sakınca bulunmayan helal ürünler anlamına gelmektedir. Bunları belirleyen kurallara ise kaşerut ya da kaşrut kuralları adı verilir.
Yahudiliğe göre; yenilmesi serbest veya yasak olan hayvanların listesi Tevrat’ta verilmiştir. Buna göre:
- Karada yaşayanlardan geviş getiren ve çift tırnaklı olan hayvanların yenmesi serbest, bu özelliği taşımayanlar ise yasaktır; bunlara ek olarak domuz, tavşan ve deve eti de yasaktır.
- Her türlü böcek, sürüngen ve kemirgenin yenilmesi yasaktır.
- Kuşlardan Tevrat’ta ismi geçen 20 kuş dışında kalanların yenilmesi yasaktır.
- Balıklardan pullu ve yüzgeçli olanlar dışında kalanların, kabuklu hayvanların ve ahtapot, kalamar, ıstakoz, karides, kerevit, yengeç ile deniz kestanesinin yenilmesi yasaktır.
- Yenilmesi yasak olan hayvanlardan çıkan yumurta, süt gibi her türlü ürünün (bal hariç) de aynı şekilde yenmesi yasaktır.
İşte bu durum da İsrail mutfağını büyük ölçüde etkiler. Bunlar ile birlikte; yurt dışında üretilen veya yurt dışına ithal edilen ürünlerin üzerinde koşer ibaresi bulundurulur. Zira bu ibare Yahudi olmayanlar tarafından da aranan bir özelliktir çünkü Yahudilerde domuz eti yemek ve kullanmak yasaktır.
