Ağrı’da “Gırar”, Bingöl’de “Germ”, Mersin’de “Sıraysır”, İç Anadolu’da “Katıklı aş”… Soğuk içilen ve son derece besleyici olan bu asırlık çorba, pek çok yöremiz tarafından sahiplenildiği için nereye gitsek karşımıza farklı isimlerle ve birkaç değişik tarifle çıkıyor. Bayramlarda, düğünlerde, şenliklerde ve özellikle yaz akşamlarında yapılan ve çok sevilen bu çorbanın geleneksel tariflerini araştırdık. Çorbanızı hazırladıktan sonra buzdolabında iyice soğutup o şekilde servis edin, hatta içine birkaç kalıp buz atarsanız bu sıcak günler için müthiş bir kurtarıcı oluyor, bizden söylemesi.
Ağrı Yöresine Ait Ayran Aşı Tarifi
Gerekli Malzemeler
- 1 yumurta
- 2 yemek kaşığı un
- 5 su bardağı yoğurt ya da ayran
- 1 çay bardağı haşlanmış nohut
- 1 demet yarpuz (Nane türlerinden, güzel kokulu bir bitki)
- Tuz
- Su
Yapılışı:
Un, yumurta ve yoğurt suyla çırpılır. Islatılmış buğday ve haşlanmış nohut katılarak kaynayıncaya kadar karıştırılır ve içine tuz eklenir. Buğdaylar yumuşayınca altı kapatılır, soğumaya bırakılır. Soğuyunca üzerine kıyılmış yarpuz serpilerek soğuk servis edilir.
Iğdır Yöresine Ait Ayran Aşı Tarifi
Gerekli Malzemeler
- 1 demet emen kömeci (ebegümeci)
- 1 demet yarpuz
- 1 demet evelik otu (labada)
- 6 dal pancar yaprağı
- 3 diş sarımsak
- 1 su bardağı bulgur
- 2 kilo yoğurt
- 7 su bardağı su
- 4 yemek kaşığı un
Yapılışı:
Bulgur bir tencere suda kaynatılır. Bütün otlar ince ince kıyılarak suya ilave edilir ve kaynatılır. Bir kâsede un, bir miktar suyun içinde ezilerek karışıma eklenir. Ayrı bir yerde hazırlanan ayranın içerisine ezilmiş sarımsaklar ilave edilir ve karıştırılır. Bir iki taşım kaynatılarak ocaktan alınır.
Erzurum-Van Yöresine Ait Ayran Aşı Tarifi
Gerekli Malzemeler
- 2 yemek kaşığı un
- 2 su bardağı aşurelik buğday
- 1 yumurta sarısı
- 3 su bardağı yoğurt
- 2 su bardağı süzme yoğurt
- 1 demet taze kişniş
- 5-6 ıspanak
- 1 yemek kaşığı kuru nane
- Tuz, karabiber
Yapılışı:
Bir gece öncesinden yıkanıp suda bekletilen buğday, 1,5 litre kaynar suya atılarak pişmeye bırakılır. Kişniş ve ıspanak hariç, geri kalan tüm meyane malzemeleri bir kapta çırpılır. Buğday yumuşamaya başladığında yavaş yavaş tencereye ilave edilir ve karıştırılarak 10 dakika kaynatılır. Baharatları eklenir.
Yıkanıp temizlenmiş kişnişler ve ıspanaklar ince ince doğranır ve çorbaya karıştırılır. 10 dakika sonra kuru nane de eklenerek ocaktan alınır. Ilık servis edilir.
Bitlis Yöresine Ait Ayran Aşı Tarifi
Gerekli Malzemeler
- Dövme
- Yağlı ayran
- Kabak
- Maydanoz
- Yarpuz
Yapılışı:
Yağlı ayran iyice çırpıldıktan sonra içine dövmeler atılır ve tandırda kaynayana kadar yavaş yavaş karıştırılır. Kaynadıktan sonra ince ince doğranmış kabaklar ilave edilerek pişirmeye devam edilir. İyice piştikten sonra tuz eklenir ve soğumaya bırakılır. Ayran aşı soğuduktan sonra yeşillikler ince ince kıyılarak çorbanın üzerine serpiştirilir.
İç Anadolu Bölgesi’ne Ait Ayran Aşı Tarifi
Gerekli Malzemeler
- 2 su bardağı buğday
- 1 su bardağı yeşil mercimek
- 1 su bardağı nohut
- Yoğurt
- Soğuk su
- Taze nane
- Tuz
Yapılışı:
Bir gece öncesinden suda bekletilen nohutlar, mercimek ve buğday ayrı ayrı haşlanır ve soğutulur. Koyu kıvamlı bir ayran hazırlanır ve haşlanıp soğuyan tüm bakliyatlar ayranın içine eklenir. Tuzu ve nanesi de ilave edildikten sonra buzdolabında soğutulur.
Sıcak Ayran Aşı Çorbası Tarifi
Biraz halsiz hissediyorsanız doping etkisi yapacak, sağlık deposu, besleyici bu çorbanın sırrı içindeki kemik suyunda. Lezzetini ise kuru tarhuna ve soğana borçlu.
Gerekli Malzemeler
- 1 su bardağı aşurelik buğday
- 1 su bardağı nohut
- 1 su bardağı kemik suyu
- 1 su bardağı süzme yoğurt
- 1 yumurta
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 soğan
- Kuru tarhun
- Pul biber
- Tuz
Yapılışı:
Bir gece öncesinden bir taşım suyla kaynatılıp bekletilen buğday ve geceden suya bırakılmış olan nohut ayrı ayrı tencerelerde haşlanır. Daha sonra nohut, suyuyla birlikte buğdayla aynı tencereye alınır ve içine kemik suyu ilave edilerek 10 dakika kaynatılır. Tuz eklenir.
Meyanesi için yoğurt ve yumurta ayrı bir kapta pürüzsüz bir kıvam alana kadar çırpılır. Kaynayan çorbadan bir kepçe meyaneye eklenerek açılır ve çorbaya hızlı hızlı karıştırarak ilave edilir. Bir taşım kaynadıktan sonra altı kapatılır.
Soğanlar, tereyağı ve zeytinyağında şeffaflaşana kadar pişirilir. Pul biber eklenerek altı kapatılır. Çorba sıcak sıcak kaselere konur, üzerine soğanlı sos ve kuru tarhun eklenerek servis edilir.
