Ahududu; gül ailesine ait ağaçsı bir bitkidir. “Ağaç çileği” ya da “Sultan böğürtleni” olarak da bilinir. Anavatanı Türkiye’dir ancak bugün dünyada ılıman iklime sahip tüm bölgelerde bulunabilir. Gövdesi dikenli ve yapraklı olan ahududu meyvesi özellikle Marmara, Ege ve Karadeniz’de oldukça yaygındır. Yaklaşık 200 tür ahududu vardır, ancak sadece birkaç türü tüketilebilir. Ahududu bereketli, iyi drene edilmiş bir toprakları sever.
AHUDUDU İLE İLGİLİ BİLGİLER
- Ahududugenellikle dikenler ile kaplı dik veya kemerli bir kök geliştirir. Yaşamının ilk yılında, sapını 1,5 metreden 2,5 metreye yükseltebilir. İkinci yılında, yatay olarak yayılmaya ve yan dallar üretmeye başlar.
- Ahududu; dişli kenarlı, 5 ila 7 oval yaprakçıktan oluşan bileşik yapraklara sahiptir. Yapraklarının üst tarafı yeşil, alt tarafı beyazımsıdır.
- Ahududuikinci yıldan sonra devamlı çiçek üretmeye başlar. Çiçekler ilkbaharda açmaya başlar ve arılar için zengin bir bal kaynağı oluşturur.
- Botanik olarak, ahududu meyvesi, “agregat” meyvesi grubuna aittir. Silindirik şekilli, yakut kırmızısı renkli ve tatlı bir tadı vardır.
- Her ahududu, bir tohumla “drupeletler” olarak adlandırılan yaklaşık 100 ayrı küçük meyvelerden oluşur. Merkezi olarak yerleştirilmiş küçük sapın etrafına bir kask şeklinde örülüdür. Olgun ahududu bitkiden hasat edildiğinde, ana bitki üzerinde kök kalır ve meyvenin ortasında delik bırakır.
- Ahududu, türüne bağlı olarak kırmızı, mor, altın ve siyah renklerde olabilir.
- Bir ahududu bitkisi yılda birkaç yüz ahududu üretir.
- Ahududular; lif, C, Eve B9 vitaminleri (folik asit), manganez ve magnezyum gibi minerallerin zengin birer kaynağıdır.
- Ahududu taze veya kahvaltılık gevrek, dondurma, milkshakeve çeşitli kekler, meyve suları, reçel ve marmelatların yapımında kullanılabilir.
- Ahududulardan elde edilen gıdalar, yüksek tansiyon ve eklem iltihabı tedavisinde etkili olabilir. Ayrıca, karaciğerin işlevi üzerinde de faydalıdırlar.
- Bilim insanları tarafından yapılan deneylerde genç ahududu köklerinden izole edilen kimyasalların böbrek taşlarının büyümesini önleyebileceğini göstermiştir.
- Rusya, dünyadaki en büyük ahududu üreticisidir. Yılda 125.000 ton ahududu üretir.
- Ahududu kökü 10 yıla kadar yaşayabilir. Kök bienaldir, yani iki yıl sonra ölür ve yeni kökle yer değiştirir.
Ahududuyu çoğumuz çok severiz. Özellikle onu pastalarda görmeye bayılırız. Öyleyse sizler için derlediğimiz ahududulu birkaç tarife göz atalım.
AHUDUDULU TİRAMİSU
MALZEMELER
- 6 yumurta sarısı
- 175 gr pudra şekeri
- 300 ml labne
- 2 x 250 gr mascarpone peyniri
- 1 çorba kaşığı vanilya
- 150 ml tatlı şarap
- 24 adet kedidili
- 350 gr ahududu
- Serpmek için, pudra şekeri
Yapılışı
Isıya dayanıklı bir kâseyi, içine yumurta sarısı ve şekeri koyarak, benmari usulü yerleştirin ve hacimce ikiye katlanıp kremamsı hale gelene kadar çırpın. Ardından kaynayan suyun üzerinden alın ve soğuması için 1 dakika daha çırpın. Başka bir kapta labne, mascarpone ve vanilyayı birleştirin ve kalın ve kremamsı hale gelene kadar çırpın. Kedidillerinin yarısını tatlı şaraba batırın ve servis tabağının alt kısmına yerleştirin. Kremanın yarısını dökün, sonra da ahududuların çoğunu serpin. Katmanları tekrarlayın, daha sonra kalan ahududuları üzerine dizerek bitirin. Kapağı kapatın ve en az 2 saat dinlendirin. Tiramisuyu büyük kâsede servis yapmadan önce üzerine pudra şekeri serpin. Afiyet olsun.
AHUDUDULU SALATA
MALZEMELER
- 2 bardak mor lahana
- 2 su bardağı beyaz lahana
- 1 su bardağı havuç
- 1/4 fincan hazırlanmış ahududu vinegret sosu
- 3 yemek kaşığı mayonez
- 1/4 çay kaşığı pul biber
- 1/2 bardak taze ahududu
Yapılışı
Lahanaları ince ince doğrayın. Havucu rendeleyin. Ardından tüm sebzeleri büyük bir kâsede birleştirin. Diğer yandan, bir kâsede ahududu vinegret, mayonez ve pul biberi çırpın. Bu karışımı lahanaların üzerine döküp karıştırın. 10 dakika buzdolabında bekletin. Sonra üzerine ahududuları serperek servis yapın. Afiyet olsun.
NARENCİYE VE AHUDUDULU KEK
MALZEMELER
- 3 bardak çok amaçlı un
- 2 bardak şeker
- 3 çay kaşığı kabartma tozu
- 1 çay kaşığı tuz
- 4 büyük yumurta
- 1 bardak kanola yağı
- 1/2 bardak portakal suyu
- 1 çay kaşığı limon suyu
- 2 su bardağı taze veya dondurulmuş ahududu
- Pasta şekerleri (süsleme için)
Yapılışı
Büyük bir kapta un, şeker, kabartma tozu ve tuzu birleştirin. Başka bir kapta yumurta, yağ, portakal suyu ve limon suyunu birleştirin. Bunu diğer kâseyle birleştirip karıştırın. Karışımın yarısını yağlanmış ve unlanmış kek kalıbının içine dökün. Üzerine ahududuları serpin. Kalan karışımı da üzerine ilave edin. 55 – 65 dakika ya da merkeze yerleştirilen bir kürdan temiz çıkana kadar 350 °C’de pişirin. Tamamen soğuması için tavadan tel rafa çıkarılmadan önce 10 dakika boyunca kalıpta bekletin. Dilediğiniz pasta şekerlemeleri ile süsleyin. Afiyet olsun.
